วิวัฒนาการของรัฐศาสตร์

บทคัดย่อ

รัฐศาสตร์ในยุคโบราณมีจุดสนใจอยู่ที่การเสนอแนวความคิดทางการเมืองของนักปรัชญาการเมืองในแต่ละยุคสมัย ซึ่งเป็นผลมาจากวิวัฒนาการของการเปลี่ยนแปลงทางสังคมตั้งแต่สมัยกรีกจนถึงกึ่งกลางคริสต์ศตวรรษที่ 19 (ค.ศ.1850) การศึกษาวิชารัฐศาสตร์จึงเป็นเรื่องของการแสวงหาปัญญาโดยนักปรัชญาการเมืองต่างๆ ที่ทำการวิเคราะห์และประเมินค่าการจัดสรรอำนาจและโครงสร้างแห่งอำนาจ ให้เป็นไปตามมาตรฐานทางจริยธรรม (ethical criteria) เมื่อเป็นเช่นนี้ ปราชญ์ทางการเมืองจึงสามารถใช้ปัญญาเพื่อการแสดงออกซึ่งความสนใจและความคิดทางการเมืองของตนได้อย่างมีเสรีภาพ ซึ่งแต่ละคนจะแสดงความคิดทางการเมืองของตนได้อย่างมีเสรีภาพ และสะท้อนให้เห็นถึงปัญหาต่างๆ ในแต่ละยุค เนื้อหาสาระของวิชารัฐศาสตร์ในยุคโบราณนี้ เดวิด อีสตัน ได้เรียกการศึกษารัฐศาสตร์ยุคนี้ว่า ยุคสากลนิยม (universalism) เมื่อเป็นเช่นนี้ สาระของวิชารัฐศาสตร์จึงยังไม่มีลักษณะเฉพาะ (specialization) แต่ขึ้นอยู่กับความสนใจของนักคิดแต่ละคน สาระของวิชารัฐศาสตร์จึงมีความหลากหลายไปตามยุคสมัยที่เปลี่ยนแปลงไป ส่วนเป้าหมายของรัฐศาสตร์ในยุคพฤติกรรมนิยมมุ่งสร้างทฤษฎีเชิงประจักษ์วาท ต่อมาในราวปี ค.ศ.1968 นักรัฐศาสตร์กลุ่มหนึ่งได้เสนอแนะให้ทบทวนเป้าหมายของวิชารัฐศาสตร์เสียใหม่ โดยได้แบ่งเป้าหมายของการศึกษารัฐศาสตร์ออกเป็นเป้าหมายระยะสั้นและเป้าหมายระยะยาว กล่าวคือ การศึกษารัฐศาสตร์ มีเป้าหมายระยะสั้น คือการนำความรู้ไปแก้ปัญหาต่างๆในสังคมการเมือง ส่วนเป้าหมายระยะยาว คือการสร้างองค์ความรู้ที่มีลักษณะเชิงประจักษ์ เรียกว่า ยุคหลังพฤติกรรมศาสตร์จนถึงปัจจุบัน