การส่งเสริมการมีส่วนร่วมของชุมชน ในการดูแลตนเองของผู้ป่วยเรื้อรัง เพื่อป้องกันโรคหลอดเลือดสมอง

บทคัดย่อ

          การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษารูปแบบการดูแลตนเองของผู้ป่วยโรคเรื้อรัง ในการป้องกันโรคหลอดเลือดสมอง 2) พัฒนารูปแบบกระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชน ในการส่งเสริมการดูแลตนเองของผู้ป่วยโรคเรื้อรัง 3) เปรียบเทียบความรู้ก่อนและหลังการอบรมให้ความรู้ กลุ่มตัวอย่างคือ ผู้ป่วยเรื้อรังที่มารับบริการที่โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพบางภาษี จำนวน 103 คน และอาสาสมัครหมู่บ้านที่มีหน้าที่ดูแลผู้ป่วยเรื้อรัง จำนวน 37 คน ด้วยการสุ่มอย่างเจาะจง เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามและการสนทนากลุ่ม เกี่ยวกับ ข้อมูลทั่วไป พฤติกรรมเกี่ยวกับ การบริโภค การจัดการความเครียด การเคลื่อนไหวการออกกำลังกาย พฤติกรรมสุขภาพเพื่อ คุณภาพชีวิต และความรู้เรื่องหลอดเลือดสมอง วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณ โดยใช้ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ร้อยละ และการทดสอบค่าที ข้อมูลเชิงคุณภาพใช้การวิเคราะห์เชิงเนื้อหา
          การศึกษาพบว่า กลุ่มตัวอย่างมีการดูแลตนเองโดยการปรับพฤติกรรมด้านความถี่ ในการรับประทานอาหาร การแสดงออกเมื่อเกิดความเครียดมีค่าลดลง และพฤติกรรมการจัดการความเครียด การเคลื่อนไหวออกกำลังกาย และมีพฤติกรรมเพื่อคุณภาพชีวิตที่เพิ่มขึ้น มีความรู้ เรื่อง หลอดเลือดสมองเพิ่มมากขึ้น ผลการเปรียบเทียบความรู้ก่อนและหลังการศึกษา กลุ่มตัวอย่างมีความรู้เกี่ยวกับโรคหลอดเลือดสมองมีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับนัยสำคัญ .01 กระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชนในการดูแลผู้ป่วยโรคเรื้อรัง ในการป้องกันโรคหลอดเลือดสมอง โดยชุมชนในพื้นที่นี้ประกอบด้วย เพื่อนบ้าน อาสาสมัครหมู่บ้าน บุคลากรสาธารณสุข องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นทำงานตามบทบาทหน้าที่ของตนเอง และได้พัฒนารูปแบบกระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชนชื่อบางภาษีโมเดล (Bangpasee Model)
          ข้อเสนอแนะ จากการติดตามประเมินผลการใช้บางภาษีโมเดลทุก 3 เดือน และมีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้และปรับปรุงพัฒนาการทำงานอย่างต่อเนื่องจนได้รูปแบบที่เหมาะสมสามารถเป็นตัวแบบที่ดีขณะนี้ได้ดำเนินการใช้กับกลุ่มผู้ป่วยเบาหวานแล้ว และควรพัฒนาปรับปรุงนำไปใช้ในผู้ป่วยความดันโลหิตสูงต่อไป