วิปัสสนากรรมฐานกับการยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชน ในจังหวัดอุบลราชธานี

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ คือ 1) เพื่อศึกษาองค์ความรู้เรื่องวิปัสสนากรรมฐานเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชนในจังหวัดอุบลราชธานี 2)  เพื่อศึกษาการพัฒนากิจกรรม Mindfulness Camp ในจังหวัดอุบลราชธานี 3) การสร้างเครือข่ายชุมชนวิปัสสนากรรมฐานสำหรับประชาชนในจังหวัดอุบลราชธานี ด้วยการวิเคราะห์เอกสารและการสัมภาษณ์ตลอดจนการเขียนรายงานการวิจัยตามลำดับ ผลการวิจัยพบว่า กรรมฐานในพระพุทธศาสนามี 2 ประเภท คือ 1) สมถกรรมฐาน คือ อุบายทำให้ใจให้เกิดความสงบ 2) วิปัสสนากรรมฐาน คือ อุบายให้เรืองปัญญา วิปัสสนากรรมฐานเป็น หลักสติปัฏฐาน 4 คือการใช้สติกำหนดรู้กาย เวทนา จิตและธรรม ส่วนการเสนอรูปแบบการพัฒนากระบวนการจัดการวิปัสสนากรรมฐานมี 2 ประการ คือ 1) การเสนอรูปแบบการพัฒนากระบวนการจัดการวิปัสสนากรรมฐานด้านสำนักปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐาน มี 3 ด้าน คือ (1) ด้านการพัฒนารูปแบการปฏิบัติธรรม (2) ด้านการพัฒนาพระวิปัสสนาจารย์ และ (3) ด้านการพัฒนาสถานที่ในการปฏิบัติวิปัสสนกรรมฐาน และ 2) การเสนอรูปแบบการพัฒนากระบวนการจัดการวิปัสสนากรรมฐานด้านการสร้างเครือข่ายวิปัสสนากรรมฐาน (1) การสร้างเครือข่ายวิปัสสนาในระดับชุมชน (2) การสร้างเครือข่ายวิปัสสนากรรมฐานในระดับสังคม และ (3) การสร้างเครือข่ายวิปัสสนากรรมฐานในระดับผู้ปฏิบัติ/ผู้สนใจทั่วไป ส่วนวิธีการจัดกิจกรรมเสริมสร้างส่วนเสริมสร้าง Mindfulness Camp ในจังหวัดอุบลราชธานีพบว่ามีวิธีการจัดกิจกรรมเสริมสร้างส่วนเสริมสร้าง Mindfulness Camp 4 ประการคือ 1)  กิจกรรมการใช้สติตามหลักกายานุปัสสนาสติปัฏฐาน  2) กิจกรรมการใช้สติตามหลักเวทนานุปัสสนาสติปัฏฐาน 3) กิจกรรมการใช้สติตามหลักจิตตานุปัสสนาสติปัฏฐาน  และ 4)กิจกรรมการใช้สติตามหลักธัมมานุปัสสนาสติปัฏฐาน  ส่วนการเสนอแนวทางส่งเสริมการกิจกรรมเสริมสร้าง Mindfulness Camp ในจังหวัดอุบลราชธานีเป็นกิจกรรมที่ทำให้ผู้เข้าร่วมกิจกรรมมีสติในกิจกรรมต่างๆ มี  4 กิจกรรม คือ 1) กิจกรรมการเคลื่อนไหวแบบบมีสติ  2) กิจกรรมในการพิจารณากาย เวทนา จิต และธรรม 3) กิจกรรมระบายความทุกข์ และ 4) กิจกรรมพิจารณาความผิดพลาดของตนเองทั้งหมดเป็นกิจกรรมที่ทำให้ผู้เข้าร่วมกิจกรรมมองเห็นความสำคัญเรื่องของสติในการพัฒนาคุณภาพชีวิต