การพัฒนารูปแบบการสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมสมรรถนะการจัดการเรียนรู้เชิงรุกของครูโรงเรียนบ้านกุดกว้างประชาสรรค์
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาข้อมูลพื้นฐานและความต้องการจำเป็นในการสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมสมรรถนะการจัดการเรียนรู้เชิงรุกของครู, เพื่อพัฒนารูปแบบการสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมสมรรถนะการจัดการเรียนรู้เชิงรุกของครู, และเพื่อประเมินประสิทธิผลของรูปแบบการสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมสมรรถนะการจัดการเรียนรู้เชิงรุกของครูโรงเรียนบ้านกุดกว้างประชาสรรค์ โดยใช้การวิจัยและพัฒนา 4 ขั้นตอน ได้แก่ ขั้นการศึกษาข้อมูลพื้นฐานและความต้องการจำเป็น (R1) ขั้นการออกแบบและการพัฒนารูปแบบ (D1) ขั้นการทดลองใช้รูปแบบ (R2) และขั้นการประเมินและปรับปรุงรูปแบบ (D2) ผลการวิจัย พบว่า 1) ชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพเป็นวิธีการสำคัญสามารถส่งเสริมสมรรถนะการจัดการเรียนรู้เชิงรุกของครูได้เป็นอย่างดี โดยผู้เกี่ยวข้อง ได้แก่ ครู นักเรียน และผู้เชี่ยวชาญเห็นว่ามีความต้องการจำเป็นเร่งด่วนในการพัฒนารูปแบบการสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมสมรรถนะการจัดการเรียนรู้เชิงรุกของครู 2) รูปแบบการสร้างชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมสมรรถนะการจัดการเรียนรู้เชิงรุกของครูโรงเรียนบ้านกุดกว้างประชาสรรค์ ที่พัฒนาขึ้นมีลักษณะเป็นรูปแบบเชิงปฏิบัติการ ชื่อว่า “STIPR Model” และ3) ประสิทธิผลของรูปแบบการสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมสมรรถนะการจัดการเรียนรู้เชิงรุกของครู พบว่า หลังการจัดกิจกรรมการสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพครูมีความรู้ความเข้าใจในการจัดการเรียนรู้เชิงรุกมากขึ้น มีความสามารถในการจัดการเรียนรู้เชิงรุกในระดับมาก มีความคิดเห็นต่อรูปแบบโดยภาพรวมและรายด้านอยู่ในระดับมาก นักเรียนมีความคิดเห็นต่อบทบาทการจัดการเรียนรู้เชิงรุกของครูโดยภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด และผลการเรียนรู้ของนักเรียนหลังการใช้รูปแบบมีผลการเรียนรู้ดีขึ้น
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กชภัทร์ สงวนเครือ. (2562). โปรแกรมเสริมสร้างสมรรถนะครูในการจัดการเรียนรู้เชิงรุกตามแนวทางสะเต็มศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. วิทยานิพนธ์ปริญญาการศึกษาดุษฎีบัณฑิต มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
เกรียงศักดิ์ เจริญวงศ์ศักดิ์. (2543). การจัดการเครือข่ายกลยุทธ์สำคัญสู่ความสำเร็จของการปฏิรูปการศึกษา. กรุงเทพฯ: ซัคเซสมีเดีย.
จิติมา วรรณศรี. (2557). การบริหารงานวิชาการในสถานศึกษา. พิษณุโลก: รัตนสุวรรณ์การพิมพ์.
จุไรรัตน์ สุดรุ่ง. (2559). การนิเทศแบบเพื่อนช่วยเพื่อน: ทางเลือกหนึ่งในการพัฒนาวิชาชีพครูที่ยั่งยืน. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช, 9(2), 14-25.
ชูชาติ พ่วงสมจิตร์. (2560). ชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพและแนวทางการนำมาใช้ในสถานศึกษา. วารสารศึกษาศาสตร์ มสธ, 10(1): 34-41.
ธีรศักดิ์ อุปไมยอธิชัย. (2557). พื้นฐานการจัดการการศึกษา. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกร์มหาวิทยาลัย.
