การพัฒนาตัวบ่งชี้คุณธรรมจริยธรรมหลักสูตรวิชาชีพครู ของมหาวิทยาลัยราชภัฏในอนาคต

Main Article Content

พูนพชร ทัศนะ
จิตรา ดุษฎีเมธา
กัมปนาท บริบูรณ์

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาตัวบ่งชี้คุณธรรมจริยธรรมตามหลักสูตรวิชาชีพครูด้านการจัดการเรียนรู้คุณธรรมจริยธรรมของนักศึกษามหาวิทยาลัยราชภัฏในอนาคต โดยนำแนวคิดการมองอนาคตโมเดลเพชรของปอร์บเปอร์ Foresight Diamond มาเป็นเครื่องมือในการวิจัย การดำเนินการวิจัยมี 6 ขั้นตอน คือ ขั้นตอนที่ 1 การทบทวนวรรณกรรมจากเอกสารเกี่ยวกับองค์ประกอบของการจัดการเรียนรู้ และการดำเนินการของหลักสูตรวิชาชีพครู ด้านการจัดการเรียนรู้คุณธรรมจริยธรรมของมหาวิทยาลัยราชภัฏ ตั้งแต่ปี 2547 จนถึงปัจจุบัน ขั้นตอนที่ 2 สำรวจสภาพแวดล้อมเชิงลึกโดยใช้เทคนิค STEEP Analysis เพื่อหาผลกระทบจากปัจจัยภายนอกที่มีต่อหลักสูตรวิชาชีพครู ขั้นตอนที่ 3 สัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 17 ท่าน ถึงแนวโน้มตัวบ่งชี้คุณธรรมจริยธรรมในอนาคต ขั้นตอนที่ 4 สำรวจความคิดเห็นผู้เชี่ยวชาญเพื่อหาแนวโน้มตัวบ่งชี้คุณธรรมจริยธรรมที่เป็นไปได้ แนวโน้มที่พึงประสงค์ และความสอดคล้องของความคิดเห็น ขั้นตอนที่ 5 จัดทำกงล้ออนาคตเพื่อจัดหมวดหมู่ข้อมูลที่ได้จากความคิดเห็นของผู้เชี่ยวชาญ ขั้นตอนที่ 6 เขียนภาพอนาคตตัวบ่งชี้คุณธรรมจริยธรรมโดยใช้วิธีการวิจัยแบบผสมผสาน (Mixed-Methods) วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณด้วยค่าร้อยละ (Percentage) ค่ามัธยฐาน (Median) และค่าพิสัยระหว่าง
ควอไทล์ (IQR) ผลการวิจัยพบว่า ตัวบ่งชี้คุณธรรมจริยธรรมตามหลักสูตรวิชาชีพครูด้านการจัดการเรียนรู้คุณธรรมจริยธรรมของนักศึกษามหาวิทยาลัยราชภัฏในอนาคต ประกอบด้วย ตัวบ่งชี้คุณธรรม จำนวน 7 ตัวบ่งชี้ ได้แก่ ความรับผิดชอบ ความเสียสละ ความเมตตากรุณา ความซื่อสัตย์สุจริต ความพอเพียง ความเป็นกัลยาณมิตร ความมีจิตสาธารณะ และตัวบ่งชี้จริยธรรมหรือจรรยาบรรณวิชาชีพ จำนวน 5 ตัวบ่งชี้ ได้แก่ พัฒนาตนเองด้านวิชาการและวิชาชีพ รักและศรัทธาในวิชาชีพ ปรารถนาดียึดประโยชน์ผู้เรียนสูงสุด กล้าหาญทางจริยธรรม เป็นแบบอย่างที่ดี

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ทัศนะ พ., ดุษฎีเมธา จ., & บริบูรณ์ ก. (2025). การพัฒนาตัวบ่งชี้คุณธรรมจริยธรรมหลักสูตรวิชาชีพครู ของมหาวิทยาลัยราชภัฏในอนาคต. วารสารสังคมศาสตร์และวัฒนธรรม, 9(8), 208–219. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/JSC/article/view/287409
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

จรูญศรี มาดิลกโกวิทย์ และคณะ. (2561). โครงการวิจัยเรื่องแนวทางการพัฒนาจิตวิญญาณความเป็นครูสำหรับครูก่อนประจำการและครูระหว่างประจำการ. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ (วช.).

ณัฐมน พันธุ์ชาตรี. (2559). การสร้างเสริมคุณลักษณะความเป็นครูของนักศึกษาครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏ. ใน ดุษฎีนิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา. มหาวิทยาลัยศิลปากร.

