การวิเคราะห์องค์ประกอบสมรรถนะการแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ ของนักเรียนระดับประถมศึกษาตอนปลายประเทศไทย
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์องค์ประกอบและพฤติกรรมบ่งชี้สมรรถนะการแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ของนักเรียนระดับประถมศึกษาตอนปลายทั่วประเทศ โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยแบบ ผสมผสานวิธี ซึ่งวิธีดำเนินการวิจัยประกอบด้วย 2 ขั้นตอน ดังนี้ 1) สร้างข้อสรุปแบบอุปนัยโดยการสังเคราะห์นิยามและองค์ประกอบของสมรรถนะการแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาตอนปลาย จากเอกสารงานวิจัยที่อยู่ในช่วงปี 2560 – 2565 2) สร้างข้อสรุปยืนยันองค์ประกอบและพฤติกรรมบ่งชี้สมรรถนะการแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ของนักเรียนระดับประถมศึกษาตอนปลาย ด้วยวิธีสนทนากลุ่มผู้เชี่ยวชาญ 2 กลุ่มคือผู้ที่ได้รับรางวัลนวัตกรรมแห่งชาติหรือนานาชาติและครูที่ปรึกษานักเรียนชั้นประถมศึกษาตอนปลายที่ได้รางวัลการสร้างนวัตกรรมระดับชาติหรือนานาชาติรวมทั้งสิ้น 10 ท่าน วิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหา และวิเคราะห์เอกสาร ซึ่งผลงานวิจัย พบว่า สมรรถนะการแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ของนักเรียนระดับประถมศึกษาตอนปลายประกอบด้วย 3 องค์ประกอบ คือ 1) การแสวงหาข้อสรุปของปัญหาที่แท้จริง ประกอบด้วยพฤติกรรมการสังเกต การตั้งคำถาม มุ่งมั่นแก้ปัญหา การใช้เทคโนโลยีแก้ปัญหา รวบรวมข้อมูลได้หลากหลาย ตรวจสอบความน่าเชื่อถือของข้อมูล วิเคราะห์ปัญหาได้ ลำดับความสำคัญของปัญหาได้ ระบุปัญหาที่แท้จริง วิเคราะห์สาเหตุของปัญหาและระบุสาเหตุของปัญหา 2) การสร้างแบบจำลองการแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ประกอบด้วยพฤติกรรมการวิเคราะห์องค์ประกอบของแบบจำลองการแก้ปัญหาได้ครบถ้วน สร้างแนวคิดการแก้ปัญหาใหม่ ประเมินข้อดีข้อเสียของวิธีแก้ปัญหาได้ ระบุแนวคิดตามจินตนาการของตนเองได้และวิเคราะห์วิธีการแก้ปัญหาได้หลายวิธี 3) การแก้ปัญหาอย่างเป็นระบบประกอบด้วยพฤติกรรมการวางแผนการแก้ปัญหาได้ แก้ปัญหาตามแผนที่วางไว้ ทดสอบวิธีการที่แก้ปัญหาได้ ประเมินความเหมาะสมของวิธีการแก้ปัญหาได้ ปรับปรุงแบบวิธีการแก้ปัญหาได้เหมาะสม แก้ปัญหาเสร็จตามกำหนดและแก้ปัญหาร่วมกับเพื่อนได้
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กรภัสสร อินทรบำรุง. (2563). ความคิดสร้างสรรค์ : ส่งเสริมอย่างไรในวัยอนุบาล. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร, 18(1), 9-30.
ชุติวัฒน์ สุวัตถิพงศ์. (2562). การพัฒนามนุษย์ด้านการศึกษาในบริบทโลก (เอกสารประกอบการสอน). นนทบุรี: มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
ฐิญาณา สุภัทรชยาภูมิ. (2563). รูปแบบการเรียนรู้โครงงานที่เน้นจิตสังคมเพื่อส่งเสริมพฤติกรรมแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6. วารสารพฤติกรรมศาสตร์เพื่อการพัฒนา, 12(1), 92-115.
นงนุช เอกตระกูล. (2561). การพัฒนาโปรแกรมเพิ่มพูนประสบการณ์ทางวิทยาศาสตร์ที่ส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์และความสุขในการเรียนของนักเรียนชั้นประถมศึกษาตอนปลาย. วารสารวิจัยและพัฒนาหลักสูตร, 8(2), 129-142.
ปรัชฌภรณ์ ทวีสุข. (2561). การพัฒนากิจกรรมพัฒนาผู้เรียน โดยใช้กิจกรรมเป็นฐานร่วมกับกระบวนการแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์เพื่อส่งเสริมทักษะการแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4-6. ใน วิทยานิพนธ์ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาหลักสูตรและการนิเทศ. มหาวิทยาลัยศิลปากร.
พรสวรรค์ วงค์ตาธรรม. (2558). การคิดแก้ปัญหาเชิงสร้างสรรค์ ทักษะการคิดในศตวรรษที่ 21. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 38(2), 111-121.
ภัทรี สุรโรจน์ประจักษ์. (2561). การพัฒนากระบวนการแก้ปัญหาตามแนวคิดการเรียนรู้โดยใช้ความ ท้าทายป็นฐานผสมผสานแนวคิดการวางแผนกลยุทธ์เพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ของนักเรียนชั้นประถมศึกษา. วารสารครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 46(2), 157-179.
สถาบันทดสอบทางการศึกษาแห่งชาติ. (2563). การพัฒนาระบบการทดสอบสมรรถนะหลักของผู้เรียนระดับประถมศึกษาตอนต้นเพื่อส่งเสริมการยกระดับคุณภาพผู้เรียนในศตวรรษที่ 21. กรุงเทพมหานคร: สถาบันทดสอบทางการศึกษาแห่งชาติ.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ. (2562). เข้าใจสมรรถนะอย่างง่ายๆ ฉบับประชาชน และเข้าใจหลักสูตรฐานสมรรถนะอย่างง่ายๆ ฉบับครู ผู้บริหาร และบุคลากรทางการศึกษา. กรุงเทพมหานคร: กลุ่มมาตรฐานการศึกษา สำนักมาตรฐานการศึกษาและพัฒนาการเรียนรู้ สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา.
อารยา แก้วบัวดี. (2562). การพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและความสามารถในการคิดแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ โดยใช้การจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ตามแนวสะเต็มศึกษาของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5. วารสารสังคมศาสตร์วิจัย, 10(2), 130-148.
อารีวรรณ ทองสุ. (2562). สภาพการจััดการเรีียนรู้้วิิชาวิิทยาศาสตร์ที่ส่่งเสริิมทัักษะการแก้ปัญหาอย่่างสร้างสรรค์์สำหรัับนัักเรีียนชั้นประถมศึึกษาปีีที่ 4. วารสารมหาวิทยาลัยศิลปากร, 39(2), 175-186.
