การใช้หลักธรรมาภิบาลของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา ประถมศึกษาขอนแก่น เขต 5
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาระดับการใช้หลักธรรมาภิบาลของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาขอนแก่น เขต 5 และ 2) เพื่อเปรียบเทียบการใช้หลักธรรมาภิบาลในการบริหารสถานศึกษาของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาขอนแก่น เขต 5 จำแนกตามเพศ ระดับการศึกษา และประสบการณ์การทำงาน กลุ่มตัวอย่างคือผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาขอนแก่น เขต 5 จำนวน 132 คน ได้รับแบบสอบถามกลับมา จำนวน 120 ฉบับ คิดเป็นร้อยละ 90.90 เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสอบถาม สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การทดสอบค่าที และการวิเคราะห์ความแปรปรวนทางเดียว ผลการวิจัยพบว่า 1) ระดับการใช้หลักธรรมาภิบาลในการบริหารสถานศึกษาของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาขอนแก่น เขต 5 โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.81 เมื่อพิจารณาเป็นรายด้าน พบว่าอยู่ในระดับมากที่สุดทุกด้าน เรียงตามลำดับค่าเฉลี่ยจากมากไปหาน้อย ได้แก่ ด้านหลักความโปร่งใส, ด้านหลักคุณธรรม, ด้านหลักภาระรับผิดชอบ, ด้านหลักนิติธรรม และด้านหลักการมีส่วนร่วม มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.91, 4.89, 4.86, 4.82 และ 4.62 ตามลำดับ และ 2) ผลการเปรียบเทียบการใช้หลักธรรมาภิบาลในการบริหารสถานศึกษาของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาขอนแก่น เขต 5 จำแนกตามเพศ ระดับการศึกษา และประสบการณ์การทำงาน พบว่า ผู้บริหารสถานศึกษาที่มีเพศ ระดับการศึกษาและประสบการณ์การทำงานต่างกัน มีการใช้หลักธรรมาภิบาลไม่แตกต่างกัน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กระทรวงศึกษาธิการ. (2556). คู่มือการบริหารโรงเรียนในโครงการพัฒนาการบริหารรูปแบบนิติบุคคล. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ ชุมชนสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกัด.
แก้วกาญจน์ กิมานุวัฒน์. (2564). ปัจจัยการบริหารที่ส่งผลต่อความสำเร็จในการบริหาร ตามหลักธรรมาภิบาลในโรงเรียน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา ประถมศึกษาอำนาจเจริญ. วิทยานิพนธ์ ค.ม. สกลนคร: มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร.
กนกพร จีนมหันต์. (2556). แนวทางการบริหารงานโดยใช้หลักธรรมาภิบาลของผู้บริหารโรงเรียน สังกัดสํานักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเขต 42. วารสารบัณฑิตศึกษามหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร, 10(50), 87-94. สืบค้นเมื่อ 20 กันยายน 2567, จาก https://so02.tci-thaijo.org/index.php/SNGSJ/article/view/26704/22624
กษาปณ์ โพธิ์สวัสดิ์. (2567). การบริหารตามหลักธรรมาภิบาลของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาปทุมธานี เขต 2. วารสารนวัตกรรมสังคมศาสตร์, 2(1), 19 – 36.
เกรียงไกร คงธนกิตติ. (2567). การบริหารตามหลักธรรมาภิบาลของผู้บริหารสถานศึกษาในศูนย์ พัฒนาคุณภาพและมาตรฐานการศึกษาเทพารักษ์ สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครราชสีมา เขต 5. วารสารเสียงธรรมจากมหายาน, 10,(2), 144 – 155.
ขันแก้ว พรมคำ. (2564). การพัฒนาแนวทางการบริหารโดยใช้หลักธรรมาภิบาลของสถานศึกษาสังกัดองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นจังหวัดเลย. วิทยานิพนธ์ ศษ.ม. มหาสารคาม: มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
จันทร์พิรุณ มหาหิงค์. (2566). ภาวะผู้นำเชิงจริยธรรมของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขต
พื้นที่การศึกษาประถมศึกษาขอนแก่น เขต 3. วิทยานิพนธ์ ศษ.ม.(การบริหารการศึกษา). ขอนแก่น: มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย.
จุฑากาญจน์ เก่งกสิกิจ. (2564). การใช้หลักธรรมาภิบาลของผู้บริหารสถานศึกษาในสหวิทยาเขตธรรมจักร สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 5. วิทยานิพนธ์ ศษ.ม. (การบริหารการศึกษา) มหาวิทยาลัยศิลปากร.
ชรินทร์ มั่งคั่ง. (2559). ภาวะผู้นำคุณภาพการศึกษาสู่มาตรฐานการเรียนรู้สังคมศึกษา. เชียงใหม่:
โรงพิมพ์ไดมอนด์ กราฟิก กรุ๊ป.
