ต้นแบบนวัตกรรมทางสังคมด้านพฤฒพลังเพื่อรองรับสังคมผู้สูงอายุในบริบทของชุมชนเมืองจังหวัดชุมพร
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาความต้องการนวัตกรรมทางสังคมด้านพฤฒพลัง 2) พัฒนาต้นแบบนวัตกรรมทางสังคมด้านพฤฒพลัง และ 3) ถ่ายทอดนวัตกรรมทางสังคมด้านพฤฒพลังเพื่อรองรับสังคมผู้สูงอายุในบริบทของชุมชนเมือง จังหวัดชุมพร ใช้วิธีการวิจัยแบบผสานวิธี โดยเชิงปริมาณเก็บข้อมูลด้วยแบบสอบถามจากผู้สูงอายุ จำนวน 244 คน สถิติที่ใช้ คือ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน เชิงคุณภาพเก็บข้อมูลจาก การสัมภาษณ์เชิงลึก การสนทนากลุ่ม จำนวน 15 คน ผลการวิจัย พบว่า 1) ความต้องการพฤฒพลังแต่ละด้าน คือ สุขภาพ (ค่าเฉลี่ย 3.40) ความมั่นคง (ค่าเฉลี่ย 3.36) และการมีส่วนร่วม (3.18) ส่วนการเข้าถึงพฤฒพลังแต่ละด้าน คือ ความมั่นคง (ค่าเฉลี่ย 2.92) สุขภาพ (ค่าเฉลี่ย 2.86) และการมีส่วนร่วม (ค่าเฉลี่ย 2.83) ขณะที่ ช่องว่างความต้องการและการเข้าถึงพฤฒพลัง สุขภาพ (ค่าเฉลี่ย 0.54) ความมั่นคง (ค่าเฉลี่ย 0.44) และการมีส่วนร่วม (ค่าเฉลี่ย 0.35) 2) การพัฒนาต้นแบบนวัตกรรมทางสังคมด้านพฤฒพลัง ทั้ง 3 มิติ คือ ด้านสุขภาพ ประกอบด้วย 6 ดัชนี คือ 1. การประเมินสุขภาพร่างกายประจำปี 2. การประเมินสุขภาพจิตใจและภาวะทางอารมณ์ 3. การประเมินความสามารถในการทำกิจกรรมประจำวัน 4. การประเมินค่าทางสายตาและระดับการมองเห็น 5. การประเมินค่าหูและการได้ยิน 6. การออกกำลังกายเพื่อสุขภาพ ด้านความมั่นคง ประกอบด้วย 4 ดัชนี คือ 1. การเสริมสร้างความมั่นคงทางรายได้ 2. การให้สิทธิพิเศษทางการอยู่อาศัย 3. การพัฒนาบรรยากาศและลักษณะที่อยู่อาศัย 4. การพัฒนาสถานที่ปลอดภัยและอารยสถาปัตย์ และด้านการมีส่วนร่วม 4 ดัชนี ประกอบด้วย 1. การจัดหางานและกิจกรรมสร้างรายได้ 2. กิจกรรมกลุ่มชมรมตามความสนใจ 3. กิจกรรมประจำชุมชนหมู่บ้าน 4. กิจกรรมการช่วยเหลือดูแลบุคคลในครอบครัว โดยต้องให้ความสำคัญกับทุกกระบวนการที่มีกลุ่มผู้สูงอายุมีส่วนร่วมทุกมิติ โดยการบูรณาการความร่วมมือจากภาคส่วนที่เกี่ยวข้องในพื้นที่ และ 3) การถ่ายทอดนวัตกรรมทางสังคมด้านพฤฒพลัง จะต้องประกอบด้วย 5 เสาหลัก คือ 1. รูปแบบ 2. กลไก 3.กระบวนการ 4. กิจกรรม และ 5. การติดตามและประเมินผล จะต้องมีความหลากหลายและง่ายต่อการเข้าถึงพฤฒพลัง ทั้ง 3 มิติ 14 ดัชนี เพื่อบรรลุวัตถุประสงค์ตามเจตนารมณ์แห่งรัฐธรรมนูญ 2560 และแผนยุทธศาสตร์ชาติ (พ.ศ.2561-2580) คือ การยกระดับและพัฒนาคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุด้วยนวัตกรรมสังคมตามบริบทของพื้นที่ได้อย่างมีประสิทธิภาพ สมศักดิ์ศรีขั้นพื้นฐานแห่งความเป็นมนุษย์ของผู้สูงอายุ
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
@ 2020 King Prajadhipok's Institute The Government Complex Commemorating All Right Reserved.
