ทุนทางสังคม: ศักยภาพของชุมชนที่ส่งผลต่อการพัฒนาอัตลักษณ์การปักผ้า ของกลุ่มชาติพันธุ์ไทดำ หมู่บ้านดอนมะลิ จังหวัดสุราษฎร์ธานี
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาและวิเคราะห์ทุนทางสังคม ในฐานะศักยภาพของชุมชน
ที่ส่งผลต่อการพัฒนาอัตลักษณ์การปักผ้าของกลุ่มชาติพันธุ์ไทดำ หมู่บ้านดอนมะลิ จังหวัดสุราษฎร์ธานี
เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ได้แก่ ปราชญ์ชาวบ้านที่มีองค์ความรู้ด้านการปักผ้า จำนวน 2 คน
ผู้นำชุมชน ตลอดจนตัวแทนหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เช่น ตัวแทนสถาบันการศึกษา องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น หน่วยงานภาครัฐ จำนวน 8 คน เก็บรวบรวมข้อมูลโดยการสังเกต การสัมภาษณ์เชิงลึก การสนทนากลุ่ม วิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหา สรุปภาพรวมโดยการพรรณนาความ ผลการวิจัย พบว่า ทุนทางสังคมในฐานะศักยภาพของชุมชนที่ส่งผลต่อการพัฒนาอัตลักษณ์การปักผ้าของกลุ่มชาติพันธุ์ไทดำ หมู่บ้านดอนมะลิ จังหวัดสุราษฎร์ธานี ได้แก่ เครือข่าย ความไว้วางใจ วัฒนธรรม สมรรถนะของคนและผู้นำ ความสัมพันธ์ทางสังคม องค์ความรู้และภูมิปัญญา การรวมกลุ่ม สถาบัน ความร่วมมือ และบรรทัดฐาน ทุนทางสังคมเหล่านี้ ดังเช่น เครือข่ายด้านการเป็นเครือญาติ ส่งผลต่อการสืบทอดองค์ความรู้ด้านการปักผ้ากันได้โดยตรง กอปรกับ การมีผู้นำที่เข้ามาสนับสนุนการแสดงออกทางวัฒนธรรม สามารถนำมาเชื่อมประสานการทำงานร่วมกันในระดับชุมชน อีกทั้ง การเชื่อมโยงกับบุคคล หน่วยงาน ในการผลักดัน ส่งเสริมการพัฒนาบนฐานของทุนทางสังคม โดยเฉพาะการพัฒนาอัตลักษณ์การปักผ้า ที่ชุมชนให้ความสำคัญในการสืบทอดองค์ความรู้ ภูมิปัญญาท้องถิ่นให้กับสมาชิกในชุมชน กลุ่มเด็ก เยาวชน เป็นปัจจัยหล่อหลอมให้เกิดศักยภาพของชุมชนที่ส่งผลต่อการพัฒนาอัตลักษณ์การปักผ้าโดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อการอนุรักษ์ควบคู่กับการพัฒนา การดำเนินการเกี่ยวกับการอนุรักษ์คุณค่า กอปรด้วยการยกระดับมูลค่ามรดกทางวัฒนธรรม บนพื้นฐานของความต้องการและการมีส่วนร่วมของชุมชน
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กฤษณะ ทองแก้ว. (2561). ชุมชนดอนมะลิ: ศูนย์กลางวัฒนธรรมชาวไทยทรงดำสุราษฎร์ธานี. วารสารราชภัฏสุราษฎร์ธานี, 5(1), 175-192.
ชญานี สาริพัฒน์. (6 ตุลาคม 2567). ศักยภาพของชุมชนที่ช่วยส่งเสริมการพัฒนาการปักผ้า. (เมธิรา ไกรนที, ผู้สัมภาษณ์)
นฤมล ขุนวีช่วยและเสาวลักษณ์ รุ่งตะวันเรืองศรี. (2566). ถกทุนทางสังคม. (พิมพ์ครั้งที่ 1). กรุงเทพมหานคร: ภาพพิมพ์.
