การพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและจิตลักษณะตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง โดยใช้การเรียนแบบร่วมมือสาระเศรษฐศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนบ้านทุ่งใหญ่ 34-43

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อการพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและจิตลักษณะตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง สำหรับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โดยใช้การเรียนแบบร่วมมือ 2) เพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 วิชาสังคมศึกษา สาระเศรษฐศาสตร์ ก่อนและหลังการปฏิบัติการ โดยใช้การเรียนแบบร่วมมือ และ 3) เพื่อเปรียบเทียบพัฒนาการทางจิตลักษณะตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 กลุ่มเป้าหมายที่ใช้ในการวิจัย คือ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนบ้านทุ่งใหญ่ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุบลราชธานี เขต 1 ในปีการศึกษา 2555 จำนวน 25 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วย 1) แผนการจัดการเรียนแบบร่วมมือรายวิชาสังคมศึกษา สาระเศรษฐศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 2) แบบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน สาระเศรษฐศาสตร์ มีค่าความยากง่าย ตั้งแต่ .26 ถึง .87 ค่าอำนาจจำแนก ตั้งแต่ .38 ถึง .85 ค่าความเชื่อมั่นทั้งฉบับ เท่ากับ .94 3) แบบวัดจิตลักษณะตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง มีค่าอำนาจจำแนกระหว่าง .31 - .82 มีค่าความเชื่อมั่น เท่ากับ .93 4) แบบเก็บข้อมูลเชิงคุณภาพ ประกอบด้วย แบบบันทึกพฤติกรรมของนักเรียนและครู แบบสัมภาษณ์ และแบบสังเกต สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และ
ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน

                 ผลการวิจัยพบว่า

1. การพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและจิตลักษณะตามแผนการจัดการเรียนแบบร่วมมือ วิชาสังคมศึกษาฯ สาระเศรษฐศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 มี 4 วงจร แต่ละวงจรประกอบด้วยขั้นตอน การวางแผน การปฏิบัติการตามแผน การสังเกต และการสะท้อนผล พบว่า นักเรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวงจรที่ 1-4 ค่าเฉลี่ยคะแนนทดสอบระหว่างปฏิบัติการวงจรที่ 1-4 คิดเป็นร้อยละ 81.33, 40, 84.00 และ 86.93 ตามลำดับ แสดงว่าผลการเรียนของนักเรียนมีการพัฒนาเพิ่มขึ้นในแต่ละวงจรตามลำดับ แต่ละวงจร คือ วงจรที่ 1 กิจกรรมเก็บเพชรพลอยร้อยความดี วงจรที่ 2 กิจกรรมฉันสวยด้วยมือเธอ วงจรที่ 3 กิจกรรมร่มรื่นชื่นพันธุ์ไม้ และกิจกรรมให้ชีวิตให้ความสุข และวงจรที่ 4 กิจกรรมออมทรัพย์ประหยัดเงิน นักเรียนแต่ละกลุ่มออกแบบและปฏิบัติกิจกรรมร่วมกันทั้งชั้น พร้อมทั้งบอกคุณค่าผลงานได้ เห็นความสำคัญของเพื่อน แสดงตัวเป็นมิตรต่อกัน มีความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ ให้ความช่วยเหลือเพื่อน รู้จักขอบคุณ ขอโทษ ให้อภัย รู้บทบาทหน้าที่ของตน ผู้ปกครองมีความพึงพอใจในการเปลี่ยนแปลงอันแสดงถึงพัฒนาการทางด้านผลสัมฤทธิ์และจิตลักษณะที่ดีขึ้น

   นักเรียนมีการพัฒนาด้านจิตลักษณะโดยทำงานได้สะอาด เรียบร้อย มีมารยาทในการปฏิบัติตนที่ดี ห้องเรียนเป็นระเบียบ สะอาด นักเรียนมีกิจกรรมพิเศษที่ร่วมคิดทำเองในชั้นเรียนที่แสดงออกถึงการพัฒนาจิตลักษณะ

   1. ผลการเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน วิชาสังคมศึกษาฯ สาระเศรษฐศาสตร์ ก่อนและหลังการปฏิบัติการ โดยใช้การเรียนแบบร่วมมือของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนบ้านทุ่งใหญ่ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุบลราชธานี เขต 1 พบว่า ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01
   2. ผลการเปรียบเทียบการพัฒนาการทางจิตลักษณะตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โดยใช้การเรียนแบบร่วมมือ ก่อนเรียนและหลังเรียนมีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ
      ที่ระดับ .01

   คำสำคัญ  หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง, ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน, จิตลักษณะตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง, วิจัยปฏิบัติการ, การเรียนแบบร่วมมือ