References
ภาษาไทย
กรมกิจการผู้สูงอายุ. (2562). มาตรการขับเคลื่อนระเบียบวาระแห่งชาติ เรื่อง สังคมสูงอายุ (ฉบับปรับปรุง). กรุงเทพฯ: กรมกิจการผู้สูงอายุ กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์.
กรมอนามัย. (2562). คู่มือแนวทางการขับเคลื่อนแผนปฏิบัติการการส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุ กรมอนามัย ภายใต้แนวคิด “สุขเพียงพอ ชะลอชรา ชีวายืนยาว” ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2563-2565. กรุงเทพฯ: กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข.
กองสถิติสังคม. (2565). การสำรวจประชากรสูงอายุในประเทศไทย พ.ศ. 2564 ตารางสถิติรายจังหวัด. กรุงเทพฯ: กองสถิติสังคม สำนักงานสถิติแห่งชาติ กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม.
กันตพัฒน์ ชนะบุญ. (2564). การเมืองและการปกครองของไทย. (พิมพ์ครั้งที่2). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
กัลยา ดำมุสิก. ตัวแทนผู้สูงอายุชุมชนห้าแยกธีระ อำเภอหลังสวนจังหวัดชุมพร. (2566, 25 พฤษภาคม). สัมภาษณ์.
กัลยา ดำมุสิก. ตัวแทนผู้สูงอายุชุมชนห้าแยกธีระ อำเภอหลังสวนจังหวัดชุมพร. (2566, 3 มิถุนายน). สนทนากลุ่ม.
กุลญาดา เนื่องจำนงค์, และอนุรัตน์ อนันทนาธร. (2562). ยุทธศาสตร์ชาติว่าด้วยการจัดการภาวะผู้สูงอายุในประเทศไทย: การจัดสวัสดิการสังคมเพื่อความมั่นคงของผู้สูงอายุ. วารสารการเมือง การบริหาร และกฎหมาย, 12(2), 221-222.
คณะกรรมการและคณะทำงานจัดสมัชชาผู้สูงอายุระดับชาติรองรับสังคมสูงวัย. (2566). การบูรณาการที่มีประสิทธิภาพรองรับสังคมสูงวัย. กรุงเทพฯ: กรมกิจการผู้สูงอายุ กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์.
เจนณรงค์ ผานคำ, และปิยลักษณ์ โพธิวรรณ์. (2565) . สิทธิเสรีภาพและการมีส่วนร่วมของประชาชนในการปกครองส่วนท้องถิ่นตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย. วารสารมนุษย์กับสังคม คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 7(2), 115-134.
เฉลิม จันทร์สกุล. ตัวแทนผู้สูงอายุชุมชนประชาเอื้ออารีย์ อำเภอหลังสวนจังหวัดชุมพร. (2566, 20 พฤษภาคม). สัมภาษณ์.
เฉลิม จันทร์สกุล. ตัวแทนผู้สูงอายุชุมชนประชาเอื้ออารีย์ อำเภอหลังสวนจังหวัดชุมพร. (2566, 3 มิถุนายน). สนทนากลุ่ม.
ชัยมงคล สุพรมอินทร์. (2566). นโยบายเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในจังหวัดสมุทรปราการ. วารสารรัฐศาสตร์และรัฐประศาสนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 14(1), 197-226.
ดวงตา สราญรมย์. (2566). แบบจําลองการพัฒนาเมืองอัจฉริยะสำหรับรองรับการเข้าสู้สังคมผู้สูงอายุ. วารสารศรีปทุมปริทัศน์ ฉบับมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 23(1), 78-91.
