การคุ้มครองสิทธิของประชาชนในการสืบสวนสอบสวนของตำรวจและอัยการตามกระบวนการยุติธรรมทางอาญาไทย

บทคัดย่อ

การวิจัยในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัญหาและแนวทางการแก้ปัญหาการคุ้มครองสิทธิของประชาชนในการสืบสวนสอบสวนของตำรวจและอัยการตามกระบวนการยุติธรรมทางอาญาไทย โดยใช้การศึกษาวิจัยเชิงคุณภาพ ด้วยการวิจัยทางเอกสาร เก็บข้อมูลเชิงคุณภาพด้วยแบบสัมภาษณ์เชิงลึก แบบสอบถามปลายเปิด และวิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า 1) ปัญหาการคุ้มครองสิทธิของประชาชนในการสืบสวนสอบสวนของตำรวจและอัยการตามกระบวนการยุติธรรมทางอาญาไทยระบบกฎหมายในกระบวนการยุติธรรมทางอาญาของไทย คือ ระบบที่มีการแบ่งแยกอำนาจการสืบสวน การสอบสวน และการฟ้องคดีออกจากกัน โดยอำนาจการสืบสวน การสอบสวน เป็นหน้าที่และอำนาจของพนักงานสอบสวน สังกัดสำนักงานตำรวจแห่งชาติ ส่วนพนักงานอัยการมีอำนาจสอบสวนเฉพาะคดีที่ความผิดซึ่งมีโทษตามกฎหมายไทยได้กระทําลงนอกราชอาณาจักรไทยไม่มีอำนาจในการสอบสวนคดีอาญาทั่วไป ไม่มีอำนาจควบคุมการดำเนินการสอบสวนของพนักงานสอบสวน และไม่มีอำนาจสืบสวนคดีแต่อย่างใด และ2) แนวทางการแก้ปัญหา คือ การบัญญัติกฎหมายเพิ่มเติมให้หน้าที่และอำนาจของพนักงานอัยการที่จะสามารถเข้าไปร่วมสอบสวนกับตำรวจหรือพนักงานสอบสวนได้ในคดีอาญาทุกประเภท บัญญัติกฎหมายเพิ่มเติมในประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา ให้อัยการมีหน้าที่และอำนาจในการสอบสวนร่วมกับพนักงานสอบสวน ไม่ใช่รอสำนวนคดีจากพนักงานสอบสวนแต่ฝ่ายเดียว หรือทำได้เพียงสั่งให้พนักงานสอบสวนดำเนินการสอบสวนเพิ่มเติม และให้จัดระบบงานสืบสวนสอบสวนของตำรวจให้มีสัดส่วนปริมาณงานสมดุลกับจำนวนของพนักงานสอบสวน รวมทั้งจัดให้มีสวัสดิการที่เหมาะสมกับภาระงานที่หนักและที่ต้องใช้ความรู้ความสามารถเฉพาะด้านให้มีความเหมะสมตามที่ควรจะเป็นเทียบเท่ากับสายงานทางกฎหมายขององค์กรอื่น ๆ ตลอดจนจัดระบบให้มีการบังคับใช้กฎหมายที่จะทำให้ประชาชนได้รับการคุ้มครองสิทธิในกระบวนการยุติธรรมทางอาญาเพิ่มขึ้นด้วย และให้มีความเป็นอิสระปราศจากการแทรกแซงได้โดยง่าย