เนาวนิตย์ สงคราม. (2555). การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสานด้วยการเรียนรู้เชิงรุก เพื่อสร้างองค์ความรู้และความสามารถในการแก้ปัญหาเชิงสร้างสรรค์สำหรับนิสิตนักศึกษาคุรุศาสตร์บัณฑิตในสถาบันอุดมศึกษาของรัฐ. กรุงเทพฯ: คณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ประไพ ฉลาดคิด. (2548). หลักการสอน. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา.
ประภาพรรณ อุ่นอบ. (2552). เครือข่าย: กลไกสำคัญในการขับเคลื่อนงาน พัฒนาอย่างบูรณาการเชิงพื้นที่. กรุงเทพฯ: เอส.พี.กราฟฟิค พรีเพรส พริ้นติ้ง.
พัชรินทร์ ฮั่นพิพัฒน์. (2547). การนำเสนอรูปแบบการฝึกอบรมในงานเพื่อพัฒนาทักษะการเรียนรู้เป็นทีมตามแนวคิดการทำโครงการสำหรับนักเทคโนโลยีการศึกษาในสถาบันอุดมศึกษา. วิทยานิพนธ์ปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
พิณสุดา สิริธรังศรี. (2559). ความรู้ ความคิด ทักษะ และคุณธรรรมครู. ใน ความเป็นครูและพัฒนาครูมืออาชีพ (ความรู้ ความถนัด ทักษะของครู). กรุงเทพฯ: DPU Copy print มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิต.
เพ็ญจันทร์ มีนะจรัส. (2551). ผลของการใช้การนิเทศภายในแบบเพื่อนช่วยเพื่อนที่มีต่อคุณภาพการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนแบบบูรณาการของครูปฐมวัย. วิทยานิพนธ์ศึกษามหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
ไพฑูรย์ สินลารัตน์. (2556). การศึกษาเชิงสร้างสรรค์และผลิตภาพ. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมภ์. (2553). คู่มือการจัดระบบการเรียนการสอนที่ยึดผู้เรียนเป็นศูนย์กลางการเรียนรู้. ปทุมธานี: เทียนวัฒนาพริ้นท์ติ้ง.
มาเรียม นิลพันธ์. (2555). วิธีวิจัยทางการศึกษา. พิมพ์ครั้งที่ 6. นครปฐม: มหาวิทยาลัยศิลปากร.
โรงเรียนบ้านกุดกว้างประชาสรรค์. (2562). รายงานการประเมินตนเองของสถานศึกษา(Self-Assessment Report : SAR) ปีการศึกษา 2562. ขอนแก่น : โรงเรียนบ้านกุดกว้างประชาสรรค์.
ยุพิน ยืนยง และวัชรา เล่าเรียนดี. (2554). การพัฒนารูปแบบการนิเทศแบบหลากหลายวิธีการเพื่อส่งเสริมสมรรถภาพการวิจัยในชั้นเรียนของครู เขตการศึกษา 5 อัครสังฆมณฑลกรุงเทพฯ. วารสารศิลปากรศึกษาศาสตร์วิจัย, 3(1), 195-209.
วรลักษณ์ ชูกำเนิด และเอกรินทร์ สังข์ทอง. (2557). รูปแบบชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพในศตวรรษที่ 21 บริบทโรงเรียนในประเทศไทย. วารสารหาดใหญ่, 12(2), 123-134.
วราภรณ์ ตระกูลสฤษดิ์. (2549). การทำงานเป็นทีม. กรุงเทพฯ: ศูนย์ส่งเสริมวิชาการ.
วิจารณ์ พานิช. (2558). วิถีสร้างการเรียนรู้เพื่อศิษย์ในศตวรรษที่ 21. วารสารนวัตกรรมการเรียนรู้.1(2), 3-14.
วิชัย วงศ์ใหญ่ และ มารุต พัฒผล. (2558). การโค้ชเพื่อการรู้คิด. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพพฯ: จรัลสนิทวงศ์ การพิมพ์.