ทรงศักดิ์ รักพ่วง, และภุชงค์ เสนานุช. (2562). นวัตกรรมทางสังคมสำหรับผู้สูงอายุ: ความสำคัญต่อสังคมผู้สูงอายุในประเทศไทย. วารสารวิชาการนวัตกรรมสื่อสารสังคม, 7(2), 205-215.
ทศพร ศิริสัมพันธ์. (2561). ยุทธศาสตร์ชาติ อนาคตไทย อนาคตเรา. วารสารเศรษฐกิจและสังคม, 55(2),
-100.
ธนดล ลิปิสิริพัชร. ตัวแทนผู้สูงอายุชุมชนตลาดหลังสวน อำเภอหลังสวนจังหวัดชุมพร. (2566, 7 พฤษภาคม). สัมภาษณ์.
ธนดล ลิปิสิริพัชร. ตัวแทนผู้สูงอายุชุมชนตลาดหลังสวน อำเภอหลังสวนจังหวัดชุมพร. (2566, 3 มิถุนายน).สนทนากลุ่ม.
ธวัช เสวกฉิม. ตัวแทนผู้สูงอายุชุมชนตลาดหลังสวน อำเภอหลังสวนจังหวัดชุมพร. (2566, 7 พฤษภาคม). สัมภาษณ์.
ธวัช เสวกฉิม. ตัวแทนผู้สูงอายุชุมชนตลาดหลังสวน อำเภอหลังสวนจังหวัดชุมพร. (2566, 10 มิถุนายน). สนทนากลุ่ม.
ธานินทร์ ศิลป์จารุ. (2563). การวิจัยและวิเคราะห์ข้อมูลทางสถิติด้วย SPSS และ AMOS. (พิมพ์ครั้งที่18). กรุงเทพฯ: บิสซิเนสอาร์แอนด์ดี.
นฤมล รุจนเวชช์. ตัวแทนผู้สูงอายุชุมชนบางยี่โร อำเภอหลังสวนจังหวัดชุมพร. (2566, 28 พฤษภาคม). สัมภาษณ์.
นฤมล รุจนเวชช์. ตัวแทนผู้สูงอายุชุมชนบางยี่โร อำเภอหลังสวนจังหวัดชุมพร. (2566, 10 มิถุนายน). สนทนากลุ่ม.
นาวา มาสวนจิก, และคณะ. (2566). ผลกระทบของคุณภาพชีวิตที่มีต่อการพัฒนาอย่างยั่งยืนของผู้สูงอายุในศตวรรษที่ 21. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, 42(3), 410-422.
นิภา ไทยเสน่ห์. ตัวแทนผู้สูงอายุชุมชนห้าแยกธีระ อำเภอหลังสวนจังหวัดชุมพร. (2566, 25 พฤษภาคม). สัมภาษณ์.
นิภา ไทยเสน่ห์. ตัวแทนผู้สูงอายุชุมชนห้าแยกธีระ อำเภอหลังสวนจังหวัดชุมพร. (2566, 10 มิถุนายน). สนทนากลุ่ม
บรรเจิด สิงคะเนติ. (2563). แนวคิดรัฐธรรมนูญนิยม (Constitutionalism) กับการจัดโครงสร้างสถาบันการเมือง. กรุงเทพฯ: วิญญูชน.
บวรศักดิ์ อุวรรณโณ. (2563). คำอธิบายวิชากฎหมายรัฐธรรมนูญ แก้ไขเพิ่มเติม พ.ศ.2563. (พิมพ์ครั้งที่4). กรุงเทพฯ: สำนักอบรมศึกษากฎหมายแห่งเนติบัณฑิตยสภา.
ปภัชญา คัชรินทร์. (2561). ความต้องการและระดับความต้องการด้านสวัสดิการสังคม เศรษฐกิจและสุขภาพอนามัยของผู้สูงอายุในเขตพื้นที่ชนบท ประเทศไทย. วารสารโรงพยาบาลมหาสารคาม, 15(1),
-92.
