คำเรียกสีจากความเปรียบกับธรรมชาติในวรรณกรรมนิทานไทย 4 ภาค

Main Article Content

สุภาวดี วสีวิวัฒน์
วิไลศักดิ์ กิ่งคำ
เมธาวี ยุทธพงษ์ธาดา

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาคำเรียกสีจากความเปรียบกับธรรมชาติในวรรณกรรมนิทานไทย 4 ภาค เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บคำเรียกสีจากความเปรียบกับธรรมชาติในวรรณกรรมนิทานไทย 80 เรื่อง มาวิเคราะห์ ผลการศึกษาพบคำเรียกสีจากความเปรียบกับธรรมชาติ จำนวน 4 สี ได้แก่ สีขาว สีดำ สีแดง และสีเหลือง เป็นการนำสิ่งที่มีอยู่ในธรรมชาติมาเปรียบเทียบอย่างหลากหลาย เพื่อบอกถึงลักษณะสีที่มีความเฉพาะ เช่น สีเข้มหรือสีอ่อน สีด้านหรือสีแวววาว การนำสิ่งที่มีอยู่ในธรรมชาติมาเปรียบพบตามจำนวน มากไปหาน้อย ได้แก่ สัตว์ แร่ธาตุ พืช มนุษย์ สสารที่จับต้องไม่ได้ และปรากฏการณ์ทางธรรมชาติ อีกทั้งพบการนำสิ่งที่มีอยู่ในธรรมชาติมาเปรียบเป็นคำเรียกสีร่วมกันในวรรณกรรมนิทานไทยทั้ง 4 ภาค จำนวน 1 ชนิด คือ ไฟ ร่วมกันในวรรณกรรมนิทานไทย 2 ภาค จำนวน 3 ชนิด ได้แก่ สำลี ผี และหมี นอกจากนั้นเป็นการนำสิ่งที่มีอยู่ในธรรมชาติของแต่ละภาคมาเปรียบเป็นคำเรียกสี การศึกษานี้ทำให้เห็นว่า วิถีชีวิตของผู้คนในอดีต อยู่ใกล้ชิดธรรมชาติ ผู้แต่งวรรณกรรมนิทานไทยซึ่งเป็นสมาชิกของสังคมได้เลือกนำสิ่งที่มีอยู่ในธรรมชาติรอบตัวมาเป็นคำเปรียบเพื่อบอกลักษณะเฉพาะของสี ทำให้ผู้อ่านจินตนาการไปตามเรื่องราวและสื่อถึงอารมณ์ความรู้สึกของตัวละคร ขณะเดียวกันคำเรียกสีจากความเปรียบกับธรรมชาติก็สะท้อนให้เห็นสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติในอดีตหลายแง่มุม และแสดงถึงความคิดความเชื่อของผู้คนที่แฝงอยู่ในการนำธรรมชาติมาเปรียบเพื่อบอกลักษณะของสี

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
วสีวิวัฒน์ ส., กิ่งคำ ว., & ยุทธพงษ์ธาดา เ. (2023). คำเรียกสีจากความเปรียบกับธรรมชาติในวรรณกรรมนิทานไทย 4 ภาค. วารสารสังคมศาสตร์และวัฒนธรรม, 7(8), 141–153. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/JSC/article/view/266630
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

ชวน เพชรแก้ว. (2565). ภาษาสะท้อ นสังคมวัฒนธรรมผ่านวรรณกรรมภาคใต้. กรุงเทพมหานคร: ภาควิชาภาษาไทย มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ (เอกสารอัดสำเนา).

ธนัฏฐากุล พรทิพยพานิช. (2557). คำเรียกสีในภาษาไทยสมัยธนบุรีและสมัยรัตนโกสินทร์. ใน วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาภาษาศาสตร์. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.

พรทิพย์ ซังธาดา. (2539). วรรณกรรมท้องถิ่น. (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพมหานคร: ชมรมเด็ก.

ราชบัณฑิตยสถาน. (2556). พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 7 รอบ 4 ธันวาคม 2554. กรุงเทพมหานคร: ราชบัณฑิตยสถาน.

วิพาที ทิพย์คงคา. (2553). คำเรียกสีในภาษาไทยสมัยอยุธยา. ใน วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาภาษาศาสตร์ประยุกต์. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.

ศุภมาส เอ่งฉ้วน. (2543). คำเรียกสีและโลกทัศน์เรื่องสีของคนไทย สมัยสุโขทัยและสมัยปัจจุบัน. ใน ดุษฎีนิพนธ์อักษรศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาภาษาศาสตร์. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

เสาวณิต วิงวอน. (2555). อักษรสรรค์ รวมบทความวิชาการเนื่องในโอกาสเกษียณอายุราชการของผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.เสาวณิต วิงวอน. กรุงเทพมหานคร: ภาควิชาวรรณคดี คณะมนุษยศาสตร์มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.

อภิลักษณ์ เกษมผลกูล. (2563). ภาพรวมและลักษณะของวรรณคดีท้องถิ่นภาคกลาง : บทสังเคราะห์จากโครงการนามานุกรมวรรณคดีท้องถิ่นภาคกลาง. ศิลปศาสตร์ปริทัศน์, 15(2), 60-75.

อมรา ประสิทธิ์รัฐสินธุ์. (2538). คำเรียกสีและการรับรู้สีของชาวจ้วงและชาวไทย. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

อุดม หนูทอง. (2521). วรรณกรรมท้องถิ่นภาคใต้ประเภทนิทานประโลมโลก. สงขลา: ศูนย์ส่งเสริมภาษาและวัฒนธรรมภาคใต้ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ สงขลา.