พระธาตุเชิงชุม: ประวัติความเป็นมาและความศักดิ์สิทธิ์ ในดินแดนอีสานเหนือ

บทคัดย่อ

พระธาตุเชิงชุมเป็นปูชนียสถานและแหล่งท่องเที่ยวเชิงศาสนาที่สำคัญคู่บ้านคู่เมืองของจังหวัดสกลนครมาแต่โบราณ เป็นสถานที่สำคัญทางศาสนาและเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญของจังหวัดสกลนคร เป็นปูชนียสถานที่สำคัญที่มีพระธาตุเชิงชุมเป็นเจดีย์ก่ออิฐแสดงรูปแบบเอกลักษณ์สถาปัตยกรรมของเจดีย์แบบล้านช้าง บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์ในการศึกษาเพื่อ 1) ศึกษาประวัติความเป็นมาและความศักดิ์สิทธิ์ที่ทำให้พระธาตุมีความเจริญรุ่งเรืองดำรงอยู่ได้ 2) นำเสนอข้อมูลพระธาตุเชิงชุมตลอดจนเผยแพร่ข้อมูล ส่งเสริมและสนับสนุนให้พระธาตุเชิงชุมเป็นที่รู้จักมากขึ้น โดยการทบทวนวรรณกรรม รวบรวมข้อมูลจากเอกสารและหลักฐานที่เกี่ยวข้อง โดยทำการศึกษาค้นคว้า ทำการบันทึกและสรุปข้อมูลที่ได้ทั้งหมด ผลจากการศึกษาที่ได้รวบรวมทั้งหมดประกอบไปด้วย 3 ด้าน ได้แก่ 1) ตำนานพระธาตุเชิงชุมและประวัติศาสตร์ 2) สถาปัตยกรรมพระธาตุเชิงชุม 3) ความศักดิ์สิทธิ์ของพระธาตุเชิงชุม จากการศึกษาพบว่า ในปัจจุบันนอกจากพระธาตุจะเป็นสถานที่สำคัญทางศาสนาของจังหวัดสกลนคร พระธาตุเชิงชุมยังเปลี่ยนไปสู่ความผูกพันและความศักดิ์สิทธิ์ให้กับคนในพื้นที่ บทความวิชาการนี้เป็นการจัดการความรู้ (Knowledge Management) รวบรวมและจัดระเบียบองค์ความรู้ด้านมรดกทางวัฒนธรรม สถาปัตยกรรม ภูมิปัญญาและวิถีชีวิตของชาวจังหวัดสกลนครที่เกี่ยวข้องและมีความผูกพันกับพระธาตุเชิงชุม สามารถนำองค์ความรู้ไปต่อยอดและใช้ประโยชน์ในการส่งเสริมในการท่องเที่ยวเชิงศาสนาโดยการเพิ่มมูลค่าผ่านการเล่าเรื่องราว (Storytelling) เกี่ยวกับพระธาตุเชิงชุมทั้งทางประวัติศาสตร์ สถาปัตยกรรมและความศักดิ์สิทธิ์ของพระธาตุเชิงชุม เพื่อให้ความรู้ทางประวัติศาสตร์ สถาปัตยกรรม วัฒนธรรมและความเชื่อให้ดำรงสืบอยู่ต่อไป