แบบจำลองความสัมพันธ์เชิงสาเหตุของพฤติกรรมป้องกัน โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ของประชาชนวัยทำงานในกรุงเทพมหานคร
คำสำคัญ:
พฤติกรรมป้องกันโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา, เจตนาในการกระทำพฤติกรรม, การประเมินการเผชิญปัญหา, เจตคติที่ดีต่อพฤติกรรมป้องกันโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา, พฤติกรรมป้องกันโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา เจตนาในการกระทำพฤติกรรม การประเมินการเผชิญปัญหา เจตคติที่ดีต่อพฤติกรรมป้องกันโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา บรรทัดฐานทางสังคมบทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อพัฒนาและตรวจสอบความสอดคล้องของความสัมพันธ์เชิงสาเหตุของพฤติกรรมป้องกัน โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนาของประชาชนวัยทำงานในกรุงเทพมหานครกับข้อมูลเชิงประจักษ์ กลุ่มตัวอย่างเป็นประชาชนวัยทำงานในกรุงเทพมหานคร จำนวน 360 คน ด้วยวิธีการสุ่มตัวอย่างแบบแบ่งชั้นภูมิ ดำเนินการเก็บข้อมูล ด้วยแบบสอบถามที่ผ่านการตรวจสอบคุณภาพด้วยการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยันมีค่าความเชื่อมั่นเชิงโครงสร้าง อยู่ระหว่าง .84 ถึง .92 และวิเคราะห์แบบจำลองสมการเชิงโครงสร้างด้วยวิธีการประมาณค่าแบบ Maximum Likelihood (ML) ผลการวิจัย พบว่า แบบจำลองความสัมพันธ์เชิงสาเหตุสอดคล้องกับข้อมูลเชิงประจักษ์ โดยมีค่า Chi-square = 74.14, df = 31, Chi-square/df = 2.392, p = <.001, RMSEA = .062, SRMR = .056, GFI = .97, AGFI = .92, CFI = .99 เมื่อพิจารณาค่าอิทธิพลเส้นทางที่สำคัญ พบว่า เจตคติที่ดีต่อพฤติกรรมป้องกันโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา บรรทัดฐานทางสังคม การประเมินการเผชิญปัญหา มีอิทธิพลทางอ้อมต่อพฤติกรรมป้องกันโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา โดยส่งผ่านเจตนาในการกระทำพฤติกรรมป้องกันโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา จากข้อค้นพบจึงเสนอแนะต่อหน่วยงานด้านสาธารณสุขหรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อการพัฒนาแนวทางการป้องกันควบคุมโรคร่วมกับปัจจัยสนับสนุนการเกิดเจตนา และพฤติกรรมป้องกันโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา
Downloads
References
Adiyoso, W., & Wilopo. (2021). Social distancing intentions to reduce the spread of COVID-19: The extended theory of planned behavior. BMC Public Health, 21(1), 1-12. https://doi.org/10.1186/s12889-021-11884-5
Ajzen, I. (2002). Perceived behavioral control, self-efficacy, locus of control, and the theory of planned behavior. Journal of Applied Social Psychology, 32(4), 665-683. https://doi.org/10.1111/j.1559-1816.2002.tb00236.x
Alanazi, N., & Bahjri, K. (2022). Knowledge, attitude, and psychological impacts of COVID-19 in Saudi Arabia. Frontiers in Public Health, 10, 1-9. https://doi.org/10.3389/fpubh.2022.801777
Al-Dossary, S. (2021). Factors affecting preventive behaviours during the coronavirus disease 2019 pandemic in Saudi Arabia: An application of protection motivation theory. Research in Psychology and Behavioral Sciences, 9(1), 17-23.
Bandura, A. (1982). Self-efficacy mechanism in human agency. American Psychologist, 37(2), 122-147. https://doi.org/10.1037/0003-066X.37.2.122
Bashirian, S., Jenabi, E., Khazaei, S., Barati, M., Karimi-Shahanjarini, A., Zareian, S., Rezapur-Shahkolai, F., & Moeini, B. (2020). Factors associated with preventive behaviours of COVID-19 among hospital staff in Iran in 2020: An application of the protection motivation theory. The Journal of Hospital Infection, 105(3), 430-433. https://doi.org/10.1016/j.jhin.2020.04.035
BMA Data Center. (2022, March). Chamnūan phūpūai COVID - sipkāo čhamnǣk tām khēt nai phư̄nthī Krung Thēp Mahā Nakhō̜n [The number of COVID-19 cases in Bangkok Area]. https://www.prbangkok.com/th
Bronfman, N., Repetto, P., Cisternas, P., & Castañeda, J. (2021). Factors influencing the adoption of COVID-19 preventive behaviors in Chile. Sustainability, 13, 1-13. https://doi.org/10.3390/su13105331
Bunthan, W., Whaikit, P., Soysang, V., Soynahk, C., Akaratanapol, P., & Kompayak, J. (2020). patčhai thī mī ʻitthiphon tō̜ phrưttikamkān sāngsœ̄m sukkhaphāp nai kān pō̜ngkan kān titchư̄a wairat khōrōnā sō̜ngphansipkāo ( khōwit sipkāo ) khō̜ng phūsūngʻāyu [Factor influencing to health promotion behavior for coronavirus disease 2019 (COVID-19) prevention of older adults]. Journal of The Police Nurses, 12(2), 323-337. https://he01.tci-thaijo.org/index.php/policenurse/article/view/242662
Fishbein, M. A., & Ajzen, I. (1975). Belief, attitude, intention and behaviour: An introduction to theory and research. Addison-Wesley.
