การพัฒนาคู่มือการนิเทศภายในด้วยกระบวนการชี้แนะและระบบพี่เลี้ยง สำหรับโรงเรียนในเครือข่ายฉนวนนิพันธ์ สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสุราษฎร์ธานี เขต 3

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีจุดประสงค์ 1) เพื่อศึกษา ปัญหาและความต้องการคู่มือ 2) เพื่อพัฒนาคู่มือ 3) เพื่อประเมินผลการใช้คู่มือการนิเทศภายในด้วยกระบวนการชี้แนะและระบบพี่เลี้ยง ผู้วิจัยใช้การวิจัยและพัฒนา (Research and Development)  ดำเนินการวิจัย 3 ขั้นตอน ดังนี้ ขั้นตอนที่ 1 ศึกษาปัญหาและความต้องการคู่มือ กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้บริหารสถานศึกษาและครูผู้รับผิดชอบงานวิชาการ จำนวน 22 คน โดยใช้แบบบันทึกการสนทนากลุ่ม ขั้นตอนที่ 2 พัฒนาคู่มือ ประเมินความสอดคล้องเชิงเนื้อหาของคู่มือ โดยผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 7 คน ขั้นตอนที่ 3 ประเมินผลการใช้คู่มือ กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้บริหารสถานศึกษา ครูผู้รับผิดชอบงานวิชาการ และครูผู้สอนจำนวน 37 คน โดยใช้ แบบทดสอบ แบบประเมินทักษะ และแบบประเมินความพึงพอใจ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน และค่าสถิติทดสอบที ผลการวิจัย พบว่า 1) ปัญหาการนิเทศภายในโรงเรียนในเครือข่ายฉนวนนิพันธ์ไม่มีคู่มือหรือแบบแผนชัดเจน จึงเป็นปัญหาต่อการพัฒนาคุณภาพการเรียนการสอนของครู ทำให้ครูไม่เข้าใจงาน เกิดปัญหาการเรียนการสอนเพราะขาดทิศทาง ผลสัมฤทธิ์ของนักเรียนไม่เป็นไปตามเป้าหมายที่วางไว้ และยังไม่ได้รับการแก้ไขอย่างเป็นระบบ จึงมีความต้องการจำเป็นอย่างยิ่งที่เครือข่ายจะต้องมีคู่มือการนิเทศภายในสำหรับสถานศึกษา เพื่อเป็นแนวปฏิบัติเดียวกัน 2) ผลการพัฒนาคู่มือการนิเทศประกอบด้วย ส่วนหน้า ได้แก่ ปก คำนำ สารบัญ บทนิยาม วัตถุประสงค์ คำชี้แจง ส่วนเนื้อหาได้แก่ บทนำ การนิเทศภายในโรงเรียน แนวทางการดำเนินการนิเทศด้วยกระบวนการชี้แนะและระบบพี่เลี้ยง แนวทางดำเนินการกิจกรรมการนิเทศภายใน แนวทางการประเมินผลการนิเทศ การรายงานผลการนิเทศ บทสรุป และส่วนท้าย ได้แก่ อ้างอิงและภาคผนวก ผลการตรวจสอบคู่มือโดยผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 7 คน พบว่า มีค่าดัชนีความสอดคล้อง 1.00 ทุกด้าน และ 3) ผลการใช้คู่มือ พบว่า ความรู้ความเข้าใจในการใช้คู่มือมีค่าเฉลี่ยหลังการทดลองใช้สูงกว่าค่าเฉลี่ยก่อนทดลองใช้ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ผลการประเมินทักษะ อยู่ในระดับมากที่สุด และผลการประเมินความพึงพอใจอยู่ในระดับมากที่สุด