สภาพแวดล้อมภายในมัสยิดรูปแบบไทย

Main Article Content

สุมิตร งะบุรง

บทคัดย่อ

บทความ “สภาพแวดล้อมภายในมัสยิดรูปแบบไทย” มีจุดมุ่งหมายเพื่อศึกษาข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับ การออกแบบสภาพแวดล้อมทางกายภาพภายในมัสยิดที่ได้รับอิทธิพลจากแนวคิดทางการออกแบบในรูปแบบไทย ที่สามารถสัมผัสได้ทางกายภาพ อันเป็นแนวทางในการศึกษาและพัฒนาไปสู่การออกแบบสภาพแวดล้อมภายใน ในอาคารที่มีลักษณะใกล้เคียงหรือสัมพันธ์กัน โดยมีหัวข้อ ประกอบด้วย 1) มัสยิด ที่มาและความหมาย 2) องค์ประกอบสภาพแวดล้อมภายในมัสยิด 3) แนวคิดทางสถาปัตยกรรมมัสยิดในประเทศไทย 4) การประดับตกแต่งมัสยิด และอิทธิพลการออกแบบลวดลายรูปแบบศิลปะไทยกับรูปแบบศิลปะอิสลาม และ 5) มัสยิดที่มีลักษณะสภาพแวดล้อมทางกายภาพรูปแบบไทย ซึ่งพัฒนาการทางด้านแนวคิดทางการออกแบบสถาปัตยกรรมมัสยิดในประเทศไทย ได้อิทธิพลจากปัจจัยทางด้าน ศาสนาอิสลาม อิทธิพลจากปัจจัยท้องถิ่น และอิทธิพลจากสถานการณ์โลก รวมทั้ง อิทธิพลการออกแบบลวดลายรูปแบบศิลปะไทยกับรูปแบบศิลปะอิสลาม ส่งผลต่อแนวความคิดทางสถาปัตยกรรมมัสยิดในช่วงเวลาแห่งการสร้างมัสยิดตามรูปแบบสถาปัตยกรรมไทยประเพณี (ก่อน พ.ศ. 2394) สามารถศึกษาได้จากกรณีศึกษาของมัสยิดบางหลวง (มัสยิดกุฎีขาว) และมัสยิดต้นสน (มัสยิดกุฎีหลวง) ดังนั้น จากการศึกษา “สภาพแวดล้อมภายในมัสยิดรูปแบบไทย” โดยเฉพาะมัสยิดที่ได้อิทธิพลแนวคิดรูปแบบสถาปัตยกรรมไทยประเพณี ที่สามารถสัมผัสได้ทางกายภาพ ตามองค์ประกอบสภาพแวดล้อมภายในอาคารที่ประกอบด้วยการใช้พื้นที่ใช้สอยอาคารของผู้ใช้สอย (User) เพื่อทำกิจกรรมในพื้นที่ การสร้างส่วนปิดล้อม (Enclosure) ของพื้นที่ส่วนต่าง ๆ ระบบสภาพแวดล้อมภายในอาคาร (Environment System) การออกแบบเครื่องเรือนเพื่อใช้สอย และสิ่งอำนวยความสะดวก รวมทั้งส่วนของความงามที่เกิดจาการประดับตกแต่ง ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของแนวทางในการศึกษาค้นคว้าต่อเนื่อง และพัฒนาไปสู่การประยุกต์เป็นแนวทางการออกแบบสภาพแวดล้อมภายใน ในอาคารที่มีลักษณะใกล้เคียงหรือสัมพันธ์กันได้อย่างเหมาะสม

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
งะบุรง ส. (2023). สภาพแวดล้อมภายในมัสยิดรูปแบบไทย. วารสารสังคมศาสตร์และวัฒนธรรม, 7(9), 259–270. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/JSC/article/view/267375
ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

กฎกระทรวง (ฉบับที่ 55). (2543). พระราชบัญญัติควบคุมอาคาร พ.ศ. 2522. ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 117 ตอนที่ 75 ก (7 สิงหาคม 2543).

คณะกรรมการอิสลามประจำจังหวัดชลบุรี. (2556). หยุดคิดสักนิดก่อนสร้างมัสยิดหลังใหม่. เรียกใช้เมื่อ 17 กรกฎาคม 2566 จาก http:// www.picoc.or.th/article/detail/15/10

เจนจิรา เบญจพงศ์. (2549). ลวดลายประดับแบบอิสลามในศิลปะไทย (พุทธศตวรรษที่ 21-23). ใน วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาประวัติศาสตร์ศิลปะ. มหาวิทยาลัยศิลปากร.

ชนสรณ์ บุญจำนงค์. (2559). Asaconservationaward-มัสยิดบางหลวง. เรียกใช้เมื่อ 15 กรกฎาคม 2566 จาก http://asaconservationaward.com/index.php/2016-06-13-15-22-21/temple2554/224-bang-luang-mosque

ผู้จัดการรายวัน. (2547). มัสยิดบางหลวง มัสยิดทรงไทย ศิลปะ 3 ชาติ หนึ่งเดียวในโลก. เรียกใช้เมื่อ 7 กรกฎาคม 2566 จาก http://www.manager.co.th/Daily/ViewNews.aspx?NewsID=9470000019006

มักศูเราะฮ์-วิกิพีเดีย. (2565). มักศูเราะห์. เรียกใช้เมื่อ 7 กรกฎาคม 2566 จาก https.//th.wikipedia.org/wiki/มักศูเราะฮ์

วสมน สาณะเสน. (2557). แนวคิด รูปแบบและพัฒนาการของมิหร็อบของมัสยิดต้นสน เขตบางกอกใหญ่ กรุงเทพมหานคร. ใน วิทยานิพนธ์ศิลปมหาบัณฑิต สาขาวิชาทฤษฎีศิลป์. มหาวิทยาลัยศิลปากร.

ศักดา เซะวิเศษ. (2565). ละหมาด: หลักปฏิบัติในมิติคำสอนอิสลามกับการบูรณาการแนวปฏิบัติในสถานการณ์วิกฤตโควิด 19. เรียกใช้เมื่อ 12 กรกฎาคม 2566 จาก http://www.culture.bsru.ac.th/wp-content/uploads /2022/12/08ทีทัศน์-21-ฉ2-ปี65-ละหมาดหลักปฏิบัติในมิติคำสอนอิสลาม.pdf

เสาวนีย์ จิตต์หมวด. (2527). หน้าที่ของมัสยิดต่อสังคมมุสลิมในภาคกลาง. ใน วิทยานิพนธ์สังคมวิทยามหาบัณฑิต ภาควิชาสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

อาดิศร์ อิดรีส รักษมณี. (2552). แนวคิดที่เกี่ยวข้องกับสถาปัตยกรรมมัสยิดในกรุงเทพฯ. ใน วิทยานิพนธ์สถาปัตยกรรมศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาสถาปัตยกรรม. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

Kahera, A., et al. (2009). Design Criteria for Mosques and Islamic Centers Art, Architecture and Worship. United Kingdom: Elsevier Ltd.

Kuran, A. (1986). The Mosque in Early Ottoman Architecture. United State of America: University of Chicago.

Wikipedia-Dikka. (2022). Dikka. Retrieved กรกฎาคม 7 , 2566, from https://en.wikipedia.org/wiki/Dikka