การพัฒนาสังคมคุณธรรมต้นแบบเชิงพุทธในอำเภอหล่มสัก จังหวัดเพชรบูรณ์

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์ คือ 1) เพื่อศึกษาสภาพชุมชนในอำเภอหล่มสัก จังหวัดเพชรบูรณ์ 2) เพื่อศึกษารูปแบบการสร้างเครือข่ายชุมชนคุณธรรม ในอำเภอหล่มสัก จังหวัด เพชรบูรณ์  และ 3) เพื่อศึกษาการพัฒนารูปแบบการสร้างเครือข่ายชุมชนคุณธรรมต้นแบบเชิงพุทธ ในอำเภอหล่มสัก จังหวัดพชรบูรณ์  รูปแบบวิธีวิจัยเป็นรูปแบบการวิจัยเชิงคุณภาพ ผู้วิจัยทำการศึกษาค้นคว้าและรวบรวมข้อมูลจากเอกสารที่เกี่ยวข้อง จากนั้นจึงได้ลงพื้นที่เก็บข้อมูลภาคสนามแบบสัมภาษณ์เชิงลึกกลุ่มเป้าหมาย 4 กลุ่ม จำนวน 30 รูป/คน แล้วนำมาเขียนเชิงพรรณนา

ผลการวิจัยพบว่า สภาพชุมชนในอำเภอหล่มสัก จังหวัดเพชรบูรณ์ จากการวิเคราะห์ข้อมูล ผลการวิจัยพบว่า 1) ด้านอาชีพ คือเกษตรกรรม ทำนา ทำสวน ทำไร่  และเลี้ยงสัตว์ 2) ด้านประเพณี รักษาประเพณีฮีตสิบสองครองสิบสี่ 3) ด้านวัฒนธรรม ชุมชนแต่งกายผ้าไหมไทยท้องถิ่นในงานบุญประเพณีต่าง ๆ และ 4) ด้านเศรษฐกิจ ใช้ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาเป็นต้นแบบ

 รูปแบบการสร้างเครือข่ายชุมชนคุณธรรม จากผลการวิจัยพบว่า 1) รูปแบบการทำกิจกรรม โดยใช้พลัง “บวร” คือ หลักพุทธธรรม หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง และ หลักอนุรักษ์วัฒนธรรม  2) สร้างเครือข่ายชุมชนคุณธรรมเชิงพัฒนา ช่วยเหลือพึงพากัน 3) กิจกรรมของเครือข่าย มีปลูกต้นไม้ร่วมกันในวันสำคัญ และ 4) มีเป้าหมายวิสัยทัศน์ร่วมกันในการสร้างเครือข่าย โดยมีโครงการคุณธรรมต้นแบบในการสร้างเครือข่ายชุมชนคุณธรรม

การพัฒนารูปแบบการสร้างเครือข่ายชุมชนคุณธรรมต้นแบบเชิงพุทธ ผลการวิจัยพบว่า 1) หลักการพัฒนา 2) วิธีการดำเนินการ คือ ปรับทุกข์ ผูกมิตร พิชิตคู่ขัดแย้ง โดยสร้างกิจกรรมเครือข่ายและขายของออนไลน์ในช่วงโควิด-19 การฝึกอานาปานสติ มีสติมากขึ้นเสริมสร้างสุขภาพปอดให้แข็งแรง ลดความเครียด ควบคุมอารมณ์สามารถจัดการปัญหาต่าง ๆ ได้ดี หลักสังคหวัตถุ 4 คือ การแบ่งปัน วาจาสุภาพ การช่วยเหลือกัน และวางตนเสมอต้นเสมอปลาย และหลักเบญจศีล-เบญจธรรม คือ มีเมตตากรุณา มีสัมมาอาชีพ สำรวมในกาม จริงใจต่อกัน ลดละเลิกของมึนเมาโดยมีโครงการคุณธรรมต้นแบบเป็นหลัก