การพัฒนาสุขภาวะชุมชนภายใต้ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงจังหวัดชลบุรี
คำสำคัญ:
การพัฒนา, สุขภาวะชุมชน, ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงบทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) ข้อมูลพื้นฐานการดำเนินสุขภาวะชุมชนภายใต้ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง 2) การพัฒนาสุขภาวะชุมชนภายใต้ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง และ 3) องค์ความรู้ในการพัฒนาสุขภาวะชุมชนภายใต้ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ประชากร ได้แก่ ประชาชนในหมู่บ้านที่ได้รับรางวัลชนะเลิศหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียง อยู่เย็น เป็นสุข ระดับจังหวัดประจำปี 2561 จำนวน 10 หมู่บ้านได้แก่ 10 ตำบลเกาะจันทร์ อำเภอเมือง จังหวัดชลบุรี ใช้แบบสอบถามการสัมภาษณ์เชิงลึกและการสนทนากลุ่ม วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณโดยใช้สถิติและวิเคราะห์เนื้อหานำเสนอรายงานเชิงพรรณนา
ผลการวิจัยพบว่า
- สุขภาวะชุมชนภายใต้ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง โดยรวมและรายด้านอยู่ในระดับมาก ได้แก่ ด้านสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรธรรมชาติ การมีส่วนร่วม สังคม เศรษฐกิจ และ พฤติกรรมสุขภาพตามลำดับ ปัญหาที่พบบ่อย คือ พฤติกรรมการรับประทานอาหารที่ไม่ถูกสุขลักษณะ การไม่ออกกำลังกายและปัญหาด้านจิตใจ จากภาระหนี้สิน
- การพัฒนาสุขภาวะชุมชนภายใต้ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง พบว่า ความพอประมาณ มีการลดรายจ่ายและสนับสนุนการปลูกผักรับประทานเองและแบ่งปันกันในชุมชน จัดกลุ่มวิสาหกิจ ทำบัญชีครัวเรือน ตั้งกลุ่มสัจจะออมทรัพย์ การจัดการสิ่งแวดล้อมภายในครอบครัว กำหนดระเบียบชุมชน ความมีเหตุผล การเปลี่ยนมาทำเกษตรอินทรีย์ จัดทำแผนสุขภาพมีหน่วยงานภายนอกเข้ามาดูแลสุขภาพและให้คำปรึกษา การมีภูมิคุ้มกันที่ดี มีอาสาสมัครสาธารณสุข มีเครือข่ายการดูแลสุขภาพ จัดให้มีกลุ่มทุนด้านเศรษฐกิจสนับสนุนกระบวนการผลิตด้านเกษตรและมีการรวมกลุ่มต่างๆเพื่อเสริมสร้างความสามัคคีและพึ่งพาตนเอง เงื่อนไขความรู้ การรับความรู้ทั้งภายในและภายนอก จัดตั้งศูนย์การเรียนรู้ชุมชนต้นแบบเศรษฐกิจพอเพียง เงื่อนไขคุณธรรม การใช้สติปัญญาความอดทนในการดำเนินชีวิต
- องค์ความรู้ที่ค้นพบในการพัฒนาสุขภาวะชุมชนภายใต้ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง Good Community Health Within Sufficient Economy Philosophy : GCS Model
References
คณะกรรมการอำนวยการจัดทำแผนพัฒนาสุขภาพแห่งชาติ. (2544). แผนพัฒนาสุขภาพแห่งชาติในช่วงแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 9 พ.ศ. 2545-2549. นนทบุรี: กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข.
คณะกรรมการอำนวยการจัดทำแผนพัฒนาสุขภาพแห่งชาติ.(2549). แผนพัฒนาสุขภาพแห่งชาติในช่วง แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 10 พ.ศ. 2550-2554. นนทบุรี: กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข.
ชูฤทธิ์ เต็งไตรสรณ์,(2552) การศึกษาความสัมพันธ์ของแนวคิดสุขภาวะองค์รวมเชิงพุทธกับหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย).
ประเวศ วะสี. (2549). การพัฒนาระบบสุขภาวะชุมชน สุขภาวะชุมชนเป็นรากฐานของ สุขภาวะทั้งมวล. กรุงเทพฯ: สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ.
รุจา ภู่ไพบูลย์, สุริยพงศ์ วัฒนาศักดิ์, นารีรัตน์ จิตธมนตรี, มณี อาภานันทกุล, อาภา ยังประดิษฐ์, นิตยา สินสุกใส และ ราตรี ภูศรี. (2555). กระบวนการพัฒนาสุขภาพท่องเที่ยวในชุมชน. วารสารพยาบาลศาสตร์และสุขภาพ, 35(1), 28-38.
สำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ. (2550). พระราชบัญญัติสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. 2550 (พิมพ์ครั้งที่ 2). นนทบุรี: สำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ (สช.).
