บริบทชีวิตวิถีใหม่ของสถานบริการสาธารณสุขระดับปฐมภูมิของประเทศไทย
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษารูปแบบการจัดสภาพแวดล้อมภายในสถานบริการสาธารณสุขระดับปฐมภูมิ 2) ศึกษาการออกแบบตามเกณฑ์มาตรฐานสิ่งอำนวยความสะดวกตามหลักการออกแบบเพื่อทุกคนในบริบทชีวิตวิถีใหม่ เป็นงานวิจัยนี้เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ โดยมีกลุ่มประชากรได้แก่ ผู้ใช้สถานบริการสาธารณสุขระดับปฐมภูมิโดยเน้นกลุ่มผู้สูงอายุในชุมชน ผู้วิจัยใช้กรณีศึกษาพื้นที่โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านกระทุ่ม อำเภอเสนา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา โดยใช้เครื่องมือได้แก่ แบบสอบถามและแบบตรวจสอบมาตรฐานการออกแบบเพื่อทุกคน ผลการวิจัยพบว่า1)บริบทของพื้นที่ของแต่กิจกรรมเกิดพฤติกรรมในการใช้พื้นที่ภายในอาคารกับบริบทชีวิตวิถีใหม่ ได้แก่ กิจกรรมในการให้ความรู้ด้านสุขภาพและกิจกรรมการตรวจรักษาซึ่งเป็นกิจกรรมด้านสาธารณสุขมูลฐานของชุมชน 2)เกณฑ์มาตรฐานการใช้แนวคิดการออกแบบเพื่อทุกคนตามความเข้าใจของผู้รับผิดชอบสถานพยาบาลที่อาจจะยังไม่มีความเข้าใจในหลักการออกแบบเพื่อทุกคน ซึ่งจะต้องคำถึงความสัมพันธ์ของผู้ใช้บริการและผู้ให้บริการอีกทั้งในบริบทวิถีใหม่ของรูปแบบการให้บริการด้านสาธารณสุขระดับพื้นฐานที่เปลี่ยนแปลงไปหลังจากการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัส ทั้งนี้การใช้แนวคิดการออกแบบเพื่อทุกคนเป็นแนวคิดที่สัมพันธ์กับบริบทชีวิตวิถีใหม่ แต่ยังขาดการสนับสนุนทางภาครัฐและความรู้ความเข้าใจของผู้ให้บริการในการปรับปรุงพื้นที่ ผู้วิจัยได้ทำการเก็บข้อมูลด้านพฤติกรรมการใช้พื้นที่ เพื่อทำการเสนอแนะแนวทางการปรับปรุงพื้นที่โดยกำหนดสัญลักษณ์ไว้เพื่อใช้ในการปรับปรุงพื้นที่ภายในเพื่อเป็นมาตรฐานการปรับปรุงสถานพยาบาลระดับปฐมภูมิที่สอดคล้องกับแนวคิดการออกแบบเพื่อทุกคนที่ต้องปรับตัวเพื่อรองรับการบริการสาธารณสุขขั้นพื้นฐานกับบริบทชีวิตวิถีใหม่
Article Details
เอกสารอ้างอิง
และความมั่นคงของมนุษย์. (2561) ตัวอย่างที่ดีในการจัดสิ่งอำนวยความสะดวกขั้นพื้นฐาน “สำหรับคนพิการและคนทุกวัย” (ฉบับปรับปรุงครั้งที่ 3) กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์ชุมชนสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.
กองแบบแผน กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ กระทรวงสาธารณสุข. (2558). เกณฑ์มาตรฐานและแนวทางการออกแบบสถานบริการสุขภาพระดับปฐมภูมิประจำปีงบประมาณ 2558 เรียกใช้เมื่อวันที่ 28 มกราคม 2562, จาก http://dcd.hss.moph.go.th
ไตรรัตน์ จารุทัศน์.(2561). การออกแบบเพื่อทุกคน.(พิมพ์ครั้งที่ 1).กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ไตรรัตน์ จารุทัศน์และคณะ.(2551).คู่มือปฏิบัติวิชาชีพ การออกแบบสภาพแวดล้อมและสิ่งอำนวยความสะดวกสำหรับทุกคน.กรุงเทพฯ:สมาคมสถาปนิกสยาม ในพระบรมราชูปถัมภ์
พระมหานิพิฐพนธ์ จิรวฑฺฒโน (2564)การพัฒนาอารมณ์ตามแนวพุทธจิตวิทยาในสังคมชีวิตวิถีใหม่ วารสารบัณฑิตสาเกตปริทรรศน์ 6(2) (1-11)
วัฒนา สุถิรนาถ.(2550). แนวทางการพัฒนารูปแบบที่เหมาะสมสำหรับสถาปัตยกรรมศูนย์สุขภาพชุมชนที่ยั่งยืนในประเทศไทย. รายงานการศึกษากลุ่มพัฒนาและกำหนดมาตรฐาน กองแบบแผน กระทรวงสาธารณสุข
วิมลสิทธิ์ หรยางกรู,บุษกร เสรฐวรกิจและ ศิวาพร กลิ่นมาลัย(2554)จิตวิทยาสภาพแวดล้อมมูลฐานการสร้างสรรค์และจัดการสภาพแวดล้อมน่าอยู่อาศัย(พิมพ์ครั้งที่1):กรุงเทพ สำนักพิมพ์ บริษัท จี.บี.พี เซ็นเตอร์ จำกัด
สุภาวดี บุญฉัตร,ชาย สัญญาวิวัฒน์.(2558)อาคารเข้าใจง่ายด้วยป้ายบอกทาง.(พิมพ์ครั้งที่1).กรุงเทพฯ:สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
Architectural Service Department.(2004).Universal Accessibility Best Practices and Guidelines, Hongkong
Concepcion, Mercedes B. (1996). “ The Graying of Asia: Demographic Dimension” Added Years of Lift in Asia, Current Situation and Future Challenges. New York: United Nations, ESCAP,Aisa Population Studies Series No.141.
RL Mace - Assistive Technology,(1998) The Center for Universal Design, School of Design, North Carolina State University , Raleigh, North Carolina
Story, Molly Follette; Mueller, James L.; Mace, Ronald L.The Universal design File (1998) Designing for People of All Ages and Abilities. Revised Edition.