ชะวิน แสงทามาตย์ (2564). หลักธรรมาภิบาลกับการบริหารงานบุคคลในโรงเรียน. วารสารสังคมศาสตร์บููรณาการ, 1(3), 67-68.
ทรายแก้ว จันทร์แจ่มฟ้า. (2566). บทบาทของผู้บริหารสถานศึกษาที่ส่งเสริมความมีใจรักและพลังขับเคลื่อน (Passion) ในการปฏิบัติงานของครูในโรงเรียน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษากรุงเทพมหานคร. https://e-research.siam.edu/kb/role-of-school-administrators/
ทัฬหวิชญ์ ฐิติรัตน์สกุล. (2568). เปลี่ยนการศึกษาเก่าในโลกใหม่ (3): หลักสูตรใหม่บนทางแยก. https://tdri.or.th/2025/04/competency-based-education-article-3/
นณริฏ พิศลยบุตร. (2566). ‘ความเหลื่อมล้ำ’ ทางการศึกษาของไทย. สืบค้นเมื่อ 25 เมษายน 2568. จาก
https://tdri.or.th/2015/08/kt37/
นูรีฮัน ดอเลาะ. (2567). การบริหารโดยใช้หลักธรรมาภิบาลของผู้บริหารสถานศึกษา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษายะลา เขต 1. การค้นคว้าอิสระ ค.ม. (การบริหารการศึกษา). ยะลา: มหาวิทยาลัยราชภัฏยะลา.
บุญชม ศรีสะอาด. (2556). การวิจัยเบื้องต้น (พิมพ์ครั้งที่ 9). กรุงเทพฯ: สุวีริยาสาส์น.
ปิยากร หวังมหาพร. (2560). ประชารัฐจากรายการคืนความสุขให้คนในชาติคืออะไร?. วารสารการบริหารปกครอง, 6(2),29.
ปิยาภรณ์ พูลชัย. (2565). บทบาทของผู้บริหารสถานศึกษาในการส่งเสริมการจัดการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสําคัญตามความคิดเห็นของครูผู้สอน สังกัดสํานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาจันทบุรี.วิทยานิพนธ์ ค.ม.(การบริหารการศึกษา). จันทบุรี: มหาวิทยาลัยราชภัฏรําไพพรรณี.
พระเรืองเดช โชติธมฺโม, พระครูสุธรรมกิจโกศล, เศรษฐพร หนุนชูและ พระเอกรัตน์ มหามงฺคโล. (2562). ธรรมาภิบาลเพื่อการบริหาร. วารสารมหาจุฬาคชสาร, 10(1), 11-21.
พงษ์กฤษย์ นามปพนอังกูร. (2564). รูปแบบการบริหารตามหลักธรรมาภิบาลของผู้บริหาร สถานศึกษา ในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสุพรรณบุรี. วารสาร มจร. บาฬี ศึกษาพุทธโฆสปริทรรศน์, 7(1), 60.
ภูษณาภรณ์ นาคทิพย์วรรณ. (2566). การบริหารสถานศึกษาโดยใช้หลักธรรมาภิบาลของโรงเรียนในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาประจวบคีรีขันธ์ เขต 1 วารสารนวัตกรรมและการวิจัย, 7(1), 129–141.
มนธกานต์ สุดาเดช. (2561). การใช้หลักธรรมาภิบาลในการบริหารงานของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดร้อยเอ็ด. วารสารมหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย วิทยาเขตร้อยเอ็ด, 7(1), 1–11
ราชบัณฑิตยสถาน. (2546). พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542. กรุงเทพฯ : นานมีบุ้ค พับลิเคชั่น.
วลัยพรรณ จิตต์วิญญาณ. (2555). การศึกษาการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาลของผู้บริหารสถานศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 21. วารสารมหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร, 4(8), 134-143.
วรัญญา รักษาแก้ว และคณะ. (2567). ธรรมาภิบาล: เทรนด์ใหม่ของโลกยุคดิจิทัล. วารสารการบริหารการจัดการและการพัฒนาที่ยั่งยืน มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร, 2(1), 1-16.
วิภาส ทองสุทธิ์. (2564). การบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาลของผู้บริหารโรงเรียนสังกัด สำนักงานขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเขต 31 กรณีศึกษาโรงเรียนภู่วิทยา จังหวัดนครราชสีมา. วารสารวิชาการ มหาวิทยาลัยนอร์ทกรุงเทพ, 10(1), 155.
วชิรวิทย์ สุราสา. (2565). ผู้บริหารที่นำสถานศึกษาสู่ความสำเร็จบนวิถีแห่งความเปลี่ยนแปลง. วารสารมณีเชษฐาราม วัดจอมมณี, 5(2), 186-201.
สุดเขต ภูมิประสิทธิพร. (2567). การใช้หลักธรรมาภิบาลของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาบุรีรัมย์ เขต 1. วารสารเสียงธรรมจากมหายาน, 10(1), 56-97.
