แนวทางในการดำเนินงานเตรียมความพร้อมเพื่อขอขึ้นทะเบียนป่าฮาลา-บาลา เป็นแหล่งมรดกโลก โดยกระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชน

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) รวบรวมข้อมูลจัดทำแผนการจัดการพื้นที่แบบมีส่วนร่วมของชุมชน สู่การเตรียมความพร้อมการจดทะเบียนป่าฮาลา-บาลาเป็นมรดกโลก และ 2) สร้างการรับรู้ให้ชุมชนในการผลักดันป่าบาลา-ฮาลา สู่มรดกโลก เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพแบบมีส่วนร่วม โดยได้คัดเลือกผู้ให้ข้อมูลสำคัญแบบเจาะจง ได้แก่ ผู้นำในพื้นที่ จำนวน 3 คน กลุ่มประชาสังคมและประชาชนในพื้นที่ จำนวน 6 คน กลุ่มองค์กรภาคีภาครัฐและเอกชนผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย จำนวน 2 คน รวมจำนวน 11 คน และ ผู้เข้าร่วมเวทีประชาคม จำนวน 40 คน โดยกระบวนการวิจัยได้มีการเก็บรวบรวมข้อมูลจากเอกสารที่เกี่ยวข้อง การสัมภาษณ์ การสนทนากลุ่ม และการจัดเวทีประชาคม วิเคราะห์ข้อมูลด้วยวิธีสอบสามเส้าเพื่อเปรียบเทียบข้อค้นพบที่ได้ศึกษา จำแนกและจัดระบบข้อมูลออกให้เป็นระบบ แล้วตีความสร้างข้อสรุปแบบอุปนัย นำเสนอข้อมูลเป็นข้อความแบบบรรยาย ผลการวิจัยพบว่า 1.การรวบรวมข้อมูลเพื่อเตรียมความพร้อมการขึ้นทะเบียนมรดกโลกของป่าฮาลาบาลานั้น ควรร่วมกำหนดกลยุทธ์และวิธีการร่วมกันและมีส่วนร่วมกับทุกภาคส่วน โดยออกมาเป็นโครงการต่างๆที่เน้นกระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชน เพื่อให้เกิดการใช้ประโยชน์ป่าฮาลาบาลาร่วมกัน 2. การสร้างการรับรู้ให้ชุมชนในการผลักดันป่าบาลา-ฮาลา สู่มรดกโลก ทำได้โดย 1) การเสริมสร้างความเข้าใจและการสร้างชุมชนที่แข็งแกร่ง 2) การส่งเสริมการร่วมมือและความรับผิดชอบให้ชุมชน โดยประเด็นนี้จะต้องมีการร่วมสร้างกติการ่วมกัน 3) การสร้างความเชื่อมั่นและการรับรอง และ 4) การส่งเสริมความเป็นผู้นำให้กับชุมชน