บทสันนิษฐานตามกฎหมายว่าเป็นผู้บริสุทธิ์

บทคัดย่อ

บทความฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาหลักการและทฤษฎีเกี่ยวกับบทสันนิษฐานตามกฎหมายว่าเป็นผู้บริสุทธิ์ 2) ศึกษาปัญหาทางกฎหมายของบทสันนิษฐานตามกฎหมายว่าเป็นผู้บริสุทธิ์ 3) ศึกษาวิเคราะห์เปรียบเทียบบทสันนิษฐานตามกฎหมายว่าเป็นผู้บริสุทธิ์ของต่างประเทศกับประเทศไทย และ 4) นำเสนอการปรับปรุงแก้ใขกฎหมายเกี่ยวกับบทสันนิษฐานตามกฎหมายว่าเป็นผู้บริสุทธิ์ที่เหมาะสมกับประเทศไทย เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ใช้แบบสัมภาษณ์และสนทนากลุ่มเลือกตัวอย่างแบบเจาะจง แบ่งเป็น 5 กลุ่ม ได้แก่ 1) ผู้พิพากษา 2) พนักงานอัยการ 3) พนักงานสอบสวน 4) ทนายความ และ 5) นักวิชาการ จำนวนทั้งหมด 10 คน โดยนำมาวิเคราะห์เชิงเนื้อหาและสรุปภาพรวม ผลการศึกษาพบว่า 1. ปัญหาทางกฎหมายของบทสันนิษฐาน ประกอบด้วย 1.1) มาตรการการคุ้มครองสิทธิเสรีภาพ 1.2) การพิสูจน์หลักฐานพยานการไต่สวน และ 1.3) การปฏิบัติต่อผู้ต้องหาหรือจำเลย 2. หลักการและทฤษฎีเกี่ยวกับบทสันนิษฐาน ได้แก่ 2.1) มาตรการทางกฎหมายอาญา 2.2) การดำเนินคดีอาญา 2.3) การฟ้องคดีอาญา 2.4) หลักนิติธรรม 2.5) สิทธิมนุษยชน 2.6) สิทธิในกระบวนการยุติธรรมทางอาญาผู้ต้องหา 2.7) บทสันนิษฐานความรับผิดทางอาญา และ 2.8) หลักการสันนิษฐานว่าเป็นผู้บริสุทธิ์ 3. วิเคราะห์เปรียบเทียบบทสันนิษฐานของต่างประเทศกับประเทศไทย คือ 3.1) กฎหมายจารีตประเพณี ได้แก่ สหราชอาณาจักร (อังกฤษ) และสหรัฐอเมริกา และ 3.2) กฎหมายลายลักษณ์อักษร ได้แก่ สาธารณรัฐฝรั่งเศส ญี่ปุ่น และประเทศไทย และ4. การปรับปรุงแก้ใขกฎหมายเกี่ยวกับบทสันนิษฐานที่เหมาะสมกับประเทศไทย ได้แก่ 4.1) รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560 ด้วยบทบัญญัติสิทธิในกระบวนการยุติธรรมในหมวด 3 สิทธิ และเสรีภาพ 4.2) ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 2 (11) ว่า “การสอบสวนเบื้องต้น” และ “การสอบสวนเพื่อดำเนินคดี” และ 4.3) พระราชบัญญัติราชทัณฑ์ พ.ศ. 2560 หมวด 5 สิทธิ หน้าที่ ประโยชน์และกิจการอื่น ๆ ผู้ต้องขัง