วุฒิไกร งามศิริจิตต์. (2553). โครงการศึกษาการออกแบบสื่อกระบวนการเรียนรู้และผลสัมฤทธิ์ของการเรียนรู้ผ่านสื่อการเรียนรู้เสมือนจริง (Virtual learning) ด้านการบริหารโครงการ. กรุงเทพฯ: สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2561). คู่มือการประเมินสมรรถนะครู. กรุงเทพฯ : สำนักพัฒนาครู และบุคลากรทางการศึกษาขั้นพื้นฐาน.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2560). แผนการศึกษาชาติ พ.ศ. 2560 – 2579. กรุงเทพฯ: พริกหวานกราฟฟิก.
สำนักพัฒนาครูและบุคลากรการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2553). คู่มือประเมินสมรรถนะครู(ฉบับปรับปรุง). กรุงเทพฯ: สำนักพัฒนาครูและบุคลากรการศึกษาขั้นพื้นฐาน.
สิริพันธุ์ สุวรรณมรรคา. (2561). ชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อการพัฒนาการศึกษาในประมวลสาระชุดวิชานวัตกรรมการบริหารการศึกษาและภาวะผู้นำ. นนทบุรี: มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
สิวรี พิศุทธิ์สินธพ. (2557). รูปแบบการพัฒนาชุมชนแห่งการเรียนรู้เชิงวิชาชีพในสถาบันอุดมศึกษาคาทอลิก. วิทยานิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต มหาวิทยาลัยวงษ์ชวลิตกุล.
สุพาณี สอนซื่อ. (2543). การสร้างแนวคิดการเรียนรู้เป็นทีมเพื่อพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ กรณีศึกษาองค์การรถไฟฟ้ามหานคร. ภาคนิพนธ์ โครงการบัณฑิตศึกษาการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ สถาบันบัณฑิต พัฒนบริหารศาสตร์.
สุภาวดี ปกครอง และสุวัฒน์ จุลสุวรรณ์. (2561).การพัฒนาครูโดยใช้แนวคิดชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อการอ่านออกเขียนได้ของ นักเรียนโรงเรียนประถมศึกษา. วารสารสุทธิปริทัศน์, 32(101), 51-67.
สุมน อมรวิวัฒน์. (2533). สมบัติทิพย์ของการศึกษาไทย. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สุรพล ธรรมร่มดี, ทัศนีย์ จันอินทร์, และคงกฤช ไตรยวงค์, (2553). อาศรมศิลป์วิจัย: การวิจัยและพัฒนาชุมชนแห่งการเรียนรู้ แนวจิตตปัญญา. โครงการเอกสารวิชาการการเรียนรู้สู่การเปลี่ยนแปลง ลำดับที่ 8. นครปฐม : เอมี่ เอ็นเตอร์ไพรส์.
สุวิธิดา จรุงเกียรติกุล. (2558). ปรัชญาและมโนทัศน์สังคมแห่งการเรียนรู้. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
อนุสรา สุวรรณวงศ์. (2559). คุณลักษณะของชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพในบริบทการศึกษาไทย.วารสารปัญญาภิวัฒน์, 8(1), 163-175.
อัมพิกา ภูเดช. (2551). การเรียนรู้เชิงปฏิบัติ. (Active Learning). วารสารการศึกษาเอกชน, 7(72), 57-58.
เอกรินทร์ สี่มหาศาล. (2546). กระบวนการวัดและประเมินผล. กรุงเทพฯ : บุ๊คพอยท์.
Caine, G., and Cain, R.N. (2010). Strengthening and Enriching Your Professional Learning Community: The Art of Learning Together. Alexandria: ASCD.
Darling, H.L. (1998). Teachers and Teaching: Testing Policy Hypotheses from a National Commission Report. American Educational Research Association: SAGE.
Hord, S.M. (1997). Professional Learning Communities: Communities of Inquiry and Improvement. Austin: Southwest Educational Development Laboratory.
Meyers, C. and T.B. Jones. (1993). Promoting Active Learning: Strategies for the College Classroom. San Francisco: Jossey-Bass.
Senge, Peter M. (1994). The fifth discipline. New York: Double Day.
Spiller, N. (2013). The Relationship among Professional Learning Communities, a Response to Intervention Framework, and Mathematics Scores in Middle and High Schools. Doctor of Education in the Department of Educational Leadership, Policy, and Technology Studies in the Graduate School of The University of Alabama.