การเสริมสร้างสมรรถนะการบริหารเพื่อการพัฒนาการท่องเที่ยวโดยชุมชน ในจังหวัดปัตตานี
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาสมรรถนะการบริหารของผู้นำชุมชนท่องเที่ยวและ 2) เพื่อวิเคราะห์ปัจจัยและกระบวนการเสริมสร้างสมรรถนะการบริหารเพื่อการพัฒนาการท่องเที่ยวโดยชุมชนในจังหวัดปัตตานี เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ใช้เครื่องมือแบบสัมภาษณ์เชิงลึกชนิดกึ่งโครงสร้าง โดยการเลือกชุมชนท่องเที่ยวแบบเจาะจง ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ได้แก่ ผู้นำชุมชนท่องเที่ยว จำนวน 12 คน วิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหาและสรุปภาพรวม ผลการวิจัยพบว่า 1) ผู้นำชุมชนท่องเที่ยวมีจุดเด่นด้านสมรรถนะการสื่อสาร สมรรถนะการวางแผน ปฏิบัติและบริหาร สมรรถนะการทำงานเป็นกลุ่มและความร่วมมือ สมรรถนะการพัฒนาทีมงานและความเข้าใจผู้อื่นและสมรรถนะการจัดการตนเอง แต่มีจุดอ่อนด้านวิธีการสอนงานที่สร้างสรรค์ ขาดความเข้าใจและเชื่อมั่นในสมรรถนะ 2.1) ปัจจัยสนับสนุนการนำสมรรถนะการบริหารมาใช้ในการดำเนินงานของชุมชนท่องเที่ยว ได้แก่ ทรัพยากร การติดต่อสื่อสาร การมีส่วนร่วมของสมาชิกและทีมงาน ความผูกพันที่มีต่อกันและกันและที่มีต่อกรอบสมรรถนะ ผู้นำชุมชนท่องเที่ยว การสนับสนุนของผู้นำท้องถิ่นและจากหน่วยงานภายนอกและ 2.2) กระบวนการเสริมสร้างสมรรถนะการบริหารเพื่อการพัฒนาการท่องเที่ยวโดยชุมชน ประกอบด้วย กำหนดแผนที่สมรรถนะการบริหาร วินิจฉัยสมรรถนะการบริหาร พัฒนาสมรรถนะการบริหารและประเมินและติดตามผลการนำสมรรถนะการบริหารมาใช้ สมรรถนะการบริหารที่สำคัญ ได้แก่ ทักษะการสื่อสารและการมีส่วนร่วมในการคิดวิเคราะห์ วางแผน กำหนดกลยุทธ์ ดำเนินการและติดตามผลเพื่อสร้างความผูกพันและยอมรับระหว่างสมาชิกและชุมชนท่องเที่ยว แนวทางการเสริมสร้างสมรรถนะการบริหารเพื่อการพัฒนาการท่องเที่ยวควรมีรูปแบบที่หลากหลายและให้ความสำคัญในการนำสมรรถนะการบริหารมาใช้เพิ่มขึ้นเพื่อเสริมสร้างความร่วมมือ ความเชื่อมั่นระหว่างสมาชิก คณะกรรมการ ผู้นำท้องถิ่นและหน่วยงานภายนอก
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กนกพัชร วงศ์อินทร์อยู่ และคณะ. (2558). การพัฒนาศูนย์ท่องเที่ยวเชิงนิเวศบนฐานทุนชุมชนแบบมีส่วนร่วมตามแนวทางเศรษฐกิจสร้างสรรค์ในอุตสาหกรรมปลาสวยงาม. RMUTT Global Business and Economics Review, 10(2), 171-183.
กมลกนก เกียรติศักดิ์ชัย และชื่นชนก โควินท์. (2563). สมรรถนะของคนในชุมชนเพื่อการพัฒนาการท่องเที่ยวคาร์บอนต่ำในพื้นที่เกาะหมาก จังหวัดตราด. วารสารวิทยาลัยดุสิตธานี, 14(2), 16-30.
กมลชนก จันทร์เกตุ. (2560). ศึกษาการจัดการการท่องเที่ยวชุมชนอย่างยั่งยืน กรณีศึกษา ชุมชนเกาะยอ จังหวัดสงขลา. ใน สารนิพนธ์หลักสูตรรัฐศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาบริหารรัฐกิจและกิจการสาธารณะ. มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
กอบชัย เมฆดี และศศินันท์ ศาสตร์สาระ. (2565). การพัฒนาสมรรถนะผู้นำเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวอัจฉริยะ กรณีศึกษา ชุมชนท่องเที่ยวในจังหวัดภาคกลางตอนบน. ใน รายงานการวิจัย. มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลสุวรรณภูมิ.
การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย. (2540). สรุปนโยบายการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ. กรุงเทพมหานคร: กองวางแผนโครงการ.
คณะกรรมการสถิติระดับจังหวัดปัตตานี. (2565). แผนพัฒนาสถิติระดับจังหวัดปัตตานี (พ.ศ. 2566 - 2570). เรียกใช้เมื่อ 7 กรกฎาคม 2567 จาก https://pattani.nso.go.th/images/attachment/pattanistat%20plan%202566-2570.pdf
จิระพงค์ เรืองกุน และวิทยา นามเสาร์. (2563). ศึกษาสมรรถะผู้นำกลุ่มท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมของชุมชนท่องเที่ยวที่ประสบความสำเร็จในประเทศไทย. วารสารวิชาการการท่องเที่ยวไทยนานาชาติ, 16(2), 43-69.
