อุปลักษณ์สงคราม: ความเข้าใจโควิด 19 ในมุมมองของคนไทยและคนจีน
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพและปริมาณ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาวิเคราะห์และเปรียบเทียบอุปลักษณ์สงครามที่ใช้ในการนำเสนอโควิด 19 ในภาษาไทยกับภาษาจีน โดยใช้ทฤษฎีอุปลักษณ์เชิงมโนทัศน์ (Conceptual Metaphor) ข้อมูลที่ใช้ในการวิเคราะห์มาจากสามแหล่งได้แก่ สื่อของภาครัฐ สื่อมวลชน สื่อสังคมออนไลน์ ผลการวิจัยพบว่าทั้งคนไทยและคนจีนนิยมใช้มโนทัศน์สงครามในการทำความเข้าใจโควิด 19 อย่างเป็นระบบ อุปลักษณ์เชิงมโนทัศน์ที่พบในภาษาไทยและภาษาจีนมีการถ่ายโยงความหมายหลายด้านของมโนทัศน์สงครามที่คล้ายกันไปยังมโนทัศน์การจัดการสถานการณ์การแพร่ระบาดของโควิด 19 เช่น ผู้ร่วมรบ ยุทธวิธีในการรบ สถานที่รบ อาวุธ และผลการต่อสู้ ในข้อมูลภาษาจีนพบการเลือกใช้อุปลักษณ์ที่หลากหลายมากกว่าในข้อมูลภาษาไทย อาจเนื่องจากความรุนแรงของการแพร่ระบาดของโควิด 19 และนโยบายควบคุมโควิด 19 ข้อมูลจากสื่อสังคมออนไลน์ทั้งภาษาไทยและภาษาจีนปรากฏการใช้อุปลักษณ์มากที่สุด แต่ในข้อมูลภาษาไทยพบจำนวนรูปภาษาถ้อยคำอุปลักษณ์ในข้อมูลจากสื่อมวลชนมากกว่าที่พบในข้อมูลจากสื่อของภาครัฐ ในขณะที่ข้อมูลภาษาจีนพบจำนวนรูปภาษาถ้อยคำอุปลักษณ์ในข้อมูลจากสื่อของภาครัฐมากกว่าที่พบในข้อมูลจากสื่อมวลชน อาจเพราะโครงสร้างปริเฉทของข้อมูลจากสื่อของภาครัฐที่ต่างกัน การที่คนไทยและคนจีนนิยมใช้อุปลักษณ์สงครามเช่นกัน มีเหตุผลมาจากประเทศไทยและประเทศจีนมีสังคมวัฒนธรรมและประวัติศาสตร์ที่เกี่ยวกับสงคราม ดังนั้นอุปลักษณ์มีประโยชน์ในการเพิ่มประสิทธิภาพในการเผยข้อมูลเกี่ยวกับโควิด 19 และชักจูงใจผู้รับสารให้ปฏิบัติตามมาตรการ
Article Details
เอกสารอ้างอิง
เอกพล ดวงศรี. (2566). สงคราม (โรค) โควิด 19: อุปลักษณ์เชิงมโนทัศน์ของสังคมไทยและโลกที่สะท้อนผ่าน หนังสือพิมพ์ไทยออนไลน์. วารสารมนุษยศาสตร์สาร, 24(1), 226-251.
ชัชวดี ศรลัมพ์. (2548). อุปลักษณ์ตามแนวคิดของภาษาศาสตร์ปริชาน. วารสารศิลปศาสตร์, 5(1), 1-16.
ซิน เซี่ย และดีอนา คาซา. (2565). การศึกษาเปรียบเทียบถ้อยคำในการประชาสัมพันธ์เพื่อเชิญชวนป้องกันโควิด- 19 ระหว่างสาธารณรัฐประชาชนจีนกับประเทศไทย. วารสารวิชาการ มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย มนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 42(2), 36-50.
ธนพล เอกพจน์ และคณะ. (2563). [ไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ 2019 คือ ศัตรู] : การศึกษาอุปลักษณ์เชิงมโนทัศน์ของคนไทย ตามแนวภาษาศาสตร์ปริชาน. วารสารภาษา ศาสนา และวัฒนธรรม, 9(1), 1-37.
นววรรณ พันธุเมธา. (2555). คลังคำ ฉบับปรับปรุง. กรุงเทพมหานคร: อมรินทร์.
นันทนา วงษ์ไทย. (2563). ภาษาและความหมาย. (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพมหานคร: เค.ซี.อินเตอร์เพรส.
ยุทธการ ปัทมโรจน์. (2563). อุปลักษณ์เกี่ยวกับสถานการณ์การแพร่ระบาดโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ในข่าวการเมืองไทยบนเว็บไซต์ไทยรัฐออนไลน์. วรรณวิทัศน์, 22(1), 134-175.
ราชบัณฑิตยสถาน. (2554). พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2554. เรียกใช้เมื่อ 28 เมษายน 2023 จาก https://dictionary.orst.go.th
สิทธิธรรม อ่องวุฒิวัฒน์. (2561). กลวิธีทางภาษาที่ใช้ในการบอกข่าวร้ายในภาษาไทยและเหตุจูงใจ. วารสารเกษมบัณฑิต, 19(1), 19-30.
Dictionary Editing Office of CASS. (2016). XIANDAI HANYU CIDIAN. Beijing: The Commercial Press.
Jia, G. (2021). A Study on the War Metaphors of News Headlines -- Taking the news title of COVID-19's epidemic as an example. JOURNAL OF WUYI UNIVERSITY, 40(11), 30-34.
Lakoff, G., & Johnson, M. (2003). Metaphor we live by. London: The University of Chicago press.
Liu, J., & Zhong, L. (2022). 新冠肺炎疫情的战争隐喻及其影响 (The war metaphor of the Corona Virus Disease 2019 epidemic and its impact). Journal of Chongqing University of Education, 35(1), 48-53.
Si, J. (2021). War Metaphors in the Shenzhen Special Zone Daily during the Outbreak of Coronavirus. Journal of Qingyuan Polytechnic, 14(2), 1-6.
Wang, Y. (2006). Cognitive Linguistics. Shanghai: Shanghai Foreign Language Education Press.
Yang, H. (2021). 政府重大态度的隐喻表达机制研究———以《抗击新冠肺炎疫情的中国行动》白皮书为例 (Research on the Metaphoric Expression Mechanism of the Government's Major Attitude——Taking the White Paper "China's Actions to Fight the Corona Virus Disease 2019 Epidemic" as an Example). The Journal Of Humanities, 22(8),
-96.
Zeng, Y., & Liu, J. (2021). Novel Coronavirus Pneumonia in People's Daily : a Report on War Metaphor. JOURNAL OF JIAYING UNIVERSITY( Philosophy & Social Sciences), 39(5), 56-60.
Zhang, Q. (2021). A study of Conceptual Metaphors on "Epidemic Prevention and Control Is A War". Media Observer, 38(6), 63-70.
Zhao, Y. (2000). Introduction to Cognitive Linguistics. Shanghai: Shanghai Foreign Language Education Press.
Zhou, C. (2021). 隐喻视角下的突发公共卫生事件新闻研究——基于新冠肺炎疫情报道语料库 (News research on public health emergencies from the perspective of metaphor——Based on the corpus of the Corona Virus Disease 2019 epidemic reports). PUBLIC COMMUNICATION OF SCIENCE TECHNOLOGY, 15(4), 86-89