การเสริมศักยภาพความรอบรู้ด้านสุขภาพของท้องถิ่น ในพื้นที่อำเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบุรี

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษากระบวนการขับเคลื่อนความรอบรู้ด้านสุขภาพของท้องถิ่น อำเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบุรี และ 2) นำเสนอแนวทางการเสริมศักยภาพความรอบรู้ด้านสุขภาพของท้องถิ่นเพื่อการพัฒนาความรอบรู้ด้านสุขภาพ เป็นวิจัยเชิงคุณภาพศึกษาข้อมูลจากเอกสาร สัมภาษณ์เชิงลึก สนทนากลุ่ม สังเกตการณ์อย่างมีส่วนร่วม และการถอดบทเรียน ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ได้แก่ 1) แกนนำชุมชน จำนวน 15 คน 2) สมาชิกในชุมชนพื้นที่ จำนวน 15 คน และ3) หุ้นส่วนที่เกี่ยวข้องกับชุมชน จำนวน 15 คน รวมทั้งหมด 45 คน โดยเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง วิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหา และสรุปภาพรวม ผลการวิจัยพบว่า 1) กระบวนการขับเคลื่อนความรอบรู้ด้านสุขภาพของท้องถิ่น มี 4 แนวทาง ประกอบด้วย 1.1) บริบทของพื้นที่และปัจจัยสนับสนุน 1.2) การปกครองของท้องถิ่นและประชากรในพื้นที่ 1.3) กระบวนทัศน์ด้านความรอบรู้ด้านสุขภาพของท้องถิ่น และ 1.4) บทเรียนการเสริมศักยภาพของท้องถิ่นด้านการขับเคลื่อนความรอบรู้ด้านสุขภาพ ดังนั้น การสร้างสุขภาวะที่ดีต้องครอบคลุมทั้งในมิติกาย มิติใจ มิติสังคม มิติปัญญา โดยกระบวนการเป็นการบูรณาการจากทักษะ มีกลยุทธ์ และมีการแสวงหาข้อมูลเพื่อการมีสุขภาพที่ดี และ 2) แนวทางการเสริมศักยภาพความรอบรู้ด้านสุขภาพของท้องถิ่น มี 5 ด้าน ประกอบด้วย 2.1) เข้าใจและเรียนรู้สภาพการณ์และบริบทของพื้นที่ 2.2) ประชาชนเป็นศูนย์กลางการขับเคลื่อนงาน 2.3) การบริหารจัดการแบบหุ้นส่วน 2.4) เสริมสร้างกระบวนการเรียนรู้ และ 2.5) มุ่งเป้าหมายร่วมกัน ดังนั้น การเสริมศักยภาพความรอบรู้ทางสุขภาพต้องให้ความสำคัญกับศักยภาพท้องถิ่น สอดรับกับความต้องการ ความจำเป็นตามบริบท และปฏิบัติได้เหมาะสม จะนำไปสู่การขับเคลื่อนการสร้างเสริมสุขภาวะได้อย่างยั่งยื