แนวทางการพัฒนาครูเพื่อจัดการเรียนรู้เชิงรุกในโรงเรียนสังกัด สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษากรุงเทพมหานคร เขต 2

Main Article Content

วรินทร เทพนุรักษ์
ทิพย์พาพร มหาสินไพศาล

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพปัจจุบัน สภาพที่พึงประสงค์ ความต้องการจำเป็น และแนวทางการพัฒนาครูเพื่อจัดการเรียนรู้เชิงรุก กลุ่มตัวอย่าง คือ ครู สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษากรุงเทพมหานคร เขต 2 จำนวน 365  คน โดยการสุ่มแบบหลายขั้นตอน และกลุ่มผู้ให้ข้อมูลสำคัญจำนวน 3 ท่าน เครื่องมือการวิจัย คือ แบบสอบถาม (ค่าความเชื่อมั่นทั้งฉบับ เท่ากับ .984) และแบบสัมภาษณ์ สถิติวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ความถี่ (Frequency), ค่าเฉลี่ย (), ร้อยละ (Percentage), ดัชนีความต้องการจำเป็น (PNImodified) และการวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis) ผลการวิจัยพบว่า 1) สภาพปัจจุบันของการพัฒนาครูเพื่อจัดการเรียนรู้เชิงรุก อยู่ในระดับปานกลางทุกด้าน (= 3.45) เรียงลำดับด้านที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุด 3 ด้าน คือ การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ การใช้และพัฒนาสื่อการเรียนรู้ และการวัดและประเมินผล สำหรับสภาพที่พึงประสงค์ อยู่ในระดับมากทุกด้าน (= 4.43) เรียงลำดับด้านที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุด 3 ด้าน คือ การวัดและประเมินผล การออกแบบการเรียนรู้ และการใช้และพัฒนาสื่อการเรียนรู้ และ 2) ความต้องการจำเป็นในการพัฒนาครูเพื่อจัดการเรียนรู้เชิงรุก เรียงลำดับได้ดังนี้ การออกแบบการเรียนรู้ การส่งเสริมสนับสนุนการวัดสมรรถนะครูด้านการวัดและประเมินผล และการพัฒนาครูให้มีความพร้อมด้านวิชาการ 3) แนวทางการพัฒนาครูเพื่อการจัดการเรียนรู้เชิงรุกจากผู้เชี่ยวชาญด้านการบริหารการศึกษา คือ การจัดอบรมการวิเคราะห์หลักสูตร และออกแบบการเรียนรู้ร่วมกันในกลุ่มสาระการเรียนรู้ อบรมพัฒนาครูตามความสนใจ และนับชั่วโมงที่นำไปใช้จริงเป็นส่วนหนึ่งของความก้าวหน้าทางวิชาชีพ ตลอดจนสร้างกรอบความคิดในการวัดและประเมินผลเพื่อพัฒนาผู้เรียน และวัดสมรรถนะครูเพื่อการพัฒนาขยายผลต่อไป

Article Details

บท
Research Articles

References

กนกวรรณ ฉัตร์แก้ว และศรีสมร พุ่มสะอาด. (2564). การจัดการเรียนรู้เชิงรุกในยุคประเทศไทย 4.0 ของครูระดับมัธยมศึกษาตอนต้น. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชพฤกษ์, 7(1), 136-151.

กมล โพธิเย็น (2564). Active Learning: การจัดการเรียนรู้ที่ตอบโจทย์การจัดการศึกษาในศตวรรษที่ 21. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร, 19(1), 11

กมลวรรณ แสนเสนาะ. (2565). ภาวะผู้นำทางวิชาการของผู้บริหารสถานศึกษากับการพัฒนาการจัดการเรียนรู้เชิงรุก ใน การประชุมวิชาการนำเสนอผลงานวิจัยระดับชาติ ครั้งที่ 4 GRADUATE SCHOOL CONFERENCE 2022 iHappiness: ความสุขและคุณภาพชีวิตที่ดีอย่างยั่งยืนในยุคสังคมดิจิทัล. (น. 992-999). สมุทรสงคราม: มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา วิทยาเขตสมุทรสงคราม

กระทรวงศึกษาธิการ. (2566). ประกาศนโยบายและจุดเน้น ปีงบประมาณ 2567-2568. สำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ. สืบค้นจาก https://ops.moe.go.th/policy-and-focus-moe-fiscal-year-2024/

จิราเจต วิเศษดอนหวาย. (2466).ลาก่อน VUCA มาแล้ว BANI : ชวน ผอ. ปรับตัวและโรงเรียนให้ทันการเปลี่ยนแปลง. สืบค้นเมื่อ 28 ธันวาคม 2566, จาก https://www.educathai.com/knowledge/articles/652

เดชดนัย จุยชุม, เกษรา บาวแชมชอย และศิริกัญญา แกนทอง (2559). การพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนเรื่องทักษะการคิดของนักศึกษาในรายวิชาทักษะการคิด (Thinking Skills) รหัสวิชา 11-024-112 ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2558 ด้วยการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วม (Active Learning), 3(2), 47-56

บุญชม ศรีสะอาด. (2560). การวิจัยเบื้องต้น (พิมพ์ครั้งที่ 10). กรุงเทพมหานคร: สุวีริยาสาส์น.

