ไบโอเรซิ่น: วัสดุทางเลือกจากยางไม้ เพื่อสร้างสรรค์การย้อมผ้าด้วยสีธรรมชาติ แบบร่วมสมัย

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้ มุ่งเน้นประยุกต์ยางไม้ด้วยการสร้างวัสดุทางเลือกที่เรียกว่า ไบโอเรซิ่น (Bioresin) เพื่อนำมาใช้ร่วมกับกระบวนการย้อมผ้าด้วยสีธรรมชาติ ด้วยการทดลองสร้างไบโอเรซิ่นให้สามารถเคลือบกากกาแฟได้ เพื่อนำมาใช้ร่วมกับกระบวนการย้อมผ้า มีวัตถุประสงค์ ดังนี้ 1) ศึกษายางไม้เพื่อออกแบบกระบวนการสร้างไบโอเรซิ่นให้สามารถเคลือบกากกาแฟ ด้วยการศึกษาเอกสารที่เกี่ยวข้องและการสัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญด้านยางไม้และด้านเม็ดสีธรรมชาติ และ 2) ออกแบบกระบวนการย้อมผ้าด้วยกากกาแฟที่เหลือจากการบริโภคด้วยการนำไบโอเรซิ่นมาประยุกต์ใช้กับแอลกอฮอล์ (Alcohol) ผลการวิจัยพบว่า 1) ยางไม้ (Resin) จากต้นยางนาสามารถสร้างไบโอเรซิ่นได้ด้วยการประยุกต์ใช้ร่วมกับยางไม้คารายากัม (Karaya Gum) เป็นอิมัลชัน (Emulsion) และกลีเซอรีน (Glycerin) เป็นตัวทำละลาย และ 2) ไบโอเรซิ่นสูตรที่13.5 มีอัตราส่วน ได้แก่ ยางไม้ 28 กรัม/กลีเซอรีน 46 กรัม/คารายากัม 26 กรัม เป็นสูตรที่เหมาะสมในการนำมาเคลือบกากกาแฟ (มีค่า pH อยู่ในช่วง 4.50 - 5.00 ซึ่งอยู่ในค่าที่ไม่เป็นกรดมากเกินไป) และนำมาประยุกต์ใช้กับกระบวนการย้อมผ้าฝ้ายมัสลินกับกากกาแฟด้วยการใช้แอลกอฮอล์แทนน้ำ ในสูตรย้อมผ้าที่ 7 โดยมีอัตราส่วน ได้แก่ ไบโอเรซิ่น 4 กรัม/กากกาแฟ 6 กรัม นอกจากนี้ พบว่า กระบวนการย้อมผ้าด้วยแอลกอฮอล์เมื่อสิ้นสุดกระบวนการย้อมผ้าแล้ว ยังสามารถนำวัตถุดิบกลับมาใช้ย้อมผ้าได้ใหม่โดยไม่ต้องทิ้งวัตถุดิบ เพื่อสอดรับการสร้างสรรค์ที่ตระหนักถึงคุณค่าของการนำวัตถุดิบกลับมาใช้ใหม่ อันก่อเกิดการต่อยอดกระบวนการย้อมผ้าที่ประยุกต์แบบร่วมสมัย ซึ่งได้จากการประยุกต์ภูมิปัญญาในแบบพึ่งพาตนเอง