การสื่อสารเพื่อการคุ้มครองผู้บริโภคจากการซื้อสินค้าและบริการทางสื่อออนไลน์
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) นโยบายการสื่อสารเพื่อการคุ้มครองผู้บริโภค 2) ปัญหาการสื่อสารเพื่อการคุ้มครองผู้บริโภค 3) การจัดการการสื่อสารเพื่อการคุ้มครองผู้บริโภค และ 4) ข้อเสนอในการพัฒนาการสื่อสารเพื่อการคุ้มครองผู้บริโภคจากการซื้อสินค้าและบริการทางสื่อออนไลน์ โดยใช้วิธีการวิจัยแบบเชิงคุณภาพ ผู้ให้ข้อมูลหลัก คือ ผู้ที่เกี่ยวข้องโดยตรงด้านการสื่อสารเพื่อการคุ้มครองผู้บริโภคจากการซื้อสินค้าและบริการทางสื่อออนไลน์ จำนวน 5 กลุ่ม รวมจำนวน 33 คน ได้แก่ 1) ผู้ทำงานในการกำหนดนโยบาย 9 คน 2) ผู้ทำงานในหน่วยงานที่ทำหน้าที่คุ้มครองผู้บริโภค 9 คน 3) ผู้ทำงานในหน่วยงานเอกชนที่เกี่ยวข้องกับการคุ้มครองผู้บริโภค 5 คน 4) ผู้ประกอบการในการขายออนไลน์ 5 คน และ 5) นักวิชาการการสื่อสารด้านสื่อออนไลน์ 5 คน โดยการคัดเลือกแบบเจาะจง เครื่องมือในการวิจัย คือ แบบสัมภาษณ์เชิงลึกแบบมีโครงสร้าง วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการสร้างข้อสรุปและวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า 1) นโยบายการสื่อสาร ประกอบด้วย การสื่อสารเชิงรุกผ่านสื่อทุกประเภทและสร้างเครือข่ายภาคประชาชน 2) ปัญหาการสื่อสาร ประกอบด้วย การขาดความรู้ โฆษณาเกินจริง กฎหมายซับซ้อน องค์กรกำกับขาดการบูรณาการการทำงานร่วมกัน 3) การจัดการการสื่อสาร ประกอบด้วย การวางแผนเน้นการมีส่วนร่วม ดำเนินงานร่วมกับภาคีเครือข่ายและติดตามประเมินผลโดยนำจำนวนเรื่องร้องเรียนมาพิจารณา 4) ข้อเสนอในการพัฒนาการสื่อสาร คือ องค์กรกำกับควรกำหนดนโยบายแต่ละด้านให้ชัดเจน ผู้ขายสินค้าและบริการ ควรตระหนักในสิทธิของผู้บริโภค เครือข่ายผู้บริโภคควรดำเนินงานร่วมกับองค์กรกำกับ การจัดการการสื่อสารควรวางแผนและบูรณาการการสื่อสารร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ติดตามและประเมินผลหลังการสื่อสาร รวมถึงพัฒนาการสื่อสารในรูปแบบใหม่
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กนกนาถ ลิขิตไพรวัลย์. (2563). กลยุทธ์การสื่อสารข้อมูลข่าวสารผ่านเฟซบุ๊กในจังหวัดพิษณุโลก. ใน วิทยานิพนธ์นิเทศศาสตรมหาบัณฑิต สาขานิเทศศาสตร์. มหาวิทาลัยนเรศวร.
กนกพงษ์ ม่วงศรี และคณะ. (2566). การสื่อสารสุขภาพทางสื่อสังคมออนไลน์ เพื่อลดการบริโภคน้ำตาลในการป้องกันโรคไม่ติดต่อเรื้อรังในกลุ่มสตรีวัยทำงาน. วารสารสังคมและวัฒนธรรม, 7(6), 12-25.
กฤษฎา วิทยารัฐ. (2558). กระบวนการโฆษณาผลิตภัณฑ์สุขภาพของผู้ประกอบการวิทยุท้องถิ่น: มุมมองเชิงคุณภาพ. ใน วิทยานิพนธ์เภสัชศาสตรมหาบัณฑิต สาขาเภสัชศาสตร์สังคมและการบริหาร. มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์.
จิตตินันทน์ ตั้งประเสริฐ. (2562). นโยบายการบริหารจัดการ และการใช้สื่อในการสื่อสารเพื่อการประชาสัมพันธ์ ของกรมประชาสัมพันธ์ในบริบทประเทศไทย 4.0. ใน ดุษฎีนิพนธ์นิเทศศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขานิเทศศาสตร์. มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิต.
ชวัลวัฒน์ ถิรไชยพิบูล และคณะ. (2560). การพัฒนารูปแบบการสื่อสารที่มีระสิทธิภาพของผู้บริหารสถานศึกษาระดับมัธยมศึกษา. วารสารบริหารการศึกษา มศว., 14(26), 140-148.
ชัยพฤกษ์ สีลวานิช. (2561). สถานการณ์และปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการดำเนินงานคุ้มครองผู้บริโภคด้านผลิตภัณฑ์สุขภาพขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น: กรณีศึกษาในภาคเหนือ. กรุงเทพมหานคร: สำนักวิชาการ สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสุข.