สุรัตน์ จันทโช. (2566). บทบาทของผู้บริหารสถานศึกษายุคโลกพลิกผันที่ส่งผลต่อการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีดิจิทัลเพื่อการเรียนการสอน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาตราด. วิทยานิพนธ์ ค.ม.(การบริหารการศึกษา). จันทบุรี: มหาวิทยาลัยราชภัฏรําไพพรรณี.
สุธิกานต์ บริเอก. (2564). ภาวะผู้นำของผู้บริหารสถานศึกษาที่ส่งผลต่อการปฏิบัติงานของครูผู้สอน ในโรงเรียน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 22. วิทยานิพนธ์ ค.ม. (การบริหารการศึกษา) สกลนคร: มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร.
สุเมธ แสงนิ่มนวล. (2552). ภาวะผู้นำกับธรรมาภิบาลในการบริหารงานองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น. กรุงเทพฯ: ส.เจริญการพิมพ์.
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.). (2555). หลักธรรมาภิบาลของกำรบริหาร กิจการบ้านเมืองที่ดี. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์คณะรัฐมนตรีและราชกิจจานุเบกษา.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2550). การกระจายอำนาจการบริหาร และจัดการศึกษาของเลขาธิการคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานไปยังคณะกรรมการสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา และสถานศึกษาในสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ. 2550. ประกาศ สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (10 กรกฎาคม 2550).
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2559). การบริหารราชการแผ่นดินที่มีประสิทธิภาพและธรรมาภิบาล. วารสำรเศรษฐกิจและสังคม, 53(3), กรกฎาคม 2559.
สำนักงานเลขาธิการคุรุสภา. (2550). กฎหมายเกี่ยวกับการประกอบวิชาชีพทางการศึกษา เล่ม 2.
กรุงเทพฯ: สำนักงาน เลขาธิการคุรุสภา.
สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาขอนแก่น เขต 5. (2566). แผนพัฒนาคุณภาพการศึกษาขั้น
พื้นฐาน 5 ปี (2566 – 2570). http://web.kkn5.go.th/?p=10243
สำนักนายกรัฐมนตรี พ.ศ. 2542. (2542). ราชกิจจานุเบกษา. เล่มที่ 116, ตอนที่ 63 ง (วันที่ 10 สิงหาคม 2542).
สถาบันพระปกเกล้า. (2561). จากแนวคิดสู่การปฏิบัติในสังคมไทย. https://kpi.ac.th/knowledge/book/data/907?page=8
อรรถพล ประเสริฐสังข์. (2566). ภาวะผู้นําทางวิชาการของผู้บริหารสถานศึกษาที่ส่งผลต่อประสิทธิผล การจัดการเรียนรู้ในโรงเรียน สังกัดสํานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา สกลนครเขต 1. วิทยานิพนธ์ ค.ม. (การบริหารการศึกษา) สกลนคร: มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร.
อิสร์กุล อุณหเกตุ. (2562). ทำความเข้าใจ ‘ความเหลื่อมล้ำ’ (แบบไม่ดราม่า). https://themomentum.co/global-wealth-report-thailand-inequality-2018/.
อุบลวรรณ ประจง. (2566). การศึกษาบทบาทการบริหารตามหลกัธรรมาภิบาลของผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 18. วิทยานิพนธ์ ค.ม.(การบริหารการศึกษา). จันทบุรี: มหาวิทยาลัยราชภัฏรําไพพรรณี.
เอกชาตรี สุขเสน. (2562). ตัวบ่งชี้ธรรมาภิบาลสำหรับผู้บริหารสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา. ดุษฎีนิพนธ์ ศษ.ด. นครปฐม: มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย.
Ayuba GUGA. (2014). Good Governance, a Key Driver to Sustainable Development in Nigeria. International Journal of Education and Research, 2 (January 2014): 1-8.
Cronbach, Lee J. (1984). Essentials of Psychological Testing. 4th ed. New York: Harper and Row Publisher.
Khalid Zaman, "Quality Guidelines for Good Governance in Higher Education across the Globe," Pacific Science Review B: Humanities and Social Sciences 1, (2015): 7.
Kofi, Annan. (2000). The Report Formed the Basis of the Millennium Declarations Adopted by National Leaders Attending the UN Millennium Summit that September, 2001. Retrieved February 20, 2021. http://nobelprize.org/ nobel_ prizes/peace/laureates
Likert. (1961). Rensis. New Patterns of Management. New York: McGraw Hill, 1961 Majdulien M. Al –Qa'oud. (2016) The Requirements of Good Governance at Schools of Public Education for Girls in Al Madinah Al Munawarah from the Viewpoint of Female School Principals. Scientific Research Journal, 4 (October 2016): 8.
UNDP. (1997). Corruption and Good Governance: Discussion Paper 3, Management Development Discussion, Bureau for Policy and Programme Support. New York: United Nations Development Programme.
UNESCAP. (2009). What is Good Governance. https://bit.ly/2IV48jd. June 6th, 2022.
World Bank. (1992). Governance and Development. Washington D.C.: The World Bank.
