การศึกษาแนวทางการบัญญัติพระพุทธศาสนาในรัฐธรรมนูญไทย

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างรัฐกับพุทธศาสนาและการบัญญัติรับรองพุทธศาสนาในรัฐธรรมนูญ 2) ศึกษาเปรียบเทียบการบัญญัติรับรองพุทธศาสนาไว้ในรัฐธรรมนูญของไทยและต่างประเทศ 3) ศึกษาการบัญญัติรับรองพุทธศาสนากับรัฐธรรมนูญไทย 4) วิเคราะห์ปัญหาและเสนอแนวทางการบัญญัติพุทธศาสนาไว้ในรัฐธรรมนูญไทย เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ ศึกษาค้นคว้าข้อมูลจากเอกสารที่เกี่ยวข้อง     โดยใช้แนวคิดทฤษฎีเปรียบเทียบกับข้อเท็จจริงและบริบทของสังคมไทยเป็นเกณฑ์ในการวิเคราะห์ ผลการวิจัย พบว่า 1) กัมพูชาเป็นรัฐศาสนา เพราะบัญญัติให้ศาสนาพุทธเป็นศาสนาประจำชาติ ศรีลังกา เมียนมาร์ และไทย เป็นรัฐฆรวาส เพราะมิได้บัญญัติศาสนาพุทธเป็นศาสนาประจำชาติ แต่เป็นรัฐฆรวาสที่ให้ความสำคัญกับศาสนาพุทธเป็นพิเศษ 2) รัฐธรรมนูญของกัมพูชา มาตรา 43 กำหนดให้ศาสนาพุทธเป็นศาสนาประจำชาติ รัฐธรรมนูญของพม่า (ค.ศ. 2008) มาตรา 361 กำหนดให้รัฐยอมรับสถานะพิเศษของศาสนาพุทธ ซึ่งประชาชนส่วนใหญ่ให้การนับถือ รัฐธรรมนูญของศรีลังกา มาตรา 9 กำหนดไว้ว่ารัฐจะต้องให้ศาสนาพุทธสำคัญสูงสุด รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560 มาตรา 7 กำหนดให้พระมหากษัตริย์ทรงเป็นพุทธมามกะ 3) รัฐธรรมนูญไทยฉบับ พ.ศ. 2540, พ.ศ. 2550, พ.ศ. 2560 ได้มีพัฒนาการเกี่ยวกับการบัญญัติศาสนาพุทธไว้ในรัฐธรรมนูญมาเป็นลำดับ โดยเฉพาะฉบับปัจจุบันได้นำเจตนารมณ์ของคำว่า “ศาสนาพุทธเป็นศาสนาประจำชาติ” มาบัญญัติไว้ในมาตรา 67 และ 4) รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ.2560 มาตรา 7 กำหนดให้ประมุขของประเทศเป็นพุทธมามกะ มาตรา 67 เจตนารมณ์ให้ครอบคลุมการส่งเสริม อุปถัมภ์ คุ้มครอง และการป้องกันมิให้มีบ่อนทำลายศาสนาพุทธ ซึ่งถือว่าการบัญญัติรับรองพุทธศาสนาไว้ในรัฐธรรมนูญเหมาะสมกับบริบทของสังคมไทยในปัจจุบัน