ทวียศ ศรีเกตุ. (2557). ผู้บริโภคกับปัญหาการซื้อสินค้าผ่านเครือข่ายออนไลน์. กรุงเทพมหานคร: รัฐสภา.
ธัญวรัตน์ จาราสถิต และคณะ. (2564). ปัญหาและแนวทางการแก้ปัญหาเกี่ยวกับความรับผิดของผู้ประกอบธุรกิจขายตรง และการตลาดแบบตรงผ่านเครือข่ายสังคมออนไลน์. วารสารวิชาการการประชุมหาดใหญ่วิชาการระดับชาติและนานาชาติ ครั้งที่ 12, 114(HU), 645-670.
นงเยาว์ ขัติวงษ์. (2562). การศึกษาช่องทางการรับรู้สื่อประชาสัมพันธ์ที่ส่งผลต่อการเข้าศึกษาต่อในระดับปริญญาตรีของนักศึกษามหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี. ปทุมธานี: กองประชาสัมพันธ์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี.
ปริยานุช เพ็งเจริญ. (2565). ปัจจัยที่มีมีอิทธิพลต่อการความเชื่อมั่นส่งผลต่อการตัดสินใจเลือกเรียนภาษาอังกฤษผ่านแพลตฟอร์มออนไลน์ของคนในเขตกรงเทพมหานครและปริมณฑล. ใน วิทยานิพนธ์การจัดการมหาบัณฑิต สาขาวิทยาลัยการจัดการ. มหาวิทยาลัยมหิดล.
ผลินนาถ ชื่นอารมณ์. (2557). ปัญหากฎหมายเกี่ยวกับการควบคุมกำกับการโฆษณาอาหารเสริมสุขภาพ ยา และเครื่องสำอาง ผ่านวิทยุชุมชนและเคเบิ้ลทีวี. ใน วิทยานิพนธ์นิติศาสตรมหาบัณฑิต สาขานิติศาสตร์. มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์.
พัชรินทร์ รัตนวิภา และคณะ. (2566). การจัดการการสื่อสารเครือข่ายร่วมปฏิบัติงานของสำนักงาน กกต. วารสารสังคมศาสตร์และวัฒนธรรม, 7(1), 146-166.
พัฒนะ พิมพ์แน่น และอภิ คำเพราะ. (2566). ความสัมพันธ์ระหว่างการประชาสัมพันธ์เชิงรุกกับผลการดำเนินงานขององค์กร ของสถาบันอุดมศึกษาในประเทศไทย. วารสารศิลปะศาสตร์และวิทยาการจัดการ, 10(1), 38-54 .
พิทักษ์ศักดิ์ ทิศาภาคย์. (2563). การประเมินผลการเผยแพร่สื่อประชาสัมพันธ์ของเชียงใหม่ไนท์ซาฟารี. ใน รายงานการวิจัย. สำนักงานพัฒนาพิงคนคร (องค์การมหาชน).
เมธาคุณ พฤกษา และคณะ. (2561). สถานการณ์เกี่ยวกับการคุ้มครองผู้บริโภคด้านอาหารในประเทศไทย. วารสารวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย, 13(45), 33-43.
วิไลภรณ์ สำเภาทอง. (2561). กลยุทธ์การสื่อสารการตลาดออนไลน์และการสร้างมูลค่าเพิ่มของธุรกิจผลิตภัณฑ์เวชสำอาง. ใน วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต สาขาวิชาหลักสูตรบริหารธุรกิจมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยศิลปากร.
ศลิษา ทองโชติ. (2558). การคุ้มครองผู้บริโภคในการซื้อขายสินค้าและบริการทางสื่ออิเล็กทรอนิกส์. ใน วิทยานิพนธ์นิติศาสตรมหาบัณฑิต สาขานิติศาสตร์. มหาวิทยาลัยศรีปทุม วิทยาเขตชลบุรี.
สรียา กาฬสินธุ์. (2560). การเยียวยาความเสียหายให้แก่ผู้บริโภคในประเทศไทยและแนวทางแก้ไข. Kasetsart Journal of Social Sciences, 37(2016), 66-74.
อรรถพล คนต่ำ และวุฒิไกร ยศกำธร. (2566). สถานการณ์โฆษณาทางสื่อออนไลน์ของสถานพยาบาลเอกชนในจังหวัดหนองบัวลำภู. วารสารการคุ้มครองผู้บริโภคด้านสุขภาพ, 3(2), 63-74.
อับดลรอหมาน หลังปุเต๊ะ และคณะ. (2565). การจัดการการสื่อสารผลการดำเนินงานตามนโยบายและยุทธศาสตร์ ขององค์การบริหารส่วนจังหวัดสงขลา. วารสารวิจัยและพัฒนามหาวิทยาลัยราชภัฎสวนสุนันทา, 14(2), 192-206.
Creswell, J. W. (2014). Research design: Qualitative, Quantitative and Mixed Methods Approaches. (4 th ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.