การกำหนดฐานความผิดทางอาญากับพระภิกษุตามประมวลกฎหมายอาญา

บทคัดย่อ

ศาสนาพุทธอยู่เคียงคู่กับสังคมไทยมาอย่างยาวนาน โดยมีพระภิกษุเป็นผู้เผยแผ่คำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าผู้เป็นศาสดาของศาสนาพุทธ บรรดาพระภิกษุทั้งหลายจึงเปรียบเสมือนเป็นตัวแทนของพระพุทธศาสนา บุคคลเหล่านี้ย่อมต้องเป็นแบบอย่างที่ดีและดำรงตนเป็นผู้เผยแผ่พุทธศาสนาให้แก่พุทธศาสนิกชนยึดถือปฏิบัติตาม แต่ในปัจจุบันนี้กลับมีการกระทำความผิดอาญาเกิดขึ้นจากการกระทำของพระภิกษุดังที่ปรากฏเป็นข่าวอยู่บ่อยครั้ง และในทางปฏิบัติส่วนใหญ่พบว่าการกระทำของพระภิกษุเหล่านี้ แม้จะถือว่าผิดวินัยสงฆ์แต่ก็จะได้รับโทษ เพียงให้สึกจากสมณเพศและรับโทษทางอาญาอย่างบุคคลทั่วไปเท่านั้นตามไม่มีบทบัญญัติกฎหมายอาญาที่ใช้บังคับแก่พระภิกษุที่กระทำความผิดอาญาได้โดยตรง มีเพียงฐานความผิดอาญากรณีบุคคลทั่วไปกระทำผิดเท่านั้น แม้ในประมวลกฎหมายอาญาได้บัญญัติความผิดเกี่ยวกับศาสนาไว้ ก็เป็นเพียงบทบัญญัติที่มุ่งลงโทษผู้ที่มาก่อความเดือดร้อนเสียหายแก่ศาสนาเท่านั้น ไม่ได้มีบทบัญญัติลงโทษแก่พระภิกษุแต่อย่างใด ทั้งที่การกระทำผิดอาญาของพระภิกษุถือเป็นเรื่องร้ายแรงเพราะพระภิกษุถือเป็นบุคคลที่มีสถานะสูงในสังคมและได้รับความไว้วางใจจากสังคม โดยอาจเทียบได้กับบรรดาบุคคลผู้ประกอบ วิชาชีพเฉพาะหรือเจ้าพนักงานที่ต้องระมัดระวังการประพฤติตนให้มากกว่าบุคคลทั่วไป เมื่อพระภิกษุกลับกลายเป็นผู้กระทำความผิดก่อให้เกิดปัญหาแก่สังคมเสียเองลำพังเพียงพระธรรมวินัยเป็นเพียงหลักเกณฑ์ทางศีลธรรมไม่มีสภาพบังคับอย่างสภาพบังคับทางอาญาตามกฎหมายบ้านเมืองที่จะสามารถควบคุมพระภิกษุมิให้กระทำความผิดได้ จึงควรมีแนวทางในการลงโทษพระภิกษุเหล่านี้ให้หนักกว่ากรณีบุคคลทั่วไป งานวิจัยฉบับนี้ผู้เขียนได้ศึกษาถึงมาตรการทางสงฆ์และทางอาญาควบคู่กันไป จากการศึกษาพบว่าควรกำหนดเพิ่มโทษแก่พระภิกษุที่กระทำความผิดไว้ในประมวลกฎหมายอาญา ในความผิดเกี่ยวกับทรัพย์ ความผิดเรื่องเพศในฐานข่มขืนกระทำชำเราและอนาจาร ซึ่งเป็นความผิดที่เกิดขึ้นบ่อยจากการกระทำของพระภิกษุในปัจจุบัน