Floyd, D. L., Prentice-Dunn, S., & Rogers, R. W. (2000). A meta-analysis of research on protection motivation theory. Journal of Applied Social Psychology, 30(2), 407-429. https://doi.org/10.1111/j.1559-1816.2000.tb02323.x
Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39-50. https://doi.org/10.1177/002224378101800104
Hair, J., Black, W., Babin, B., & Anderson, R. (2010). Multivariate data analysis: A global perspective. Pearson Education.
Institute for Population and Social Research. (2021). Sukkhaphāp Khon Thai sō̜ngphanhārō̜ihoksipsī : COVID - sipkāo mahanta phai rāi khayao lōk [Thai health – 2021: COVID-19 disaster shakes the world]. Amarin Printing and Publishing.
Intarakamhang, U., & Ekpanyaskul, C. (2018). Itthiphon khō̜ng čhittawitthayā chœ̄ng būak læ banthatthān thāng sangkhom watthanatham thī mī tō̜ phrưttikam sukkhaphāp thī dī læ suk phāwa khrō̜pkhrūa dōi song phān khwām rō̜prū dān sukkhaphāp khō̜ng khrō̜pkhrūa nai chumchon kưng mư̄ang : kānwičhai phasān withī [Effect of positive psychology and cultural social norm on healthy behavior and family well-being by mediated by health literacy of family in the semi-urban community: Mixed methods]. Warasarn Phuettikammasat, 24(1), 1-22. https://so06.tci-thaijo.org/index.php/BSRI/article/view/98495
Inthacharoen, A., Khachanapoom, K., Tansakul, K., & Pattapat, S. (2021). patčhai thī mī ʻitthiphon tō̜ phrưttikamkān pō̜ngkan rōk titchư̄a wairat khōrōnā sō̜ngphansipkāo khō̜ng prachāchon nai khēt thētsabān mư̄ang khō̜ hong čhangwat Songkhlā [Factors influencing preventive behavior towards coronavirus disease 2019 among people in Khohong Town Municipality Songkhla Province]. Journal of Council of Community Public Health, 3(2), 19-30. https://he01.tci-thaijo.org/index.php/JCCPH/article/view/247672
Kalcza-Janosi, K., Jancso-Farcas, S., Szabo, K., Kotta, I., & Marschalko, E. E. (2021). The development and validation of COVID-19 prevention behaviour scale on female Hungarian population. Journal of International Women's Studies, 22(3), 188-197.
Kelloway, E. K. (2015). Using Mplus for structural equation modeling: A researcher's guide. SAGE Press.
Kline, R. B. (1986). A handbook of test construction: Introduction to psychometric design. Methuen.
Kline, R. B. (2005). Principles and practice of structural equation modeling (2nd ed.). Guilford Press.
Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling (3rd ed.). Guilford Press.
Kojan, L., Burbach, L., Ziefle, M., & Valdez, A. C. (2022). Perceptions of behaviour efficacy, not perceptions of threat, are drivers of COVID-19 protective behaviour in Germany. Humanities and Social Sciences Communications, 9(1), 1-15. https://doi.org/10.1057/s41599-022-01098-4
Milne, S., Sheeran, P., & Orbell, S. (2000). Prediction and intervention in health-related behavior: A meta-analytic review of protection motivation theory. Journal of Applied Social Psychology, 30(1), 106-143. https://doi.org/10.1111/j.1559-1816.2000.tb02308.x
Mumcu, C. (2013). Evaluating attitudes toward women's sports: A scale development and validation study. International Journal of Sport Management, 18(2), 183-209.
