การศึกษากิจกรรมเพื่อเรียนรู้ท้องถิ่น: ประสบการณ์ศูนย์เรียนรู้ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงของชุมชนบ้านถ้ำเสือ ตำบลแก่งกระจาน อำเภอแก่งกระจาน จังหวัดเพชรบุรี

บทคัดย่อ

บทความวิชาการเรื่องกิจกรรมการศึกษาเพื่อเรียนรู้ท้องถิ่น: ประสบการณ์ศูนย์เรียนรู้ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงชุมชนบ้านถ้ำเสือ ตำบลแก่งกระจาน อำเภอแก่งกระจาน จังหวัดเพชรบุรี เป็นประสบการณ์จากการลงพื้นที่เพื่อถอดบทเรียน เป็นการสะท้อนกระบวนการเรียนรู้ผ่านประสบการณ์จริงของผู้มีความสำเร็จจริง โดยนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกต์ใช้กับต้นทุนและประสบการณ์ที่ดีด้านทุนทางกายภาพและสิ่งแวดล้อมเป็นจุดเริ่มในการพัฒนาโครงการและกิจกรรมต่างๆ ที่สอดคล้องกับบริบทของพื้นที่ ซึ่งชุมชนบ้านถ้ำเสือเป็นชุมชนจัดการตนเองที่มีเป้าหมายคือ การพัฒนาคุณภาพชีวิตตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โดยการ “เข้าใจ” “เข้าถึง” และ “พัฒนา” ซึ่งกิจกรรมเพื่อเรียนรู้ท้องถิ่น มี 4 องค์ประกอบ คือ 1) การจัดการความรู้ข้อมูลของชุมชน และ2) การประยุกต์ฐานเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงเป็นฐานการเรียนรู้ 3) การพัฒนาวิทยากรกระบวนการ และ 4) การพัฒนากิจกรรมเรียนรู้ ดังนั้น การออกแบบกิจกรรมเพื่อเสริมสร้างกระบวนการเรียนรู้จึงต้องให้ความสำคัญกับทักษะที่สอดคล้องกับบริบทของสังคมและการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นอยู่ตลอดเวลา รวมถึงต้นทุนที่ดีด้านทุนทางกายภาพและสิ่งแวดล้อมเป็นจุดเริ่มในการพัฒนาโครงการและกิจกรรมต่างๆ ที่สอดคล้องกับบริบทพื้นที่ “การเข้าใจ” ถึงบริบทและศักยภาพตนเอง การได้รับการหนุนเสริมจากเครือข่ายภายนอก เมื่อศักยภาพเข้มแข็งนำมาสู่การจัดการเป็นกิจกรรมการศึกษาของพื้นที่ในรูปแบบฐานเรียนรู้เพื่อรับนักท่องเที่ยวเข้ามาศึกษาชุมชน “การเข้าถึง” โดยการดึงศักยภาพของชุมชนและของสมาชิกชุมชนมาสู่การจัดการชุมชนได้อย่างเป็นระบบ และกิจกรรมต่างๆ เป็นต้นทุนที่ดีในการนำไปสู่กระบวนการพัฒนาในการ “ยกระดับการพัฒนา” เพื่อต่อยอดสู่การพัฒนามิติต่างๆ ให้เกิดขึ้นกับกลุ่ม และชุมชน