เรือมมะม็วด : คุณค่าทางนันทนาการ
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์คุณค่าทางนันทนาการของการจัดกิจกรรมเรือมมะม็วด โดยใช้ระเบียบวิธีการวิจัยแบบผสมผสาน ทำการวิเคราะห์คุณค่าทางนันทนาการของกิจกรรมใน 5 มิติ ได้แก่ ร่างกาย จิตใจ อารมณ์ สังคม และสติปัญญา จากข้อมูล 4 แหล่ง ซึ่งประกอบด้วย 1) ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 30 คน โดยแบ่งออกเป็น 5 กลุ่ม กลุ่มละ 6 คน ได้แก่ 1.1) ผู้ป่วยที่เคยรักษาด้วยกิจกรรมเรือมมะม็วด 1.2) ครอบครัวของผู้ป่วยที่เคยรักษาด้วยกิจกรรมเรือมมะม็วด 1.3) ครูเรือมมะม็วด/ผู้ร่วมรำในกิจกรรมเรือมมะม็วด 1.4) นักดนตรี เรือมมะม็วด และ 1.5) ประชาชนกลุ่มชาติพันธุ์ไทย-เขมรที่เคยเข้าร่วม/เข้าชม การจัดกิจกรรมเรือมมะม็วด 2) ผู้เชี่ยวชาญด้านวิทยาศาสตร์การกีฬาและพลศึกษา จำนวน 5 คน โดยทั้งสองกลุ่มได้รับการเลือกแบบเจาะจง 3) ข้อมูลระดับความหนักของการเข้าร่วมกิจกรรมจากกลุ่มตัวอย่างผู้เข้าร่วมกิจกรรมเรือมมะม็วดในสถานการณ์จริง จำนวน 17 คน 4) ข้อมูลจากการสังเกตการณ์แบบมีส่วนร่วมในการจัดกิจกรรมเรือมมะม็วดในสถานการณ์จริง จำนวน 12 ครั้ง ผลการวิจัยพบว่า กิจกรรมเรือมมะม็วดให้คุณค่าทางนันทนาการในด้านสังคมมากที่สุด รองลงมาคือ ด้านอารมณ์และจิตใจ กล่าวคือ แม้ปัจจุบันจะยังไม่มีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ที่จะสามารถเชื่อมโยงและพิสูจน์ความสัมพันธ์ระหว่างอำนาจเร้นลับตามความเชื่อของประชาชนกลุ่มชาติพันธุ์ไทย-เขมร กับอาการป่วยของโรคต่าง ๆ ได้อย่างแน่ชัด แต่อย่างน้อยการจัดกิจกรรมเรือมมะม็วดสามารถช่วยสานสัมพันธ์ระบบเครือญาติในสังคมชนบท และช่วยเสริมสร้างคุณภาพชีวิตโดยเฉพาะในด้านจิตใจแก่ประชาชนกลุ่มชาติพันธุ์ไทย-เขมร ในจังหวัดศรีสะเกษให้สามารถดำเนินชีวิตได้อย่างปกติสุข
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กีรติ เปาริสาร. (2561). การวิเคราะห์องค์ประกอบและโครงสร้างท่ารำในพิธีกรรมปัญโจลมะม็วดในเขตอีสานใต้. วารสารวิชาการแพรวากาฬสินธุ์ มหาวิทยาลัยกาฬสินธุ์, 5(1), 41-59.
คุณวัฒน์ ดวงมณี และคณะ. (2561). การศึกษาอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมของชนสี่เผ่าในจังหวัด ศรีสะเกษ. ใน รายงานการวิจัย. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
ชัชชัย โกมารทัต. (2549). กีฬาพื้นเมืองไทยภาคตะวันออกเฉียงเหนือ: ศึกษา และวิเคราะห์ความเป็นมา วิธีเล่น และคุณค่า. กรุงเทพมหานคร: สถาพรบุ๊คส์.
เชิดศักดิ์ ฉายถวิล. (2550). ดนตรีประกอบการรักษาโรคด้วยพิธีกรรมเรือมมะม๊วตของกลุ่มชาติพันธุ์เขมร กรณีศึกษาพื้นที่จังหวัดศรีสะเกษ. ใน รายงานการวิจัย. สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ กระทรวงวัฒนธรรม.
เชิดศักดิ์ ฉายถวิล. (2555ก). การแพทย์ทางเลือก: รูปแบบการสืบสานและพัฒนาดนตรีบำบัดโรคในพิธีเรือมมะม็วดของกลุ่มชาติพันธุ์ไทยเขมรในภาคอีสาน. ใน ดุษฎีนิพนธ์ปรัชญา ดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาวัฒนธรรมศาสตร์. มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
เชิดศักดิ์ ฉายถวิล. (2555ข). สุขภาวะชุมชนในพิธีกรรมบําบัดโรคกับความมั่นคงทางวัฒนธรรมด้านสุขภาพบนพื้นฐานความหลากหลายทางชาติพันธุ์ในพื้นที่จังหวัดศรีสะเกษ. วารสารงานวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏศรีสะเกษ สาขามนุษย์ศาสตร์และสังคมศาสตร์, 7(1), 64-86.