นฤมล พระใหญ่ และสิทธิพร ครามานนท์. (2566). การศึกษาองค์ประกอบคุณลักษณะทางบวกของนิสิตนักศึกษาวิชาชีพครูในกรุงเทพมหานคร. วารสาร มทรส. มนุษย์ศาสตร์และสังคมศาสตร์, 8(1), 136-147.

นฤมล โอสถานุเคราะห์. (2549). แนวการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมของนิสิตนักศึกษาในสถาบันอุดมศึกษาตามพระบรมราโชวาทของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว. กรุงเทพมหานคร: วิทยาลัยป้องกันราชอาณาจักร.

ประกาศคณะกรรมการมาตรฐานการอุดมศึกษา. (2565). รายละเอียดผลลัพธ์การเรียนรู้มาตรฐานคุณวุฒิระดับ อุดมศึกษา พ.ศ. 2565. ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 139 ตอนพิเศษ 2/2 ง หน้า 35 (9 กันยายน 2565).

พฤทธิ์ ศิริบรรณพิทักษ์. (2565). การพลิกโฉมระบบการศึกษาเพื่อตอบโจทย์การพัฒนาประเทศ. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

รัฐบุรุษ คุ้มทรัพย์. (2559). บทบาทของอาจารย์ในการส่งเสริมจริยธรรมแก่นักศึกษา Instructor’s Role in Ethical Promotion for Student. วารสารบัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา, 8(2), 1-12.

วรรณกร พรประเสริฐ และคณะ. (2561). การวิเคราะห์องค์ประกอบคุณลักษณะของนิสิตครูคุณภาพ มหาวิทยาลัยนเรศวร. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ, 18(2), 72-82.

วิชัย วงษ์ใหญ่ และมารุต พัฒผล. (2563). บุคคลแห่งการเรียนรู้ในโลก VUCA. กรุงเทพมหานคร: บัณฑิตวิทยาลัยมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.

ศุภวรรณ์ เล็กวิไล และเรียม ศรีทอง. (2562). รูปแบบการเสริมสร้างจิตสารธารณะสำหรับนักศึกษาครู. วารสารบัณฑิตวิจัย, 10(2), 1-16.

สังฆรักษ์จักรกฤษณ์ ภูริปญโญ และคณะ. (2562). จิตวิญญาณความเป็นครูมืออาชีพ. วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์, 6(1), 31-37.

สำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ (องค์การมหาชน) กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. (2562). เครื่องมือการมองอนาคต. กรุงเทพมหานคร: สถาบันการมองอนาคตนวัตกรรม (IFI) สำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ (องค์การมหาชน) กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี.

สำนักงานส่งเสริมและพัฒนาศักยภาพนักศึกษา. (2562). ยุทธศาสตร์การพัฒนานิสิต นักศึกษาในสถาบันอุดมศึกษา (พ.ศ. 2560 - 2564). กรุงเทพมหานคร: กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม.

สิปปนนท์ เกตุทัต. (2534). ทางสายกลางในอนาคตของประเทศไทย เทคโนโลยีที่สอดคล้องกับวัฒนธรรมและสิ่งแวดล้อม. กรุงเทพมหานคร: ไทยวัฒนาพาณิชย์.

สุเมษย์ หนกหลัง. (2560). คุณลักษณะของครูต้นแบบในการทำงานบริหารวิชาการแก่ชุมชนตามการรับรู้ของนิสิตมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ. วารสารครุศาสตร์อุตสาหกรรม, 16(2), 146-152.

อมรรัตน์ แก่นสาร และคณะ. (2560). การพัฒนาตัวบ่งชี้จิตวิญญาณความเป็นครู ของครูสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. วารสารมหาวิทยาลัยนครพนม, 7(1), 7-15.

อัจฉรา ไชยูปถัมภ์. (2561). การพัฒนาตัวบ่งชี้คุณธรรมจริยธรรมและแนวทางการปฏิบัติเพื่อเสริมสร้างความเป็นบัณฑิตที่พึงประสงค์ของสถาบันอุดมศึกษาในเครือข่ายสถาบันอุดมศึกษาเขตภาคกลาง. วารสารครุศาสตร์ จุฬาลงการณ์มหาวิทยาลัย, 46(2), 268-286.

อาภา หวังสุขไพศาล และคณะ. (2566). ประสบการณ์ความกล้าหาญทางจริยธรรมของพยาบาลวิชาชีพ. วารสารคณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา, 31(1), 42-55.

Popper, R. (2008). “How are foresight methods selected?”. Foresight, 10(6), 62-89.