ประอรพิต กัษฐ์วัฒนา. (2564). 10 ทักษะจำเป็น World Economic Forum ย้ำชัดคนทำงานควรต้องมีในปี 2025 ถ้าไม่อยากถูกดิสรัป. สืบค้นเมื่อ 25 มกราคม 2565, จากhttps://www.salika.co/2021/01/23/10-skills-world-economic-forum-2025/

พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542. (2542, 19 สิงหาคม). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 116 ตอนที่ 74 ก. หน้า 1-26

ภริมา วินิธาสถิตย์กุล และ ชนินันท์ แย้มขวัญยืน (2565). การเรียนรู้เชิงรุก: แนวทางการเรียนการสอนที่เป็นเลิศในศตวรรษที่ 21. วารสารนวัตกรรมการศึกษาและการวิจัย, 6(3), 921-933.

ยุภาลัย มะลิซ้อน, กาญจน์เรืองมนตรี (2563). การพัฒนาสมรรถนะครูด้านการจัดการเรียนรู้เชิงรุกในสถานศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต 2. วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์, 7(8), 230-242.

วัชรา เล่าเรียนดี. (2556). ศาสตร์การนิเทศการสอนและการโค้ช การพัฒนาวิชาชีพ: ทฤษฎีกลยุทธ์ สู่การปฏิบัติ (พิมพ์ครั้งที่ 12). ภาควิชาหลักสูตรและวิธีสอน คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากรวิทยาเขตสนามจันทร์.

วัฒนาพร ระงับทุกข์ (2563). สมรรถนะเด็กไทยในยุคโลกพลิกผัน (VUCA World). คุรุสภาวิทยาจารย์ JOURNAL OF TEACHER PROFESSIONAL DEVELOPMENT, 1(1), 8-9.

วารินท์พร ฟันเฟี่องฟู. (2562). การจัดการเรียนรู้ Active Learning ให้สำเร็จ. วารสารวไลยอลงกรณ์ปริทัศน์ (มนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์), 9(1), 135-163

ศักดิ์นรินทร์ นิลรัตน์ศิริกุล. (2563). การพัฒนาสมรรถนะครู ด้านการจัดการเรียนรู้เชิงรุก : กรณีศึกษาสหวิทยาเขตสตึก สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเขต 32. (การศึกษามหาบัณฑิต: การบริหารและพัฒนาการศึกษา). มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, มหาสารคาม.

ศุภภัทรวริศรา เกตุสุนทร และฉัตรณรงค์ศักดิ์ สุธรรมดี (2564). การศึกษาในยุค Disruptive Technology Education in the Disruptive Technology, 5(3), 73-74.

สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษากรุงเทพมหานคร เขต 2. สืบค้นเมื่อ สืบค้นเมื่อ 23 สิงหาคม 2566, จาก http://www.sesao2.go.th/

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน.(2562). แนวทางการนิเทศเพื่อพัฒนาและส่งเสริมการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) ตามนโยบายลดเวลาเรียนเพิ่มเวลารู้.

อภิวาส โพธิตาทอง. (2563). การพัฒนาโปรแกรมพัฒนาครูในการจัดการเรียนรู้เชิงรุกสำหรับสถานศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 30. (การศึกษามหาบัณฑิต: สาขาวิชาการบริหารและพัฒนาการศึกษา). มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, มหาสารคาม.

อริยา คูหา. (2562). โลกที่เปลี่ยนแปลง การเรียนรู้ที่ผ่านสู่ Active Learning. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี, 30(2), 2-12

Cambridge Assessment International Education. (2017). Active learning. Retrieved from https://www.cambridgeinternational.org/Images/271174-active-learning.pdf.

Lieberman, A. (1996). Practices that support teacher development: Transforming conceptions of professional learning. In McLaughlin, M. & Oberman, I. (Eds.), Teacher learning: New policies, new practices (pp. 185-201), New York: Teachers College Press.

The OECD Teaching and Learning International Survey. (2018). TALIS 2018 Results (Volume I) Teachers and School Leaders as Lifelong Learners. Retrieved April 15, 2023, from https://www.oecd.org/education/talis-2018-results-volume-i-1d0bc92a-en.htm

Vygotsky, L. (1978). Mind in society: The developmental of higher psychological process. Cambridge MA: Harvard University Press.