ประภาเพ็ญ สุวรรณ และมณีรัตน์ ธีระวิวัฒน์. (2564). จาก “พฤฒพลัง” สู่ “พฤฒสุขภาวะ”. วารสาร
สุขศึกษา, 44(1), 12-29.
พนารัตน์ มาศฉมาดล. (2565). กฎหมายรัฐธรรมนูญและสถาบันทางการเมือง. กรุงเทพฯ: วิญญูชน.
พรรณี อิฐกอ. ตัวแทนผู้สูงอายุชุมชนวัดประสาทนิกร อำเภอหลังสวนจังหวัดชุมพร. (2566, 13 พฤษภาคม). สัมภาษณ์.
พรรณี อิฐกอ. ตัวแทนผู้สูงอายุชุมชนวัดประสาทนิกร อำเภอหลังสวนจังหวัดชุมพร. (2566, 17 มิถุนายน). สนทนากลุ่ม.
พิชชาวีร์ โอบอ้อม และคณะ. (2566). ภาวะพฤฒพลังของผู้สูงอายุในเขตชุมชนเมืองจังหวัดเชียงใหม่. วารสารสมาคมพยาบาลแห่งประเทศไทยฯ สาขาภาคเหนือ, 29(1), 92-103.
พิมพ์ประภา อมรกิจภิญโญ และคณะ. (2565). นวัตกรรมทางสังคมเพื่อคุณภาพชีวิต. วารสารนวัตกรรมการจัดการศึกษาและการวิจัย, 4(2), 279-286.
มานิตย์ จุมปา. (2564). หลักกฎหมายรัฐธรรมนูญ. (พิมพ์ครั้งที่5). กรุงเทพฯ: นิติธรรม.
มิ่งขวัญ คงเจริญ และกัมปนาท บริบูรณ์. (2564). การพัฒนารูปแบบโรงเรียนผู้สูงอายุโดยใช้ชุมชนเป็นฐาน. วารสารวิชาการศึกษาศาสตร์, 22(1), 135-149.
ยงยุทธ อรุณโชติ. ตัวแทนผู้สูงอายุชุมชนวัดประสาทนิกร อำเภอหลังสวนจังหวัดชุมพร. (2566, 13 พฤษภาคม). สัมภาษณ์.
ยงยุทธ อรุณโชติ. ตัวแทนผู้สูงอายุชุมชนวัดประสาทนิกร อำเภอหลังสวนจังหวัดชุมพร. (2566, 24 มิถุนายน). สนทนากลุ่ม.
ยมนา ชนะนิล และคณะ. (2563). ภาวะพฤฒพลังของผู้สูงอายุในชุมชน จังหวัดอุบลราชธานี. วารสารพยาบาลกระทรวงสาธารณสุข, 30(2), 83-91.
ยุพิน ทองเสมียน. ตัวแทนผู้สูงอายุชุมชนประชาเอื้ออารีย์ อำเภอหลังสวนจังหวัดชุมพร. (2566, 20 พฤษภาคม). สัมภาษณ์.
ยุพิน ทองเสมียน. ตัวแทนผู้สูงอายุชุมชนประชาเอื้ออารีย์ อำเภอหลังสวนจังหวัดชุมพร. (2566, 17 มิถุนายน). สนทนากลุ่ม.
ยุทธศาสตร์ชาติ พ.ศ. 2561-2580. (2561, 13 ตุลาคม). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 135 ตอนที่ 82 ก.
น. 1-71.
รชนีย์ ศรีสุวรรณ. ตัวแทนผู้สูงอายุชุมชนห้าแยกธีระ อำเภอหลังสวนจังหวัดชุมพร. (2566, 17 มิถุนายน). สนทนากลุ่ม.
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560. (2560, 6 เมษายน). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 134 ตอนที่ 40 ก. น. 1-90.
รัชกฤช สำมะเณร และธัชกร ธิติลักษณ์. (2566). การเตรียมความพร้อมเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุหลังเกษียณ:กรณีศึกษาเทศบาลนครพิษณุโลก. วารสารดิจิทัล ธุรกิจ และสังคมศาสตร์, 9(1), 1-18.
