แนวทางการออกแบบกิจกรรมศิลปะเพื่อส่งเสริมการเห็นคุณค่าศิลปวัฒนธรรมท้องถิ่น
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาแนวทางการออกแบบกิจกรรมศิลปะเพื่อส่งเสริมการเห็นคุณค่าศิลปวัฒนธรรมท้องถิ่น การรวบรวมแนวทางการออกแบบจากการสัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญ 4 ด้าน คือ ผู้เชี่ยวชาญด้านการจัดการเรียนการสอนแบบใช้ทีมเป็นฐาน ผู้เชี่ยวชาญด้านศิลปวัฒนธรรมจังหวัดกำแพงเพชร ผู้เชี่ยวชาญด้านการเรียนรู้เชิงประสบการณ์ ผู้เชี่ยวชาญด้านการเห็นคุณค่าและการสร้างความซาบซึ้ง และตัวอย่างกิจกรรมศิลปะเพื่อส่งเสริมการเห็นคุณค่าศิลปวัฒนธรรม สำหรับเครื่องมือที่ใช้ในการรวบรวมแนวทางการออกแบบ คือ แบบสัมภาษณ์ และการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหา แล้วจึงนำข้อมูลที่ได้จากการเก็บรวบรวมมาสังเคราะห์ พบว่า แนวทางการออกแบบกิจกรรมศิลปะเพื่อส่งเสริมการเห็นคุณค่าศิลปวัฒนธรรมท้องถิ่น ได้ 4 ประเด็น ดังนี้ 1) ดำเนินการด้วยกระบวนการทั้งเดี่ยวและกลุ่ม โดยใช้หลักการของการจัดการเรียนการสอนโดยใช้ทีมเป็นฐานในการจัดกลุ่ม และกระบวนการ การมีปฏิสัมพันธ์เชิงบวก 2) องค์ประกอบของกิจกรรมศิลปะเพื่อส่งเสริมการเห็นคุณค่าศิลปวัฒนธรรมท้องถิ่น ได้แก่ 2.1) แผนการจัดกิจกรรม ประกอบด้วย ขั้นนำ ขั้นสอน และขั้นสรุป 2.2) สื่อการเรียนรู้ 2.3) ชิ้นงานที่ได้จากการปฏิบัติทักษะศิลปะ 2.4) การวัดผลและประเมินผลการเรียนรู้ ซึ่งพิจารณาด้านจิตพิสัยและพุทธิพิสัยควบคู่กัน 3) สะท้อนอัตลักษณ์ของศิลปวัฒนธรรมท้องถิ่นอย่างชัดเจน ซึ่งกิจกรรมศิลปะที่ดีจะต้องส่งเสริมให้ผู้เรียนสามารถระบุจุดเด่นและนิยามคุณค่าของศิลปวัฒนธรรมนั้นได้ และ 4) ส่งเสริมทักษะให้สอดคล้องกับลักษณะการเรียนรู้ของช่วงวัยและมาตรฐานและตัวชี้วัดที่กระทรวงศึกษาธิการ 2551 ได้แก่ ทักษะหลัก 4.1) ทักษะการวิเคราะห์ วิพากษ์ วิจารณ์คุณค่างานทัศนศิลป์ และ 4.2) ทักษะการสร้างสรรค์งานทัศนศิลป์ ทักษะเสริม ได้แก่ 4.2.1) ทักษะการทำงานเป็นทีม และ 4.2.2) ทักษะแห่งศตวรรษที่ 21
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กระทรวงศึกษาธิการ. (2551). หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ.
จักรพงษ์ คำบุญเรือง. (2561). การเข้ามาของพุทธศาสนาในแผ่นดินล้านนา. เชียงใหม่: เชียงใหม่นิวส์.
จุฬาภรณ์ มาเสถียรวงศ์. (2558). นำเสนอแนวทางการจัดการเรียนรู้ตามหลักสมองวัยรุ่น. เรียกใช้เมื่อ 10 มีนาคม 2566 จาก https://www.okmd.or.th/bbl/documents/284/bbl-learning-adolescent-brain
ฐิติรดา เปรมปรี. (2564). การศึกษาศิลปวัฒนธรรมจากภูมิปัญญาท้องถิ่นเพื่อส่งเสริมการจัดการเรียนรู้คติชนสร้างสรรค์ในรายวิชาคติชนวิทยาสำหรับครู. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี, 12(2), 154-171.
ณัฐกาญจน์ จันทน์เนื้อไม้. (2561). การพัฒนาชุดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมการเห็นคุณค่าศิลปะล้านนา. ใน วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต สาขาวิชาศิลปศึกษา. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ณิชาบูล ลำพูน. (2560). การพัฒนาโปรแกรมกิจกรรมศิลปะโดยใช้ทีมเป็นฐาน เพื่อส่งเสริมการเห็นคุณค่าในตนเองของเด็กและเยาวชนในสถานสงเคราะห์. ใน วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต สาขาวิชาศิลปศึกษา. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ธีติ พฤกษ์อุดม. (2560). การพัฒนากิจกรรมศิลปะเพื่อส่งเสริมการเห็นคุณค่าของอัตลักษณ์ในงานศิลปหัตถกรรมภาคใต้สำหรับเยาวชน. ใน วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต สาขาวิชาศิลปศึกษา. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ปุณณรัตน์ พิชญไพบูลย์. (2561). จิตวิทยาศิลปะสุนทรียศาสตร์เชิงประจักษ์. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
พรรณวลัย คีรีวงศ์วัฒนา และสมหมาย แจ่มกระจ่าง. (2549). การพัฒนาศิลปะวัฒนธรรมแก่เด็กและเยาวชนของศูนย์ศิลปะวัฒนธรรมและท้องถิ่น มหาวิทยาลัยราชภัฏราชนครินทร์. วารสารการศึกษาและการพัฒนาสังคม, 2(1), 93-107.
สริตา เจือศรีกุล. (2553). ผลการสอนศิลปะพหุวัฒนธรรม ที่มีต่อการรับรู้คุณค่าศิลปะของนักเรียนประถมศึกษาปีที่ 5. ใน วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต สาขาวิชาศิลปศึกษา. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สามารถ มังสัง. (2559). การศึกษาของชาติ: ปัจจัยสำคัญในการพัฒนาประเทศ. เรียกใช้เมื่อ 10 มีนาคม 2566 จาก https://mgronline.com/daily/detail/9590000091649
สุมน อมรวิวัฒน์. (2530). การสอนโดยสร้างศรัทธาและโยนิโสมนสิการ. กรุงเทพมหานคร : โอเดียนสโตร์.
อรทัย ชวนนิยมตระกูล. (2557). การศึกษาผลการจัดกิจกรรมศิลปะเพื่อเสริมสร้างการเห็นคุณค่าในตนเองของเด็กป่วยเรื้อรังที่เป็นผู้ป่วยใน. ใน วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต สาขาวิชาศิลปศึกษา. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
Christopher, W. P. et al. (2021). Fostering Cognitive Presence, Social Presence and Teaching Presence with Integrated Online Team-Based Learning. TechTrends, 65(1), 473–484.
Huggins, C., & Stamatel, J. (2015). An Exploratory Study Comparing the Effectiveness of Lecturing versus Team-based Learning. Teaching Sociology, 43(3), 227-235.
Kolb, D.A. (1984). Experiential learning: Experience as the source of learning and development. Englewood Cliffs,NJ: Prentice Hall.
McLeod, S. (2017). Kolb’s Learning Styles and Experiential Learning Cycle. Retrieved Febuary 1, 2021, from https://www.simplypsychology.org/learning-kolb.html