“พรานบุญ” ครูหมอมโนราห์ศาสตร์และศิลป์แห่งมนตราใต้
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้เป็นการนำเสนอเรื่อง “พรานบุญ” ครูหมอของมโนราห์ที่มีศาสตร์และศิลป์แห่งมนตราใต้ พรานบุญเป็นทั้งหมอ ครู และพ่อแม่ของผู้นับถือในตระกูลสายเลือดของมโนราห์ถือว่าพรานบุญเป็นผู้ให้ความสุข ช่วยขจัดความทุกข์ ดูแล และปกป้องภัยอันตรายให้แก่ลูกหลานโนราห์ เมื่อใดที่ได้ยินเสียงดนตรีและบทกลอนมุตโตที่มโนราห์ใช้ในการแสดง จะส่งอิทธิพลทางจิตใจเพราะมีหลักธรรมทางศาสนาที่สอดแทรกอยู่ในบทกลอน ทำให้ตระหนักถึงคติธรรม เนติธรรม วัตถุธรรม และสหธรรมให้กับผู้ชมได้เป็นข้อคิดในการดำเนินชีวิต“พรานบุญ” เป็นครูหมอมโนราห์ที่มีศาสตร์และศิลป์ในด้านมนตราเพราะเชื่อว่าศาสตร์วิชามโนราห์ หรือศาสตร์ครูพรานบุญ เป็นครูหมอแห่งวิชามนตราที่ใช้ในการรักษาโรคภัย และศิลปะในด้านการแสดงการร่ายรำ การกล่าวบทกลอนที่สร้างความสนุกสนาน บันเทิงใจ และปลุกใจให้ระลึกตั้งใจทำความดี การบูชาเรียกทรัพย์ เสริมเมตตา เสริมเสน่ห์ให้เป็นที่ต้องตาต้องใจแก่ผู้พบเห็น และแคล้วคลาดจากภัยอันตราย โดยเชื่อว่าพรานบุญจะคอยดูแลปกป้องลูกหลานที่นับถือและศรัทธา ดังนั้น นายโรงมโนราห์จะนับถือโดยมีความเชื่อและน้อมนำหลักธรรมมาประพฤติปฏิบัติตามหลักศีล 5 รวมถึงพิธีกรรมไหว้ครูหมอมโนราห์ ซึ่งพิธีกรรมนี้เป็นความเชื่อทางพุทธศาสนาที่ผสมผสานกับลัทธิพราหมณ์ ที่มีความเชื่อเรื่องผีสาง เทวดา และบรรพบุรุษ ลูกหลานได้แสดงออกถึงคุณธรรมด้านคารวธรรม เป็นการเคารพครูบาอาจารย์ กตัญญูรู้คุณ และเมตตาธรรม ดังนั้น ควรสืบทอดและรักษามรดกวัฒนธรรมมโนราห์ต่อไป
Article Details
เอกสารอ้างอิง
คมชัดลึก. (2563). หน้าพรานมโนราห์(พรานบุญ)ของขลังไทยปักษ์ใต้จาก'มโนราห์. เรียกใช้เมื่อ 28 พฤศจิกายน 2563 จาก http://www.komchadluek.net/news/detail /216555
จุฑาภรณ์ มีสุขศรี. (2558). การมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการศิลปะการแสดงโนราโรงครูวัดท่าแคเพื่อการท่องเที่ยววัฒนธรรม. ใน วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารงานวัฒนธรรม. วิทยาลัยนวัตกรรม มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
เฉลิม มากนวล และจรัส ชูชื่น. (2540). การศึกษาการใช้ภาษาและโลกทัศน์ในบทมโนราห์. ใน รายงานการวิจัย. คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี.
ธีรวัฒน์ ช่างสาน. (2538). พรานโนรา. ได้รับการสนับสนุนงบประมาณจากสถาบันราชภัฎนครศรีธรรมราช ประจำปีการศึกษา 2537. นครศรีธรรมราช: ภาคนาฎศิลป์ สถาบันราชภัฎนครศรีธรรมราช.
บรรดาศักดิ์ พิทักษ์ศิลป์. (2563). ครูหมอโนรา. เรียกใช้เมื่อ 5 ธันวาคม 2563 จาก http://krunora. blogspot.com
ปรีชา นุ่นสุข. (2557). โนรา หนังสือชุดความรู้ไทย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์คุรุสภา ลาดพร้าว.
ปุรินทร์ นาคสิงห์. (2562). พรานบุญ: การประกอบสร้างความหมายและการกลายมาเป็นสินค้าทางวัฒนธรรม. วารสารสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์, 45(2), 323-341.
พระครูใบฎีกาโกวิท โกวิโท (จิตประสงค์) และคณะ. (2562). ศึกษาวิเคราะห์หลักพุทธธรรมที่ปรากฏในการแสดงโนราโรงครู. วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์, 6(5), 2481-2500.
เยี่ยมยง สุรกิจบรรหาร. (2523). ความเป็นมาของโนรา ในพุ่มเทวา : ที่ระลึกงานเชิดชูเกียรติ ศิลปินาคใต้ : ขุนอุปถัมภ์นรากร. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ.
วรรณกร พลพิชัย และเจตนา อินยะรัตน์. (2561). การศึกษาความเชื่อ พิธีกรรม และรูปแบบการสืบทอดครูหมอโนราและโนราโรงครูในตำบลปริก อำเภอทุ่งใหญ่ จังหวัดนครศรีธรรมราช. ได้รับการสนับสนุนทุนวิจัยจากงบประมาณแผ่นดิน มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลศรีวิชัย ประจำปี พ.ศ. 2561. ตรัง: คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการประมง มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลศรีวิชัย.
วิวัฒน์ วนรังสิกุล. (2544). มโนราห์: ศิลปะแห่งการแพทย์พื้นบ้าน. หมออนามัย, 10(6), 6-17.
ศศิประภา จันทรโชตะ. (2554). คู่มือการถ่ายทอดองค์ความรู้ของครูภูมิปัญญาท้องถิ่น อำเภอสทิงพระ จังหวัดสงขลา. กรุงเทพมหานคร: สำนักงาน.
ศาสตร์แห่งครูหมอโนรา. (2563). ครูหมอโนราอภินิหารของการรักษาโรค. เรียกใช้เมื่อ 5 ธันวาคม 2563 จาก http://krunora.blogspot.com/2013/05/blog-post_3.html.
สารภี มุสิกอุปถัมภ์. (2527). โนราลงครู. องค์การค้าคุรุสภา. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์คุรุสภา ลาดพร้าว.
สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ กระทรวงวัฒนธรรม. (2553). Corporate Social Responsibility กับการดำเนินงานวัฒนธรรม. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงวัฒนธรรม.
สุรินทร์ มุขศรี. (2540). มโนห์รา. นิตยสารศิลปวัฒนธรรม, 18(9), 97-109.
แหล่งเรียนรู้เรื่องราวมโนราห์. (2563). ทวดทะเลพระ ครูโนราห์พ่อแก่เกลือน ลูกหลานเขาชัยสน. เรียกใช้เมื่อ 28 พฤศจิกายน 2563 จาก https://www.beautynailhair salons.com/TH/Amphoe-Khao-Chaison/ 594450264050451