ระริน สุดแสงจันทร์. ตัวแทนผู้สูงอายุชุมชนประชาเอื้ออารีย์ อำเภอหลังสวนจังหวัดชุมพร. (2566, 20 พฤษภาคม). สัมภาษณ์.
ระริน สุดแสงจันทร์. ตัวแทนผู้สูงอายุชุมชนประชาเอื้ออารีย์ อำเภอหลังสวนจังหวัดชุมพร. (2566, 24 มิถุนายน). สนทนากลุ่ม.
วนิดา เทพประสิทธิ์. ตัวแทนผู้สูงอายุชุมชนตลาดหลังสวน อำเภอหลังสวนจังหวัดชุมพร. (2566, 7 พฤษภาคม). สัมภาษณ์.
วนิดา เทพประสิทธิ์. ตัวแทนผู้สูงอายุชุมชนตลาดหลังสวน อำเภอหลังสวนจังหวัดชุมพร. (2566, 30 มิถุนายน). สนทนากลุ่ม.
วิชัย รุจิเรข. ตัวแทนผู้สูงอายุชุมชนบางยี่โร อำเภอหลังสวนจังหวัดชุมพร. (2566, 28 พฤษภาคม). สัมภาษณ์.
วิชัย รุจิเรข. ตัวแทนผู้สูงอายุชุมชนบางยี่โร อำเภอหลังสวนจังหวัดชุมพร. (2566, 30 มิถุนายน). สนทนากลุ่ม.
วิทยาลัยประชากรศาสตร์. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. (2564). โครงการการส่งเสริมการมีงานทำที่มีคุณค่าสำหรับผู้สูงอายุเพื่อสังคมสำหรับคนทุกวัยในประเทศอาเซียนบวกสามระหว่างและภายหลังสถานการณ์แพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) (รายงานการวิจัย). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ศรายุทธ ชูสุทน และคณะ. (2565). การพัฒนารูปแบบการส่งเสริมสุขภาพของผู้สูงอายุโดยการมีส่วนร่วมของชุมชนเทศบาล ตำบลบางนกแขวก อำเภอบางคนที จังหวัดสมุทรสงคราม. วารสารสหเวชศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา, 7(1), 40-56.
ศรีสุวรรณ. ตัวแทนผู้สูงอายุชุมชนห้าแยกธีระ อำเภอหลังสวนจังหวัดชุมพร. (2566, 25 พฤษภาคม). สัมภาษณ์.
ศุภชัย ศรีสุชาติ และคณะ. (2563). โครงการส่งเสริมการมีรายได้และการมีงานทําของผู้สูงอายุตามนโยบายประชารัฐเพื่อสังคม (รายงานการวิจัย). กรุงเทพฯ: สถาบันเสริมศึกษาและทรัพยากรมนุษย์ สำนักงานศูนย์วิจัยและให้คำปรึกษาแห่งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
สมจิตร จันทร์ธรรม. ตัวแทนผู้สูงอายุชุมชนบางยี่โร อำเภอหลังสวนจังหวัดชุมพร. (2566, 28 พฤษภาคม). สัมภาษณ์.
สมจิตร จันทร์ธรรม. ตัวแทนผู้สูงอายุชุมชนบางยี่โร อำเภอหลังสวนจังหวัดชุมพร. (2566, 24 มิถุนายน). สนทนากลุ่ม.
สมนึก ศรีนคร. ตัวแทนผู้สูงอายุชุมชนวัดประสาทนิกร อำเภอหลังสวนจังหวัดชุมพร. (2566, 13 พฤษภาคม). สัมภาษณ์.
สมนึก ศรีนคร. ตัวแทนผู้สูงอายุชุมชนวัดประสาทนิกร อำเภอหลังสวนจังหวัดชุมพร. (2566, 30 มิถุนายน). สนทนากลุ่ม.
สรรพสิทธิ์ ชมภูนุช และคณะ. (2565). บริบทของแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 13 กับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น. Journal of Roi Kaensarn Academi, 7(3), 409-424.