นันธวัช นุนารถ. (2560). ภูมิปัญญาท้องถิ่น คุณค่าแห่งวิถีชีวิต วัฒนธรรม เพื่อการศึกษาที่ยั่งยืน. วารสารวิชาการและวิจัยสังคมศาสตร์, 12(34), 17-26.
ปัณณพงศ์ วงศ์ณาศรี. (2559). ทุนทางสังคมกับข้อเสนอเชิงนโยบายของการบูรณาการทุนทางสังคม เพื่อการพัฒนาท้องถิ่น. Asian Journal of Arts and Culture, 16(1), 99-114.
พระปลัดประพจน์ สุปภาโตและคณะ. (2563). ทุนทางสังคมกับการพัฒนาชุมชนวัดสําโรง อําเภอนครชัยศรี จังหวัดนครปฐม. วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร, 8(3), 828-840.
ภัสรา รู้พันธ์. (6 ตุลาคม 2567). ศักยภาพของชุมชนที่ช่วยส่งเสริมการพัฒนาการปักผ้า. (เมธิรา ไกรนที, ผู้สัมภาษณ์)
ไมตรี อินเตรียะ. (2560). ทุนทางสังคม. วารสารนาคบุตรปริทรรศน์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครศรีธรรมราช, 9(2), 14-25.
เรียม พึ่งยาง. (6 ตุลาคม 2567). ศักยภาพของชุมชนที่ช่วยส่งเสริมการพัฒนาการปักผ้า. (เมธิรา ไกรนที, ผู้สัมภาษณ์)
วิภวานี เผือกบัวขาวและคณะ. (2567). รูปแบบการสร้างเครือข่ายทางสังคมและความเข้มแข็งของเศรษฐกิจฐานรากของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนแปรรูปสับปะรด จังหวัดประจวบคีรีขันธ์. วารสารสังคมศาสตร์และวัฒนธรรม, 8(2), 151-163.
ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร. (2566). ไทดำ. เรียกใช้เมื่อ 20 เมษายน 2567 จาก https://ethnicity.sac.or.th/database-ethnic/177/
สมคิด ทับทิม. (2562). การพัฒนาชุมชนช่องป่าด้วยทุนทางสังคม ตำบลจันดี อำเภอฉวาง จังหวัดนครศรีธรรมราช. วารสารวิชาการสังคมมนุษย์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครศรีธรรมราช, 9(2), 69-85.
สุเดช หมู่กอง. (6 ตุลาคม 2562). ความต้องการในการพัฒนาเกี่ยวกับการปักผ้า. (เมธิรา ไกรนที, ผู้สัมภาษณ์)
สุทธาทิพย์ อร่ามศักดิ์. (6 ตุลาคม 2567). ศักยภาพของชุมชนที่ช่วยส่งเสริมการพัฒนาการปักผ้า. (เมธิรา ไกรนที, ผู้สัมภาษณ์)
หทัยชนก คะตะสมบูรณ์. (2563). การพัฒนาศักยภาพของชุมชนเพื่อสร้างเศรษฐกิจฐานรากอย่างยั่งยืน:กรณีศึกษาตําบลเนินศาลา อําเภอโกรกพระ จังหวัดนครสวรรค์. วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร, 8(2), 473-488.
อมฤต นิจอาคม. (6 ตุลาคม 2567). ศักยภาพของชุมชนที่ช่วยส่งเสริมการพัฒนาการปักผ้า. (เมธิรา ไกรนที, ผู้สัมภาษณ์)
อานันท์ กาญจนพันธุ์. (2562). วิธีคิดเชิงซ้อนในการวิจัยชุมชน: พลวัตและศักยภาพของชุมชนในการพัฒนา. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพมหานคร: ภาพพิมพ์.
อุทัย ปริญญาสุทธินันท์. (2561). การจัดการชุมชน : แนวคิดและทฤษฎีการจัดการ นโยบาย และกรณีศึกษา. (พิมพ์ครั้งที่ 1). กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
Bourdieu, P. & Trans, R.N. (1986). The Forms of Capital. In Richardson, J.C. (Eds.), Handbook of theory and research for the sociology of education. New York: Greenwood Press.
Hanifan, L.J. (1916). The Rural School Community Center. The Annals of the American Academy of Political and Social Science, 67(1916), 130-138.
