บทบาทพยาบาลจิตเวชในการส่งเสริมสุขภาพจิตผู้สูงอายุ
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสรุป และนำเสนอความรู้เกี่ยวกับแนวทางการส่งเสริมสุขภาพจิตในผู้สูงอายุ สำหรับพยาบาลจิตเวชที่มีบทบาทในการส่งเสริมสุขภาพจิต ในกลุ่มผู้สูงอายุที่ปกติ กลุ่มผู้สูงอายุที่มีความเสี่ยงต่อการเกิดปัญหาสุขภาพจิต และผู้ป่วยจิตเวช ปัจจุบันมีผู้สูงอายุป่วยด้วยโรคทางจิตเวชเพิ่มมากขึ้น ดังนั้น บทบาทของพยาบาลจิตเวชควรมุ่งเน้นในมิติด้านการส่งเสริมและป้องกันการเจ็บป่วยทางจิตให้มากขึ้น ซึ่งบทบาทของพยาบาลจิตเวช ได้แก่ การดำเนินการตามมาตรการคุ้มครองด้านสุขภาพจิต เพื่อเป็นมีการให้การศึกษาด้านสุขภาพจิต มีกิจกรรมป้องกันปัญหาด้านสุขภาพจิต และการป้องกัน ส่งเสริม และเฝ้าระวังปัญหาสุขภาพจิตที่จะเกิดขึ้นกับผู้สูงอายุ
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กิตติกร นิลมานัต และรัดใจ เวชประสิทธิ์. (2559). การพยาบาลผู้ใหญ่และผู้สูงอายุ 1. สงขลา: มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์.
ขนิษฐา นันทบุตร และคณะ. (2555). การเสริมสร้างทักษะแกนนำสร้างเสริมสุขภาพสำหรับผู้สูงอายุ. กรุงเทพฯ: ทีคิวพพี.
กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข. (2567). การประเมินสุขภาพจิตของคนไทย [ออนไลน์]. สืบค้นเมื่อวันที่ 10 พฤศจิกายน 2567 จาก http://checkin.dmh.go.th/dashboards
ดลนภา ไชยสมบัติ และนันทิกา อนันต์ชัยพัทธนา. (2563). Factors influencing health promotion behaviors among pre-aging group. วารสารพยาบาลและสุขภาพ กระทรวงสาธารณสุข, 30(1), 135–147.
ทัศนา บุญทอง และบุญทิพย์ สิริธรังศรี. (2553). หน่วยที่ 3: การส่งเสริมสุขภาพจิตและการป้องกันการเจ็บป่วยทางจิต. ใน ท. บุญทอง และคณะ (บ.ก.), เอกสารการสอนชุดวิชา การส่งเสริมสุขภาพจิตและการพยาบาลจิตเวช หน่วยที่ 1–7 (พิมพ์ครั้งที่ 10). นนทบุรี: มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
ณัฐปภัสญ์ นวลสีทอง, ธัญรัศม์ ภุชงค์ชัย, อ้อยทิพย์ บัวจันทร์, และภัควรินทร์ ภัทรศิริสมบูรณ์. (2564). ความเครียดและภาวะซึมเศร้าในผู้สูงอายุที่มีโรคเรื้อรัง ตำบลนาเสียว จังหวัดชัยภูมิ. วารสารสาธารณสุขมหาวิทยาลัยบูรพา, 16(2), 79–86.
ลัดดา ดำริการเลิศ. (2555). การดูแลผู้สูงอายุแบบบูรณาการในชุมชน: ตอนที่ 1 สถานการณ์และความต้องการการดูแลผู้สูงอายุในชุมชน. นครปฐม: สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข, สถาบันพัฒนาสุขภาพอาเซียน มหาวิทยาลัยมหิดล.
สนธยา มณีรัตน์, นาถนภา วงษ์ศีล, และประไพจิตร โสมภีร์. (2567). สุขภาพจิต ความท้าทาย ความต้องการ และแนวทางการส่งเสริมสุขภาพจิตในผู้สูงอายุ. วารสารการพยาบาลและสุขภาพ เอพีไฮท์ (APHEIT Journal of Nursing and Health), 6(3), e3619. สืบค้นจาก https://rsujournals.rsu.ac.th/index.php/ajnh/article/view/3619
สำนักส่งเสริมและพัฒนาสุขภาพจิต. (2560). แนวทางการส่งเสริมและป้องกันปัญหาสุขภาพจิตในผู้สูงอายุ สำหรับโรงพยาบาลชุมชนและโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล. กรุงเทพฯ: สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ.
สุนิสา ค้าขึ้น, หฤทัย กงมหา, วิจิตร แผ่นทอง, และปรางทิพย์ ทาเสนาะ เอลเทอร์. (2563). ภาวะสุขภาพจิตและปัจจัยที่เกี่ยวข้องในผู้สูงอายุ. วารสารวิจัยสุขภาพและการพยาบาล วารสารวิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี กรุงเทพ, 36(3), 150–163.
American Psychiatric Nurses Association. (2020). What do psychiatric-mental health nurses do? [Internet]. Retrieved July 29, 2025, from https://www.apna.org/i4a/pages/index.cfm?pageid=3292#1
Elder, R., Evans, K., Nizette, D., & Trenoweth, S. (2014). Mental health nursing: A manual for practice. London: Churchill Livingstone Elsevier.
Herrman, H., Saxena, S., & Moodie, R. (2004). Promoting mental health: Concepts, emerging evidence, practice – Summary report. Geneva: World Health Organization.
Kittinakabuncha, N. (2018). Relationship between physical capacity, environment, social participation, and mental health of Thai elderly. Journal of Population Studies, 34(1), 1–40.
Li, H., Ge, S., Greene, B., & Dunbar-Jacob, J. (2018). Depression in the context of chronic diseases in the United States and China. International Journal of Nursing Sciences, 6(1), 117–122.
Phutsorn, C., & Pornsirivajrasin, K. (2018). Approaches to solving elderly social problems in Thailand. Journal of Humanities and Social Sciences Research Network, 1(1), 25–35.
World Health Organization. (1997). Health promotion glossary. Geneva: WHO.
World Health Organization. (2017). Mental health action plan 2013–2020. World HealthOrganization.https://www.who.int/mental_health/publications/action_plan/en/