การกระจายอำนาจ กับความเหลื่อมล้ำของการคลังท้องถิ่น: บทวิเคราะห์เงินอุดหนุนทั่วไป กรณีเปรียบเทียบระหว่างประเทศอินโดนีเซียและประเทศไทย

บทคัดย่อ

     ภายหลังจากวิกฤตการณ์ทางเศรษฐกิจ พ.ศ. ๒๕๔๐ ประเทศอินโดนีเซียและประเทศไทยได้นำเอาหลักการกระจายอำนาจมาเป็นหนึ่งในนโยบายการปฏิรูปการปกครองของประเทศ อย่างไรก็ตาม ในขณะที่การกระจายอำนาจในประเทศอินโดนีเซียได้รับสมญาว่าเป็นการกระจายอำนาจที่สุดโต่ง การกระจายอำนาจในประเทศไทยกลับเป็นไปอย่างล่าช้า บทความนี้เป็นการเปรียบเทียบการกระจายอำนาจให้แก่ท้องถิ่นในประเทศอินโดนีเซียและประเทศไทย โดยจะเน้นวิเคราะห์สถานะทางด้านการเงินการคลังขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นของทั้งสองประเทศในระหว่างปี พ.ศ.๒๕๕๔ โดยเฉพาะในประเด็นแหล่งรายได้ที่ท้องถิ่นจัดเก็บเองและเงินอุดหนุนจากรัฐบาล บทความนี้จะใช้วิธีการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณในการศึกษาข้อมูลการคลังท้องถิ่นในภาพรวมของแต่ละจังหวัดในอินโดนีเซียและประเทศไทย

     ผลการศึกษาพบว่า เงินอุดหนุนจากรัฐบาลถือเป็นแหล่งรายได้หลักของท้องถิ่นในประเทศอินโดนีเซียและประเทศไทย แม้ว่าทั้งสองประเทศจะได้มีการกระจายอำนาจให้แก่ท้องถิ่นมาเป็นระยะเวลาเกือบสองทศวรรษ แต่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นของทั้งสองประเทศก็ยังคงมีความสามารถต่ำในการจัดเก็บรายได้ด้วย ตนเอง อย่างไรก็ตาม ผลการศึกษาชี้ให้เห็นว่าท้องถิ่นในประเทศอินโดนีเซีย ได้รับเงินอุดหนุนทั่วไปมากกว่าท้องถิ่นในประเทศไทยซึ่งพึ่งพาเงินอุดหนุนตามภารกิจถ่ายโอนจากราชการส่วนกลางและเงินอุดหนุนเฉพาะกิจเป็นหลัก ด้วยเหตุนี้ ท้องถิ่นของอินโดนีเซียจึงมีอำนาจในการตัดสินใจใช้จ่ายเงินงบประมาณมากกว่า นอกจากนี้ ยังพบว่าระบบเงินอุดหนุนทั่วไปของประเทศไทยกลับไม่ได้ช่วยแก้ไขปัญหาความเหลื่อมล้ำทางเศรษฐกิจและการคลังท้องถิ่นได้อย่างมีประสิทธิภาพกล่าวคือ สำหรับในกรณีประเทศไทย ท้องถิ่นที่มีความสามารถในการจัดเก็บรายได้สูงกลับได้รับการอุดหนุนมากกว่าท้องถิ่นที่ยากจน ในทางกลับกัน ระบบเงินอุดหนุนทั่วไปของประเทศอินโดนีเซียมีการจัดสรรเงินอุดหนุนเพื่อเป็นการช่วยเหลือท้องถิ่นที่มีฐานะยากจนและประสบกับปัญหาความ ขัดแย้งทางศาสนา