ชัยรัตน์ จุลปาโล. (2559). การพัฒนาศักยภาพทรัพยากรแหล่งท่องเที่ยวและชุมชนท่องเที่ยวอ่าวปัตตานี จังหวัดปัตตานี. ใน การประชุมหาดใหญ่วิชาการระดับชาติและนานาชาติ ครั้งที่ 7 (หน้า 408-422). สงขลา: มหาวิทยาลัยหาดใหญ่.
ชุมชนท่องเที่ยวตะโละกาโปว์. (12 พ.ย. 2565). สมรรถนะการบริหารของผู้นำชุมชนท่องเที่ยวตะโละกาโปว์. (ประจวบ ทองศรี, ผู้สัมภาษณ์)
ชุมชนท่องเที่ยวตุยง. (7 พ.ย. 2565). สมรรถนะการบริหารของผู้นำชุมชนท่องเที่ยวตุยง. (ณรรช หลักชัยกุล, ผู้สัมภาษณ์)
ชุมชนท่องเที่ยวทรายขาว. (20 ต.ค. 2565). สมรรถนะการบริหารของผู้นำชุมชนท่องเที่ยวและปัจจัยเสริมสร้างสมรรถนะการบริหารของชุมชนท่องเที่ยวทรายขาว. (ประจวบ ทองศรี, ผู้สัมภาษณ์)
ชุมชนท่องเที่ยวบางปู. (25 ต.ค. 2565). สมรรถนะการบริหารของผู้นำชุมชนท่องเที่ยวและปัจจัยเสริมสร้างสมรรถนะการบริหารของชุมชนท่องเที่ยวบางปู. (ณรรช หลักชัยกุล, ผู้สัมภาษณ์)
ชุมชนท่องเที่ยวบาราโหม. (5 พ.ย. 2565). สมรรถนะการบริหารของผู้นำชุมชนท่องเที่ยวและปัจจัยเสริมสร้างสมรรถนะการบริหารของชุมชนท่องเที่ยวบาราโหม. (ณรรช หลักชัยกุล, ผู้สัมภาษณ์)
ชุมชนท่องเที่ยวยะหริ่ง. (27 ต.ค. 2565). สมรรถนะการบริหารของผู้นำชุมชนท่องเที่ยวและปัจจัยเสริมสร้างสมรรถนะการบริหารของชุมชนท่องเที่ยวยะหริ่ง. (ณรรช หลักชัยกุล, ผู้สัมภาษณ์)
ชุมชนท่องเที่ยวแหลมโพธิ์. (10 พ.ย. 2565). สมรรถนะการบริหารของผู้นำชุมชนท่องเที่ยวและปัจจัยเสริมสร้างสมรรถนะการบริหารของชุมชนท่องเที่ยวแหลมโพธิ์. (ณรรช หลักชัยกุล, ผู้สัมภาษณ์)
ประชิต สกุณะพัฒน์ และคณะ. (2554). การท่องเที่ยวเชิงนิเวศ. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์แสงดาว.
ปิยะดา พิศาลบุตร และคณะ. (2563). การจัดการเชิงกลยุทธ์และการจัดการเพื่อสร้างสมรรถนะ. (พิมพ์ครั้งที่ 2). นนทบุรี: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
ไพศาล เครือแสง. (2562). แนวทางการพัฒนาศักยภาพของชุมชนเพื่อการท่องเที่ยวเชิงโบราณสถานในพื้นที่อำเภอไพศาลี จังหวัดนครสวรรค์. วารสาร มจร.หริภุญชัยปริทรรศน์, 3(2), 35-45.
เมทินี ทะนงกิจ และคณะ. (2561). ศึกษาปัจจัยแห่งความสำเร็จของการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ กรณีศึกษาวิสาหกิจชุมชนท่องเที่ยวบ้านน้ำเชี่ยว. วารสารวิชาการการท่องเที่ยวไทยนานาชาติ, 14(1), 77-109.
สำนักงานคณะกรรมการข้าราชการพลเรือน. (2548). เอกสารประกอบการสัมมนา เรื่อง สมรรถนะของข้าราชการ วันที่ 31 มกราคม 2548. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานคณะกรรมการข้าราชการพลเรือน.
สำนักงานท่องเที่ยวและกีฬาจังหวัดปัตตานี. (2560). เสน่ห์ปัตตานี. ปัตตานี: กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา.
สุพิศ ขาวทอง. (2558). ผลกระทบของสถานการณ์ความไม่สงบในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ต่อการพัฒนาท้องถิ่นตำบลโคกโพธิ์ จังหวัดปัตตานี. ใน การประชุมวิชาการระดับชาติ เทคโนโลยีภาคใต้วิจัย ครั้งที่ 5 (หน้า 85-96). นครศรีธรรมราช: วิทยาลัยเทคโนโลยีภาคใต้.
The ASEAN Secretariat. (2016). ASEAN Community Based Tourism Standard. Jakarta: ASEAN.
World Tourism Organization. (1997). International Tourism: A Global Perspective. Madrid: World Tourism Organization.