การจัดการความรู้ปัญหาการรับรองสถานะของบุคคลตามกฎหมาย ในเขตตำบลร่องเคาะ อำเภอวังเหนือ จังหวัดลำปาง

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาถึงสภาพของปัญหาการรับรองสถานะของบุคคลและรวบรวมองค์ความรู้เพื่อเสนอแนะแนวทางการแก้ไขปัญหาการรับรองสถานะของบุคคลตามกฎหมาย โดยใช้ข้อมูลจากเอกสาร งานวิจัย และ การสัมภาษณ์เชิงลึกบุคคลที่เกี่ยวข้องกับปัญหาการรับรองสถานะของบุคคลตามกฎหมายในพื้นที่เป้าหมาย ได้แก่ 1) ประชาชนที่อาศัยอยู่ในเขตพื้นที่เป้าหมาย จำนวน 115 คน 2) ผู้นำชุมชน จำนวน 5 คน และ 3) เจ้าหน้าที่ของรัฐ จำนวน 2 คน รวมทั้งสิ้นจำนวน 122 คน พบว่ากลุ่มประชาชน จำนวน 115 คน ส่วนใหญ่เป็นผู้ที่ไม่ปรากฏข้อมูลทะเบียนราษฎรและไม่ปรากฏสัญชาติ ไม่มีเอกสารมาแสดงเพื่อยืนยันได้ว่าเป็นผู้ที่เกิดในประเทศไทย จึงทำให้ขาดหลักฐานแสดงตนในการขอรับรองสัญชาติไทยตามกฎหมาย อีกทั้งไม่สามารถหาพยานบุคคลที่เป็นบุคคลที่มีสัญชาติไทยมาพิสูจน์หรือเป็นพยานรับรองให้ได้ว่าบุคคลผู้นั้นเกิดที่ประเทศไทยจริง และจากกรณีดังกล่าว ทำให้นายทะเบียนไม่อาจเชื่อได้ว่าบุคคลดังกล่าวเป็นผู้มีคุณสมบัติตามหลักเกณฑ์หรือตามเงื่อนไขที่กฎหมายกำหนดในการขอรับรองความเป็นผู้มีสัญชาติไทย ทั้งเจ้าหน้าที่ฝ่ายทะเบียนไม่มีความรู้ความเชี่ยวชาญทางด้านกฎหมายเฉพาะเกี่ยวกับการพิสูจน์สถานะของบุคคล จึงเกิดปัญหาการรับรองสถานะบุคคลในพื้นที่ ดังนั้นแนวทางการแก้ไขปัญหาดังกล่าวจึงควรแก้ไขกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการรับรองสถานะของบุคคลให้อำนาจการพิจารณาการพิสูจน์สถานะบุคคลกระทำโดยคณะกรรมการเฉพาะที่แต่งตั้งขึ้น รวมถึงให้เป็นอำนาจของเจ้าหน้าที่ของหน่วยงานระดับกรม โดยไม่ควรเป็นอำนาจของนายอำเภอหรือผู้ว่าราชการจังหวัดแต่เพียงผู้เดียว