Park, S., & Oh, S. (2022). Factors associated with preventive behaviors for COVID-19 among adolescents in South Korea. Journal of Pediatric Nursing, 62, 69-76. https://doi.org/10.1016/j.pedn.2021.07.006
Praneetvatakul, B., & Bhanthumnavin, D. (2018). Patčhai thāng čhit sangkhom thī kīeokhō̜ng kap phrưttikam pō̜ngkan kān rap læ phrǣ rōk nai sathānthī sāthārana khō̜ng naksưksā radap parinyā trī [Psychosocial correlates of communicable disease preventive behavior in public places for undergraduate students]. Journal of Behavioral Science for Development, 10(1), 83-102. https://so02.tci-thaijo.org/index.php/JBSD/article/view/99679
Prasetyo, Y. T., Castillo, A. M., Salonga, L. J., Sia, J. A., & Seneta, J. A. (2020). Factors affecting perceived effectiveness of COVID-19 prevention measures among filipinos during enhanced community quarantine in Luzon, Philippines: Integrating protection motivation theory and extended Theory of planned behavior. International Journal of Infectious Diseases, 99, 312-323. https://doi.org/10.1016/j.ijid.2020.07.074
Rad, R. E., Mohseni, S., Takhti, H. K., Azad, M. H., Shahabi, N., Aghamolaei, T., & Norozian, F. (2021). Application of the protection motivation theory for predicting COVID-19 preventive behaviors in Hormozgan, Iran: A cross-sectional study. BMC Public Health, 21(1), 1-11. https://doi.org/10.1186/s12889-021-10500-w
Rakotoarisoa, F. M., Praptapa, A., Suyono, E., & Usuman, I. (2021). Factors influencing preventive intention behavior towards COVID-19 in Indonesia. The Journal of Behavioral Science, 16(1), 14-27. https://so06.tci-thaijo.org/index.php/IJBS/article/view/242476
Rogers, R. W. (1983). Cognitive and physiological processes in fear appeals and attitude change: A revised theory of protection motivation. In J. T. Cacioppo & R. Petty (Eds.), Social Psychophysiology: A Sourcebook. pp. 153-177.
Sakdapat, N. (2021). patčhai chœ̄ng hēt bǣp būranākān thāng čhit sangkhom thī kīeokhō̜ng kap phrưttikam kān pō̜ngkan rōk titchư̄a wairat khōrōnā khō̜ng naksưksā radap parinyā trī [Psychosocial factors related to the COVID-19 prevention behaviors of undergraduate students]. Warasarn Phuettikammasat, 27(2), 39-62. https://so06.tci-thaijo.org/index.php/BSRI/article/view/248262
Savadori, L., & Lauriola, M. (2021). Risk perception and protective behaviors during the rise of the COVID-19 outbreak in Italy. Frontiers in Psychology, 11, 1-20. https://doi.org/10.1016/j.socscimed.2022.114949
Schumacker, R. E., & Lomax, R. G. (1996). A beginner's guide to structural equation modeling. Lawrence Erlbaum Associates.
Schumacker, R. E., & Lomax, R. G. (2004). A beginner's guide to structural equation modeling (2nd ed.). Lawrence Erlbaum Associates.
Schumacker, R. E., & Lomax, R. G. (2010). A beginner's guide to structural equation modeling. Taylor & Francis.
Sharifirad, G., Yarmohammadi, P., Sharifabad, M. A. M., & Rahaei, Z. (2014). Determination of preventive behaviors for pandemic influenza A/H1N1 based on protection motivation theory among female high school students in Isfahan, Iran. Journal of Education and Health Promotion, 3, 36-41.
Šurina, S., Martinsone, K., Perepjolkina, V., Kolesnikova, J., Vainik, U., Ruža, A., Vrublevska, J., Smirnova, D., Fountoulakis, K. N., & Rancans, E. (2021). Factors related to COVID-19 preventive behaviors: A structural equation model. Frontiers in Psychology, 12, 1-15. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2021.676521
Van Griethuijsen, R. A. L. F., Van Eijck, M. W., Haste, H., Den Brok, P. J., Skinner, N. C., Mansour, N., Gencer, A. S., BouJaoude, S. (2015). Global patterns in students’ views of science and interest in science. Research in Science Education, 45(4), 581-603. https://doi.org/10.1007/s11165-014-9438-6
Werle, C. (2011). The determinants of preventive health behavior: Literature review and research perspectives. HAL.
Wollast, R., Schmitz, M., Bigot, A., & Luminet, O. (2021). The theory of planned behavior during the COVID-19 pandemic: A comparison of health behaviors between Belgian and French residents. PLOS ONE, 16(11), 1-15. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0258320
WorldBank. (2021). East asia and pacific economic update october 2021. http://hdl.handle.net/10986/36295
Worldometer. (2022, June 10). COVID-19 coronavirus pandemic. https://www.worldometers.info/coronavirus/
Yazdanpanah, M., Abadi, B., Komendantova, N., Zobeidi, T., & Sieber, S. (2020). Some at risk for COVID-19 are reluctant to take precautions, but others are not: A case from Rural Iran. Frontiers in Public Health, 8, 1-7. https://doi.org/10.3389/fpubh.2020.562300
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2022 วารสารพฤติกรรมศาสตร์
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
สถาบันวิจัยพฤติกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ
114 ซอยสุขุมวิท 23 ถนนสุขุมวิท แขวงคลองเตยเหนือ เขตวัฒนา กรุงเทพฯ 10110
โทร 02-649-5000 ต่อ 17600
