อักษรธรรมล้านนาสืบทอดภูมิปัญญาจากใบลานสู่บันทึกความรู้ ของกลุ่มชาติพันธุ์ไทยวน จังหวัดราชบุรี

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้เป็นส่วนหนึ่งของงานวิจัยเรื่องอักษรธรรมล้านนาสืบทอดภูมิปัญญาจากใบลานสู่บันทึกความรู้ของกลุ่มชาติพันธุ์ไทยวน มีวัตถุประสงค์ในการศึกษา เพื่อ 1) ศึกษาภูมิปัญญากลุ่มชาติพันธุ์ไทยวนบ้านคูบัวผ่านใบลานจากจิปาถะภัณฑ์สถานบ้านคูบัว จังหวัดราชบุรี และ 2) สร้างแบบบันทึกความรู้ภาษาไทยวนบ้านคูบัว ใช้การเปรียบเทียบภาษาไทยวนกับภาษาไทยกลาง เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บรวบรวมข้อมูลจากเอกสารและใบลานที่เก็บรักษาไว้ในจิปาถะภัณฑ์สถานบ้านคูบัว คัดเลือกแบบเจาะจงเฉพาะใบลานที่มีความสมบูรณ์เท่านั้น นำเสนอข้อมูลแบบพรรณนาวิเคราะห์ ผลการวิจัย พบว่า ภูมิปัญญามี 2 ประเด็น ดังนี้ 1) ภูมิปัญญาเกี่ยวกับชีวิตประจำวัน มี 3 ด้าน ได้แก่ ค่านิยม ธรรมชาติ และการดำเนินชีวิต ประเด็นที่ 2) ภูมิปัญญาเกี่ยวกับพระธรรมคำสอนทางพระพุทธศาสนา มี 4 ด้าน ได้แก่ วัฏสงสาร การให้ทาน กฎแห่งกรรม และหลักปฏิบัติตนของชาวพุทธ พระพุทธศาสนาจึงมีอิทธิพลต่อการดำเนินชีวิตของกลุ่มชาติพันธุ์ไทยวน สำหรับ 2) การสร้างแบบบันทึกความรู้ภาษาไทยวน เป็นคู่มือในการถ่ายถอดอักษรธรรมล้านนา ตัวอย่างคำมาจากใบลาน ด้วยความอนุเคราะห์ของ ดร. อุดม สมพร แบ่งเนื้อหาได้เป็น 5 บท ดังนี้ บทที่ 1 ความเป็นมาชาติพันธุ์ไทยวน และพัฒนาการอักษรธรรมล้านนา บทที่ 2 รูปแบบอักษรธรรมล้านนา (ตัวอย่างคำที่ปรากฏในใบลาน) บทที่ 3 อักขรวิธีอักษรธรรมล้านนา บทที่ 4 แบบฝึกหัดคัดอักษรธรรมล้านนา และบทที่ 5 การฝึกปริวรรตอักษรธรรมล้านนา (จากตัวอย่างใบลาน) เพื่ออนุรักษ์อักษรธรรมล้านนาและเป็นประโยชน์ต่อการเผยแพร่ให้แก่ผู้สนใจเรียนรู้อักษรธรรมล้านนาได้ศึกษาต่อไป