แนวทางการพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ชุมชนบ้านท่าข้าม อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา

บทคัดย่อ

                    การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาภูมิสังคมการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ ปัญหาและผลกระทบการท่องเที่ยวชุมชนบ้านท่าข้ามและเพื่อศึกษาแนวทางการพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ชุมชนบ้านท่าข้าม อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา ประชากรและกลุ่มตัวอย่างการวิจัย ประกอบด้วย คณะกรรมบริหารกลุ่ม ปราชญ์ชาวบ้าน ผู้นำชุมชน ผู้ประกอบการ และนักท่องเที่ยว จำนวน 14 คน โดยใช้วิธีการเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสัมภาษณ์ การสนทนากลุ่ม โดยการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา ( Content analysis)

                    ผลการวิจัยสรุปได้ดังนี้ 1. ภูมิสังคมการจัดการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ชุมชนบ้านท่าข้าม ไม่มีปัญหาและผลกระทบต่อการจัดการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ เพราะว่า ชุมชนท่าข้าม มีความเป็นมาและพัฒนาการมายาวนาน ลักษณะสภาพทั่วไปของชุมชนปัจจุบันมีสถานภาพเป็นชุมชนชานเมืองสงขลาและหาดใหญ่ ห่างจากสองเมืองใหญ่ประมาณ 21 กิโลเมตร ที่ตั้งและอาณาเขตประกอบด้วย 8 หมู่บ้าน ร้อยละ 90 นับถือศาสนาพุทธ ร้อยละ 10 นับถือศาสนาอิสลามมีวัดและสำนักสงฆ์ 6 แห่ง มัสยิด 1 แห่ง มีโรงเรียน 4 โรง พื้นที่ส่วนใหญ่ทำการเกษตรกรรม ทำสวนยางพารา มีแหล่งท่องเที่ยวของชุมชนหลากหลาย วิถีชีวิตชุมชน เป็นสังคมลุ่มน้ำทะเลสาบสงขลาและรับเอาวัฒนธรรมของพุทธศาสนาเป็นรากเหง้าของวัฒนธรรมทั้งปวง มีผลต่อการหล่อหลอมศาสนิกชนให้มีค่านิยม โลกทรรศน์และขนบประเพณีหลายอย่าง 2. แนวทางการพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ชุมชนบ้านท่าข้าม มีการขับเคลื่อนและการพัฒนาขององค์การบริหารส่วนตำบลท่าข้ามเป็นหลัก และค่อยขยายไปยังผู้ชุมชนที่มีศักยภาพในการพัฒนาการท่องเที่ยวในชุมชนของตนเอง ขยายขอบเขตการท่องเที่ยวให้ขยายไปทั่วทุกชุมชน ชุมชนท่าข้ามมีความพร้อมด้านการท่องเที่ยวเชิงวิถีชีวิต วัฒนธรรมประเพณี ควรมีการพัฒนาการท่องเที่ยวที่เป็นการท่องเที่ยวเชิงวิถีชุมชน การท่องเที่ยวที่เป็นการพัฒนาต่อยอดภูมิปัญญา วัฒนธรรมประเพณี และการพัฒนาสินค้าชุมชนที่เป็นอัตลักษณ์ รวมถึงการสร้างนวัตกรรมอื่นๆในชุมชน เพื่อดึงดูดนักท่องเที่ยว

                    ข้อเสนอแนะการวิจัยเรื่อง แนวทางการพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ชุมชนบ้านท่าข้าม ตำบลท่าข้าม อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา ที่ผู้วิจัยได้ทำการศึกษา ในส่วนภูมิสังคมที่เอื้อต่อการพัฒนาการท่องเที่ยวชุมชนเชิงอนุรักษ์และแนวทางการพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ของชุมชนบ้านท่าข้าม ตำบลท่าข้าม อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา การนำแนวทางการศึกษาไปปรับใช้ ควรศึกษาภูมิสังคมของชุมชนให้ชัดเจนและแสวงหาแนวทางการพัฒนาการท่องเที่ยวที่เหมาะสมกับทุน ทรัพยากร ของชุมชนเพื่อนำไปสู่การพัฒนาที่ยั่งยืน