ธีราภรณ์ น่ำทอง. (2551). เรือมมะม๊วด: ทางเลือกในการจัดการสุขภาพของกลุ่มชาติพันธุ์ไทยเขมร. ใน วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาวัฒนธรมศึกษา. มหาวิทยาลัยมหิดล.
บางกอก มีเดีย แอนด์ บรอดคาสติ้ง. (2563). ชาวสุรินทร์ ทำพิธีโบราณรำแม่มด ไล่โควิด-19. เรียกใช้เมื่อ 16 พฤษภาคม 2565 จาก https://www.pptvhd36.com/news/% E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A1/140201
พระปลัดวีระชนม์ เขมวีโร และคณะ. (2560). คติความเชื่อที่ปรากฏในพิธีกรรมของชาวจังหวัดบุรีรัมย์. วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร, 5(2), 123-132.
พัฒนา กิติอาษา. (2544). ทรงเจ้าเข้าผีในวัฒนธรรมสุขภาพไทย. ใน รายงานการวิจัย. ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน).
พิมวลี ดีสม และสวภา เวชสุรักษ์. (2563). นาฏกรรมในพิธีกรรมปัญโจลมะม็วด จังหวัดสุรินทร์. วารสารวไลยอลงกรณ์ปริทัศน์ (มนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์), 10(1), 41-55.
รุจินาถ อรรถสิษฐ และคณะ. (2565). สถานการณ์การจัดการความรู้ วิจัย ภูมิปัญญาพื้นบ้านด้านสุขภาพ. เรียกใช้เมื่อ 26 มีนาคม 2565 จาก https://www.hiso.or.th/hiso/picture/ reportHealth/pro-8_chapter5_3(2).pdf
วรวิทย์ วราสินธ์ และเสาวภา พรสิริพงษ์. (2555). การเปลี่ยนผ่านบทบาทหน้าที่ดนตรีกันตรึม: จากดนตรีศักดิ์สิทธิ์สู่ดนตรีพาณิชย์. วารสารภาษาและวัฒนธรรม, 31(1), 79-107.
ศิริกมล สายสร้อย. (2551). เขมรในอรัญประเทศ. สระแก้ว: โรงเรียนอรัญประเทศ.
สารภี ขาวดี. (2548). การศึกษาวิเคราะห์พิธีกรรม “การโจลมะม๊วด” : กรณีศึกษาจากชุมชนเขมร หมู่บ้านปรือเกียน ตำบลนอกเมือง อำเภอเมือง จังหวัดสุรินทร์. ใน รายงานการวิจัย. คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี.
สำนักงานปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์. (2562). ข้อมูลทั่วไปจังหวัดศรีสะเกษ. เรียกใช้เมื่อ 16 พฤษภาคม 2565 จาก https://www.opsmoac.go.th/sisaket-dwl-files-431991791853
อลงกรณ์ อิทธิผล. (2560). บทเพลงและเสียงดนตรีในพิธีกรรมรักษาโรคของหมอขวัญที่อำเภอเรณูนคร จังหวัดนครพนม. ว.มทรส. (มนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์), 2(2), 202-213.
อาหมัดอัลซารีย์ มูเก็ม. (2559). ประเพณี พิธีกรรม ความเชื่อ ที่มีความสัมพันธ์ต่อวิถีชีวิตของชนกลุ่มชาติพันธุ์เขมรบนพื้นที่บ้านจารย์ อำเภอสังขะ จังหวัดสุรินทร์. ใน รายงานการวิจัย. วิทยาลัยพัฒนศาสตร์ ป๋วย อึ๊งภาภรณ์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
อุทิศ ทาหอม และสุนันท์ เสนารัตน์. (2561). การประยุกต์ใช้ทุนทางวัฒนธรรมกับการพัฒนาชุมชนท้องถิ่นอีสาน. วารสารวนัมฎองแหรกพุทธศาสตรปริทรรศน์, 5(1), 15-24.
Harber, VJ. & Sutton, JR. (1984). Endorphins and exercise. Sports Med, 1(2), 154-71.
Norton, K. et al. (2010). Position statement on physical activity and exercise intensity terminology. Journal of Science and Medicine in Sport, 13(5), 496-502.
Olguín, HJ. et al. (2016). The Role of Dopamine and Its Dysfunction as a Consequence of Oxidative Stress. Oxidative Medicine and Cellular Longevity, 2016(Special Issue), 1-13.
