สอนอย่างไรให้เด็กปฐมวัยคิดเป็น
คำสำคัญ:
การจัดประสบการณ์, เด็กปฐมวัย, การคิดบทคัดย่อ
การสอนที่มุ่งสร้างเสริมความสามารถในการคิดเป็นเรื่องสำคัญที่ควรเริ่มตั้งแต่ช่วงปฐมวัย เนื่องจากเป็นช่วงวัยที่สมองกำลังพัฒนาเต็มที่และธรรมชาติของวัยที่ช่างสังเกต ชอบสำรวจ ช่างซักช่างถาม และอยากรู้อยากเห็น การพัฒนาการคิดให้แก่เด็กปฐมวัยช่วยให้เด็กสามารถนำไปใช้ประโยชน์ในการดำเนินชีวิตประจำวัน และยังเป็นองค์ประกอบสำคัญที่ช่วยให้สามารถแก้ไขปัญหา และตัดสินใจได้อย่างเหมาะสมและมีเหตุผล ทั้งยังเป็นพื้นฐานในการเรียนรู้และการคิดในระดับที่สูงขึ้น การจัดประสบการณ์ที่เปิดโอกาสให้เด็กได้มีประสบการณ์ตรง ลงมือกระทำด้วยตนเอง สามารถช่วยสร้างเสริมและพัฒนาการคิดให้แก่เด็กปฐมวัยได้ โดยครูและผู้เกี่ยวข้องกับการพัฒนาเด็กต้องให้ความสำคัญกับการจัดกิจกรรมที่เหมาะสมกับวัย ให้เวลาเด็กได้ใช้ความคิดอย่างอิสระ เปิดโอกาสให้เด็กได้สนุกกับการใช้ความคิดที่อาจเป็นการคิดคนเดียวหรือคิดร่วมกับเพื่อน และสร้างสภาพแวดล้อมทั้งทางกายภาพที่มีความยืดหยุ่น สามารถปรับเปลี่ยนการใช้พื้นที่ได้ตามสถานการณ์ มีสื่อ อุปกรณ์ที่พอเพียงและหลากหลาย และสภาพแวดล้อมทางจิตภาพที่ทำให้เด็กรู้สึกอบอุ่น ไม่กดดัน มีอิสระที่จะคิดสร้างสรรค์ และทบทวนความรู้ ความจำ เพื่อนำมาผสมผสานสร้างเป็นความรู้และความคิดที่แปลกใหม่จากเดิม
References
ฐิตพัฒน์ สตางค์จันทร์, ภัทรธิรา ผลงาม, ภัทราพร เกษสังข์ และจุลดิษฐ อุปฮาต. (2560). การพัฒนากิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 ของนักเรียน โรงเรียนในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเลย เขต 2. Veridian E-Journal, Silpakorn University. 10(3), 2152-2173.
ทิศนา แขมมณี. (2546). การพัฒนากระบวนการคิด: แนวทางที่หลากหลายสำหรับครู. วารสารราชบัณฑิตยสถาน. 28(9), 38-54.
___________. (2557). ศาสตร์การสอน: องค์ความรู้เพื่อการจัดกระบวนการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพ. (พิมพ์ครั้งที่ 7 ฉบับปรับปรุง) กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
นภเนตร ธรรมบวร. (2544). การพัฒนากระบวนการคิดในเด็กปฐมวัย. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ประพันธ์ศิริ สุเสารัจ. (2556). การพัฒนาการคิด. (พิมพ์ครั้งที่ 5). กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์ห้างหุ้นส่วนจำกัด 9119 เทคนิค พริ้นติ้ง.
ไผท สิทธิสุนทร. (2542). ‘Constructionism’ ความรู้เป็นสิ่งที่สร้างได้. สานปฏิรูป. 2(20): 17-20.
พัชรีวัลย์ เกตุแก่นจันทร์. (2541). การบริหารสมอง. กรุงเทพมหานคร: P.A art and printing Co. Ltd.
