กระบวนการพัฒนาพฤตินิสัยของผู้ต้องขังเชิงพุทธบูรณาการ

บทคัดย่อ

    บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1. เพื่อศึกษาสภาพคุณภาพชีวิตคนพิการของชมรมการดำรงชีวิตอิสระคนพิการศรีสะเกษ อำเภอกันทรลักษ์ จังหวัดศรีสะเกษ 2. เพื่อศึกษาพุทธธรรมที่ส่งเสริมการพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการของชมรมการดำรงชีวิตอิสระคนพิการศรีสะเกษ อำเภอกันทรลักษ์ จังหวัดศรีสะเกษ  3. เพื่อศึกษาการประยุกต์หลักพุทธธรรมในการพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการของชมรมการดำรงชีวิตอิสระคนพิการศรีสะเกษ อำเภอกันทรลักษ์ จังหวัดศรีสะเกษ เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ วิเคราะห์เอกสารประกอบข้อมูลจากการสัมภาษณ์เชิงลึกโดยผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 15 รูป/คน ผลการศึกษาพบว่า

1. สภาพคุณภาพชีวิตคนพิการของชมรมการดำรงชีวิตอิสระคนพิการศรีสะเกษฯ เป็นศูนย์คนพิการทางร่างกายและการเคลื่อนไหวที่อยู่กันอย่างเรียบง่ายตามแบบของชาวบ้านอีสาน โดยยึดหลักพระพุทธศาสนา ซึ่งมีแนวปฏิบัติตามองค์ประกอบการพัฒนาคุณภาพชีวิต คือ 1) ด้านร่างกาย 2) ด้านจิตใจ 3) ด้านความสัมพันธ์ทางสังคม และ 4) ด้านสิ่งแวดล้อม


2. พุทธธรรมที่ส่งเสริมการพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการของชมรมการดำรงชีวิตอิสระคนพิการศรีสะเกษฯ ได้แก่ หลักกรรม หลักทิฏฐธัมมิกัตถะ และหลักอริยมรรคมีองค์ 8


3. การประยุกต์หลักธรรมในการพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการของชมรมการดำรงชีวิตอิสระคนพิการศรีสะเกษ 4 ด้าน คือ 1) ด้านร่างกาย ยอมรับเรื่องกรรม ทำให้สบายใจ มีสัมมาทิฏฐิ ทำให้ยอมรับความจริงของชีวิต มีสัมมาสติ ยอมรับข้อจำกัดของตนเอง 2) ด้านจิตใจ มีสัมมาสมาธิ มีจิตใจที่ไม่พิการ เห็นคุณค่าในตนเอง มีสัมมาวายามะ ทำให้ไม่ยอมแพ้ต่อปัญหาและอุปสรรคในชีวิต 3) ด้านความสัมพันธ์ทางสังคม มีสัมมากัมมันตะ ปฏิบัติตนอยู่ในกรอบของศีลธรรมไม่สร้างปัญหาให้กับสังคม มีสัมมาวายามะ สามารถปรับตัวปรับใจให้เข้ากับสังคม สัมมาวาจา รู้จักวางท่าที ปฏิบัติต่อสังคมอย่างถูกต้องเหมาะสม 4) ด้านสิ่งแวดล้อม มีสัมมาสังกัปปะ พอใจในสภาพที่เป็นอยู่ มีทัศนคติที่ดีต่อตนเอง มีสัมมาทิฏฐิ ดำรงตนอยู่ดี มีชีวิตที่เกื้อกูลที่ดีงามร่วมกัน มีสัมมาอาชีวะ พึ่งตนเองได้ ทำให้รู้สึกว่าตนเองไม่เป็นภาระ และปฏิบัติหลักทิฏฐธัมมิกัตถะหรือที่เรียกว่า หัวใจเศรษฐี ในการดำเนินชีวิตประจำวัน