ความเชื่อและพิธีกรรมตามบทบาทของผู้นำทางจิตวิญญาณใน ร่างทรงเทพเจ้าจีนที่มีต่อศาลเจ้าเมืองตรัง
Main Article Content
บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพิธีกรรมการเข้าทรง บทบาทของร่างทรงเทพเจ้าจีน และทัศนคติต่อร่างทรงเทพเจ้าจีนของคนในสังคมปัจจุบัน เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ ใช้เครื่องมือเป็นแบบสัมภาษณ์เชิงลึกและสนทนากลุ่ม โดยเลือกกลุ่มเป้าหมายแบบเจาะจง ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ได้แก่ ร่างทรง 15 คน และชาวบ้าน 30 คน ในตำบลทับเที่ยง บ้านควน โคกหล่อ น้ำผุด บ้านโพธิ์ อำเภอเมือง จังหวัดตรัง พิธีกรรมเข้าทรงที่จัดขึ้นประกอบไปด้วยพิธีกรรมที่หลากหลาย เช่น พิธีทางศาสนาเต๋า การเข้าทรง พิธียกเสาโกเต็ง การถือศีลกินเจ การสวดมนต์ แสดงอภินิหารในขบวนแห่พระ การบูชาเทพเจ้าเตา เป็นต้น ร่างทรงมีบทบาทด้านเศรษฐกิจ ปฏิสัมพันธ์กับสังคม การบำเพ็ญประโยชน์และสาธารณะกุศล การปฏิบัติที่เกี่ยวข้องกับพิธีกรรม ศาสนา สาธารณสุข สัญลักษณ์ที่สร้างขึ้นเพื่อสร้างอัตลักษณ์ชาติพันธุ์ของชาวไทยเชื้อสายจีน การปรับตัวของชาวไทยเชื้อสายจีนให้เข้ากับสังคมพหุวัฒนธรรม ศิลปะและการศึกษา การพัฒนาความเป็นพลเมือง วัฒนธรรม ทักษะอาชีพการบริการ การอบรมเลี้ยงดูลูกของครอบครัว การสนับสนุนให้สืบทอดและอนุรักษ์ประเพณีการถือศีลกินเจและกิจกรรมของศาลเจ้า ร่างทรงเป็นส่วนหนึ่งของกลุ่มวัฒนธรรมที่สะท้อนวิถีชีวิต ความรู้สึกและการปฏิสัมพันธ์ของคนในวัฒนธรรม ที่มีอิทธิพลทางจิตใจของคนในบริบทวัฒนธรรม ในด้านทัศนคติต่อร่างทรงจึงได้รับความเชื่อถือและคาดหวังให้ช่วยขจัดสิ่งไม่ดี บันดาลความเจริญและความเป็นสิริมงคล ในทางตรงกันข้าม หากคำทำนายไม่เป็นไปตามที่ผู้คนคาดหวังอาจเกิดความไม่มั่นใจในตัวแทนภาพเทพในจินตนาการซึ่งอาจขึ้นอยู่กับความเชื่อและแรงศรัทธาของผู้ที่เคารพนับถือ
Article Details
เอกสารอ้างอิง
จิราพร ชูบัว. (1 ตุลาคม 2565). ความเชื่อความศรัทธาในพิธีกินเจ. (อ้อมใจ วงษ์มณฑา, ผู้สัมภาษณ์)
เดชา โกกะอินทร์. (23 กันยายน 2565). ความเชื่อแบบจีนและร่างทรงเจ้าพ่อเสือ. (อ้อมใจ วงษ์มณฑา, ผู้สัมภาษณ์)
พรทิพย์ พฤทธ์กิตติวงศ์. (2563). การวิเคราะห์การกินเจด้วยหลักกรรมในพุทธปรัชญา. ใน วิทยานิพนธ์หลักสูตรศาสนศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพุทธศาสนาและปรัชญา บัณฑิตวิทยาลัย. มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย.
พรพรรณ จันทโรนานนท์. (2561). เทพและความเชื่อของชาวจีนใน พลิกตําราต้นเค้า 50 แซ่. กรุงเทพมหานคร: ประชาชาติธุรกิจ.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ประยุตโต). (2557). พุทธธรรม ฉบับปรับขยาย. (พิมพ์ครั้งที่ 39). กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ประยุตโต). (2559). พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์ผลิธัมม์.
พระมนตรี อธิจิตฺโต (สัสสินทร). (2559). ศึกษาวิเคราะห์ความเชื่อเรื่องการเข้าทรงของชาวพุทธในเขตเทศบาลนครลำปาง. ใน วิทยานิพนธ์ปริญญาพุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระสมุห์สุรพงษ์ ปญฺญาพโล (สืบนุช). (2560). ศึกษาความเชื่อ และพิธีกรรมทางพระพุทธศาสนาของร่างทรง กรณีศึกษา : อำเภอพระสมุทรเจดีย์ จังหวัดสมุทรปราการ. ใน วิทยานิพนธ์ปริญญาพุทธศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
เพียงใจ ปานาพุฒ. (4 ตุลาคม 2565). ความเชื่อความศรัทธาในร่างทรง. (อารีย์ ธรรมโคร่ง, ผู้สัมภาษณ์)
ภูมิชณุตธ์ อุดก๋าธง. (2558). กระบวนการสร้างอำนาจเชิงอุดมคติของร่างทรงเทพฮินดู ในพื้นที่พหุวัฒนธรรมของจังหวัดเชียงใหม่. ใน วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาภูมิภาคศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย . มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
สรรณทัด ดิดศีร. (1 ตุลาคม 2565). ความเชื่อความศรัทธาในพิธีกินเจ. (อ้อมใจ วงษ์มณฑา, ผู้สัมภาษณ์)
สุภาภรณ์ แซ่อ๋อง. (4 ตุลาคม 2565). การปฏิบัติตัวของผู้ถือศีลกินเจ. (อารีย์ ธรรมโคร่ง, ผู้สัมภาษณ์)
เสน่ห์ สุภาษิต. (2556). การจัดการความรู้เรื่อง ผีเจ้าเข้าทรงเพื่อสืบสานอนุรักษ์ประเพณีอันดีงาม : ศึกษากรณีเขตองค์การบริหารส่วนตำบลแซ่ช้าง อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่. ใน สารนิพนธ์รัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการปกครองท้องถิ่น. มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
อ้อมใจ วงษ์มณฑา. (2564). คติความเชื่อและพิธีกรรมในการตั้งศาลพระภูมิของชาวไทยพุทธ อำเภอโคกโพธิ์ จังหวัดปัตตานี. ใน รายงานการวิจัย. มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์วิทยาเขตปัตตานี.
อานันท์ กาญจนพันธ์. (2564). ขบวนการเคลื่อนไหวทางสังคม. ใน ชาญ พนารัตน์ (บก.). ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับสังคมวิทยา. เชียงใหม่: ภาควิชาสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
อุกฤษฎ์ วงษ์มณฑา. (23 กันยายน 2565). พิธีกรรมและร่างทรงหลี่เทียนอ๊วง. (อ้อมใจ วงษ์มณฑา, ผู้สัมภาษณ์)