ศันสนีย์ ฉัตรคุปต์ และอุษา ชูชาติ. (2544). ฝึกสมองให้คิดอย่างมีวิจารณญาณ. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ สำนักนายกรัฐมนตรี.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ. (ม.ป.ป.). พัฒนาสมองกับการเรียนรู้. สถาบันวิจัยเรื่องการพัฒนาสมองกับการเรียนรู้ สำนักนายกรัฐมนตรี.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2562). รายงานผลการประเมินพัฒนาการนักเรียนที่จบหลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พุทธศักราช 2546 ปีการศึกษา 2561. กรุงเทพมหานคร: ห้างหุ้นส่วนจำกัด โรงพิมพ์อักษรไทย.
สำนักวิชาการ สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฏร. (2563). รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก: http://www.parliament.go.th (2563, 2 เมษายน)
สำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา. (2549). แนวการจัดการเรียนรู้ที่สอดคล้องกับสมอง. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ.
อรพรรณ บุตรกตัญญู, ปัทมาวดี เล่ห์มงคล, ชลาธิป สมาหิโต, เพ็ญศรี แสวงเจริญ และปิยะนันท์ หิรัณย์ชโลทร. (2560). การพัฒนาหลักสูตรดุษฎีบัณฑิต สาขาปฐมวัยศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
อารมณ์ สุวรรณปาล. (2556). หน่วยที่ 8 การจัดประสบารณ์เพื่อพัฒนาเด็กปฐมวัยด้านการคิด ในประมวลสาระชุดวิชา การจัดประสบการณ์สำหรับเด็กปฐมวัย. หน่วยที่ 8-15 (พิมพ์ครั้งที่ 4) หน้า 8-1 ถึง 8-74 นนทบุรี: มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
อารี สัณหฉวี. (2548). การพัฒนาการเรียนการสอนโดยใช้หลักการเอื้อต่อสมอง. เก็บความจาก Discussion Paper ของ Christine Ward เอกสารอัดสำเนา.
Beyer, B. K. (1987). Practical Strategies for the Teaching of Thinking. Boston: Allyn and Bacon Inc.
Dewey, J. (1973). How to Think. New York: D.C. Health and Company.
Fisher, R. (2005). Teaching Children to Think. (2nd edition). Cheltenham, UK: Nelson Thornes Ltd.
Heckman, J. J. (2011). The economics of inequality: The value of early childhood education. American Educator. Spring, 31- 47.
Hohmann, M. and Weikart, D. P. (1995). Educating Young Children: Active Learning Practices for Preschool and Child Care Programs. High/Scope Educational Research Foundation, High/Scope Press.
Intel Education. (2562). การออกแบบโครงงานที่มีประสิทธิภาพ: การสอนการคิด. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก https://www.intel.com/content/dam/www/program/education/apac/th/th/documents/project-design/thinking-skills/environments-that-encourage-thinking.PDF (2562, 24 กันยายน).
Kamii, C. (1994). Young Children Continue to Reinvent Arithmetic (3rd grade): Implications of Piaget’s Theory. New York: Teachers College Press.
TK Park อุทยานการเรียนรู้. (2562). สภาพแวดล้อมการเรียนรู้สร้างสรรค์: สังเคราะห์แนวคิดจากบริบทไทย. [ออนไลน์} เข้าถึงได้จาก https://www.tkpark.or.th/tha/articles_detail/334/%E0%B8%AA% (2562, 12 พฤศจิกายน)
Van de Walle, J.A. (1994). Elementary School Mathematics: Teaching Development. (2nd edition). New York: Longman.
Vygotsky, L. S. (1986). Thought and language. Cambridge, MA: The M.I.T. Press.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวไลยอลงกรณ์ปริทัศน์ เป็นความคิดเห็นของผู้นิพนธ์แต่ละท่าน มิใช่เป็นทัศนะและมิใช่ความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการจัดทำวารสาร และ
มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมภ์