สำนักงานเลขานุการของคณะกรรมการยุทธศาสตร์ชาติ. (2562). ยุทธศาสตร์ชาติ พ.ศ. 2561-2580 (ฉบับย่อ). กรุงเทพฯ: สำนักงานเลขานุการของคณะกรรมการยุทธศาสตร์ชาติ สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.
สำนักสถิติพยากรณ์. (2560). ดัชนีพฤฒพลังผู้สูงอายุไทย (Active Ageing Index of Thai Elderly). กรุงเทพฯ: สำนักงานสถิติแห่งชาติ กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม.
สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2565). การสำรวจประชากรสูงอายุในประเทศไทย พ.ศ. 2564. กรุงเทพฯ: สำนักงานสถิติแห่งชาติ กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม.
สำนักงานสภานโยบายการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติ. (2565). รายงานการศึกษากรอบการศึกษาตัวชี้วัดนวัตกรรมสังคม (Social Innovation) ปี 2564-2565. กรุงเทพฯ: สำนักงานสภานโยบายการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติ.
สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2565). แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับที่ สิบสาม พ.ศ. 2566-2570. กรุงเทพฯ: สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.
สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดชุมพร. (2565). รายงานประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2565 เพื่อสรุปผลการดำเนินงานตามแผนยุทธศาสตร์พัฒนาสาธารณสุขจังหวัดชุมพร. ชุมพร. สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดชุมพร.
สำนักอนามัยผู้สูงอายุ. (2565). ชุมชนที่เป็นมิตรกับผู้สูงอายุและผู้พิการ (Age-Friendly Communities). กรุงเทพฯ: กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข.
สุภาดา คำสุชาติ. (2560). ปัญหาและความต้องการดูแลทางสุขภาพของผู้สูงอายุในประเทศไทย: ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย. วารสารวิชาการสาธารณสุข, 26(6), 1156-1164.
หอมหวล บัวระภา. (2565). ความต้องการของผู้สูงอายุและความพร้อมของสถาบันที่ให้บริการผู้สูงอายุ. วารสารสังคมศาสตร์และมานุษยวิทยาเชิงพุทธ, 7(6), 83-97.
ภาษาอังกฤษ
Best, John W. (1981). Research in Education. New Jersey: Prentice-Hall.
Bulmer, Elliot. (2017). Direct Democracy. International IDEA Constitution-Building Primer 3. Stockholm: International Institute for Democracy and Electoral Assistance (International IDEA). Retrieved from https://constitutionnet.org/sites/default/files/2017 -10/direct-democracy-primer.pdf
Cronbach, Lee. J. (1970). Essentials of Psychological Testing. New York: Harper & Row.
Murray, R., Caulier-Grice, J. & Mulgan, G. (2010). The Open Book of Social Innovation: Ways to Design, Develop and Grow Social Innovations. London: The Young Foundation.
Rowe, John W. (2023). Successful Aging: Evolution of a Concept. The Journal of Nutrition, Health & Aging, 27(3), 194-195.
TEPSIE. (2014). Social Innovation Theory and Research: A Guide for Researchers. A Deliverable of The Project: “The Theoretical, Empirical and Policy Foundations for Building Social Innovation in Europe” (TEPSIE), European Commission - 7th Framework Programme, Brussels: European Commission, DG Research. Retrieved from http://www.transitsocialinnovation.eu/content/original/Book%20covers/Local%20PDF s/165%20TEPSIE%20research_report_final_web%202014.pdf
United Nations Department of Economic and Social Affairs Population Division. (2023). World Social Report 2023: Leaving No One Behind in An Ageing World. New York: The United Nations.
United Nations Economic Commission for Europe. (2019). Active Ageing Index Analytical Report 2018. Geneva: The United Nations.
World Health Organization. (2002). Active Ageing A Policy Framework. Geneva: Noncommunicable Disease Prevention and Health Promotion Department Ageing and Life Course.
Yamane, Taro. (1973). Statistics: an Introductory Analysis. New York: Harper. & Row.