รูปแบบกิจกรรมบูรณาการภูมิปัญญาศิลปะไทยเพื่อส่งเสริมสันติวัฒนธรรม

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาลักษณะสภาพสังคมวัฒนธรรมและองค์ประกอบที่ก่อให้เกิดความขัดแย้ง 2) ศึกษาองค์ประกอบหรือรากฐานของงานศิลปะไทย และนำมาใช้จัดกิจกรรมศิลปะเชิงสัมพันธ์ในรูปแบบกิจกรรมบูรณาการภูมิปัญญาศิลปะไทยเพื่อส่งเสริมสันติวัฒนธรรม เป็นกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง 35 คน เป็นผู้เชี่ยวชาญ 7 ด้าน คือ สันติศึกษา ศิลปศึกษา ศิลปินร่วมสมัย ศิลปะไทย การจัดกิจกรรม กิจกรรมประเพณี ผู้นำชุมชน และชุมชนพหุวัฒนธรรมในกรุงเทพฯ ที่มีการบูรณาการภูมิปัญญาศิลปะไทย เป็นการวิจัยและพัฒนา         ใช้เทคนิควิธีวิจัยเชิงคุณภาพ 2 ระยะ ดังนี้ 1. สัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญและสังเกตชุมชนต้นแบบและชุมชนที่มีแนวโน้มเป็นอุปสรรคต่อการเกิดสันติวัฒนธรรม โดยมีเครื่องมือวิจัย 1) แบบสัมภาษณ์เชิงลึก 2) แบบสังเกตข้อมูลและสภาพทั่วไปของชุมชน วิเคราะห์ด้วยการจัดกลุ่มข้อมูลและวิเคราะห์เนื้อหา 2. การพัฒนารูปแบบกิจกรรมบูรณาการภูมิปัญญาศิลปะไทยเพื่อส่งเสริมสันติวัฒนธรรม พบว่า รูปแบบฯ มุ่งเน้นวัตถุประสงค์ 4 ด้าน 1) ความเข้าใจ ไว้วางใจ 2) ความรัก เคารพ 3) ไม่ใช้ความรุนแรง 4) มีส่วนร่วมให้ความร่วมมือ เป็นการนำหลักการภูมิปัญญาศิลปะไทยโดยใช้ทฤษฎีสุนทรียศาสตร์เชิงสัมพันธ์ ซึ่งเป็นประสบการณ์ทางสุนทรียะในศิลปะร่วมสมัยภายใต้องค์ประกอบหรือรากฐานงานศิลปะไทยที่มีจุดร่วมเดียวกัน และองค์ประกอบทฤษฎีกิจกรรม 7 ประการ ซึ่งมี 3 หัวข้อหลัก คือ 1) อาหารท้องถิ่นชุมชน เป็นเมนูอาหารที่มีประวัติความเป็นมาบูรณาการวิถีชีวิตด้วยการลงแขกร่วมกัน 2) ประวัติศาสตร์ชุมชน เป็นเรื่องราวประวัติศาสตร์วิถีชีวิตเชื่อมโยงความสัมพันธ์เพื่อประโยชน์ใช้สอยต่อยอดได้ 3) จิตสำนึกร่วมชุมชน เกิดจากความสนใจและใช้ประโยชน์ร่วมกัน เพื่อพึ่งพาอาศัยเติมเต็มความสัมพันธ์ที่ใกล้ชิดสู่การเกิดสันติวัฒนธรรมในชุมชนที่ยั่งยืน