การพัฒนาศักยภาพการตลาดของวิสาหกิจชุมชนด้วยการเสริมพลังจากภาคธุรกิจ กรณีศึกษา: กลุ่มวิสาหกิจชุมชนเกษตรอินทรีย์บ้านบางแตน

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพปัญหาและความต้องการในการพัฒนาศักยภาพด้านการตลาดของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนเกษตรอินทรีย์วิถียั่งยืนบ้านบางแตน วิเคราะห์ศักยภาพทางการตลาดของกลุ่มและภาคธุรกิจเอกชน ตลอดจนเสนอแนวทางเสริมพลังจากภาคธุรกิจเพื่อยกระดับศักยภาพทางการตลาดของชุมชนให้สามารถพึ่งพาตนเองได้อย่างยั่งยืน ภายใต้กรอบแนวคิดการเสริมพลัง การสร้างคุณค่าร่วม และขีดความสามารถเชิงพลวัต โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพแบบกรณีศึกษา กลุ่มตัวอย่างได้แก่ สมาชิกกลุ่มฯ และผู้แทนกลุ่มธุรกิจ TCP
รวม 38 คน ซึ่งได้จากการเลือกแบบเจาะจง เก็บข้อมูลผ่านการสัมภาษณ์เชิงลึก การสังเกต และการวิเคราะห์เอกสาร วิเคราะห์ข้อมูลด้วยวิธีการวิเคราะห์เนื้อหาเชิงอุปนัย ควบคู่กับการตรวจสอบแบบสามเส้าและการตรวจสอบจากผู้ให้ข้อมูล ผลการวิจัยพบว่า กลุ่มยังขาดองค์ความรู้ด้านการตลาดยุคใหม่ การพัฒนาแบรนด์ และการใช้ช่องทางดิจิทัล แต่มีจุดแข็งด้านอัตลักษณ์สินค้า ความร่วมมือ และความพร้อมในการเรียนรู้ ซึ่งสามารถต่อยอดได้ผ่านการเสริมพลังจากภาคธุรกิจ โดยเฉพาะกลุ่มธุรกิจ TCP ที่มีจุดแข็งด้านกลยุทธ์แบรนด์ การวิเคราะห์ตลาด และเครือข่ายการจัดจำหน่าย จากการสังเคราะห์ข้อมูลนำไปสู่การออกแบบโมเดล “BANGTAEN-EMPOWER” ที่มี 8 องค์ประกอบเชิงกลยุทธ์ เช่น การถ่ายทอดความรู้ การเปิดตลาดร่วม และการสร้างระบบพี่เลี้ยง สอดคล้องกับแนวคิดการสร้างคุณค่าร่วมที่ใช้ศักยภาพของภาคธุรกิจในการส่งเสริมชุมชน ทั้งนี้ การอภิปรายผลชี้ว่า แม้การสนับสนุนจากภายนอกจะเป็นปัจจัยสำคัญในระยะเริ่มต้น แต่การพึ่งพามากเกินไปอาจกลายเป็นข้อจำกัดต่อความยั่งยืน จึงควรออกแบบกลไกความร่วมมือที่เสริมสร้างความสามารถของชุมชนในการจัดการตลาดได้ด้วยตนเองในระยะยาว