การบูรณาการเครือข่ายชุมชนท้องถิ่นเพื่อจัดทำข้อเสนอ สำหรับยุทธศาสตร์การพัฒนาอำเภอสังคม จังหวัดหนองคาย

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาการบูรณาการชุมชนท้องถิ่นภายในอำเภอสังคม จังหวัดหนองคาย ในรูปแบบของเครือข่ายชุมชนท้องถิ่น และ 2) วิเคราะห์ศักยภาพของพื้นที่และเครือข่ายชุมชนท้องถิ่นสำหรับเสนอเป็นข้อเสนอในการจัดทำยุทธศาสตร์การพัฒนาอำเภอสังคม จังหวัดหนองคาย เป็นการวิจัยเชิงนโยบาย ใช้วิธีการเก็บข้อมูล ได้แก่ การสำรวจ การสังเกตการณ์แบบมีส่วนร่วม และการสัมภาษณ์กลุ่ม โดยมีกลุ่มตัวอย่างได้แก่ ตัวแทนเครือข่ายชุมชนท้องถิ่นในแต่ละตำบลของอำเภอสังคมจำนวน 40 คน ซึ่งมีเกณฑ์การคัดเลือกกลุ่มตัวอย่างตามความยินยอมสมัครใจเข้าร่วม เครื่องมือเก็บรวบรวมข้อมูลคือแบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง และใช้กระบวนการวิเคราะห์ SWOT Analysis และ TOWS Matrix ผลการวิจัยพบว่า การบูรณาการเพื่อสร้างเครือข่ายชุมชนท้องถิ่นของอำเภอสังคม เป็นการเชื่อมโยง 4 กลุ่มเครือข่าย ประกอบด้วย เครือข่ายผู้นำชุมชน เครือข่ายองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เครือข่ายภาคการศึกษา และเครือข่ายกลุ่มอาชีพ โดยมีนายอำเภอสังคมเป็นประธาน และมหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานีทำหน้าที่เป็นผู้ประสานงานกลาง ใช้ชื่อว่า “เครือข่ายชุมชนท้องถิ่น UDRU ANI อำเภอสังคม จังหวัดหนองคาย” ศักยภาพภายในได้แก่ จุดแข็งด้านจำนวนกลุ่มอาชีพ และการผลิตด้านเกษตรกรรม ปศุสัตว์ อาหาร/ผลิตภัณฑ์แปรรูป และการท่องเที่ยว และมีจุดอ่อนด้านขาดการพัฒนาทักษะขั้นสูงแก่กลุ่มอาชีพ และปัญหาการสื่อสารองค์กรระหว่างรัฐกับประชาชน ส่วนศักยภาพภายนอกได้แก่ โอกาสด้านทรัพยากรธรรมชาติและแผนยุทธศาสตร์ระดับชาติ ภูมิภาค และจังหวัดที่ส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ มีภัยคุกคามด้านปัญหาสังคม การเป็นพื้นที่ชายแดนที่ไกลจากตัวจังหวัด และผลการนำศักยภาพทั้งหมดมาวิเคราะห์เพื่อจัดทำข้อเสนอเชิงยุทธศาสตร์การพัฒนาอำเภอสังคม ทำให้ได้ข้อเสนอ 3 ยุทธศาสตร์ (7 กลยุทธ์ย่อย) ได้แก่    1) ความเข้มแข็งเศรษฐกิจชุมชน 2) เครือข่ายชุมชนท้องถิ่น และ 3) การจัดการปัญหาและภาวะวิกฤต