การปฏิสัมพันธ์ทางสังคมเชิงสร้างสรรค์เพื่อสังคมสันติสุขตามแนวพระพุทธศาสนา

Main Article Content

กัญญา วงศ์เวชกุล
สุปรีชา ชำนาญพุฒิพร
กันตภณ หนูทองแก้ว

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) วิเคราะห์แนวคิดทฤษฎี 2) บูรณาการหลักธรรมา และ3) สร้างองค์ความรู้เกี่ยวกับ “การปฏิสัมพันธ์ทางสังคมเชิงสร้างสรรค์เพื่อสังคมสันติสุขตามแนวพระพุทธศาสนา” เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยศึกษาเอกสาร การสัมภาษณ์เชิงลึก ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 9 รูป/คน และการสนทนากลุ่ม จำนวน 8 รูป/คน วิเคราะห์ข้อมูลเชิงพรรณนา ผลการวิจัยพบว่า 1) การกระทำระหว่างสิ่งสองสิ่งหรือหลายสิ่ง เพื่อให้ได้มาซึ่งผลลัพธ์ในทางที่ดีมีประโยชน์หรือออกมาในทางที่ก่อให้เกิดผลเสียต่อสิ่งที่กำลังกระทำ 2) การปฏิบัติตามหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา เพื่อที่จะอยู่ร่วมกัน ดำเนินชีวิตพึ่งพาอาศัยกัน มีความผูกพันธ์กัน และสร้างสัมพันธภาพที่ดีให้เกิดขึ้นในสังคม ดุจทิศ 6 คือ ทิศเบื้องหน้า คือบิดามารดา ทิศเบื้องขวา คือครูอาจารย์           ทิศเบื้องหลัง คือสามีภรรยา ทิศเบื้องซ้าย คือมิตรสหาย ทิศเบื้องบน คือพระสงฆ์สมณพราหมณ์ ทิศเบื้องล่าง คือลูกจ้าง และ 3) องค์ความรู้จากการวิจัย คือ “SAM Model” S = Speech (การพูด หรือวจีสุจริต) คือการกระทำทางวาจา วจีกรรมที่เป็นกุศล ไม่พูดเท็จ, ไม่พูดส่อเสียด, ไม่พูดคำหยาบและไม่พูดเพ้อเจ้อ A = Action (การกระทำทางกาย หรือกายสุจริต) คือทำกรรมด้วยกาย ทั้งทางดีหรือชั่ว เรียกว่า กายทุจริต M = Mind (การกระทำทางใจ มโนกรรม) คือ ทำกรรมด้วยการคิด ไม่ว่าจะทำกรรมชั่วหรือกรรมดี เรียกอีกอย่างว่า มโนทุจริต การบูรณาการหลักธรรมเกี่ยวกับการปฏิสัมพันธ์ทางสังคมเชิงสร้างสรรค์ ควรส่งเสริมให้มีการปฏิบัติตามหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา เพื่อที่จะอยู่ร่วมกัน ดำเนินชีวิตพึ่งพาอาศัยกัน มีความผูกพันธ์กัน และสร้างสัมพันธภาพที่ดีให้เกิดขึ้นในสังคม

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
วงศ์เวชกุล ก., ชำนาญพุฒิพร ส., & หนูทองแก้ว ก. (2024). การปฏิสัมพันธ์ทางสังคมเชิงสร้างสรรค์เพื่อสังคมสันติสุขตามแนวพระพุทธศาสนา. วารสารสังคมศาสตร์และวัฒนธรรม, 8(9), 73–85. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/JSC/article/view/276452
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

จุไรรัตน์ เปรมวรเวทย์. (2556). พฤติกรรมทางสังคม. กรุงเทพมหานคร: โอเดียนสโตร์.

ชัญญรัชต์ บ่อคํา และคณะ. (2565). การปฏิสัมพันธ์เชิงสัญลักษณ์และการสร้างอัตลักษณ์ร่วมในกลุ่ม Street Photo Thailand. วารสารนิเทศศาสตร์และนวัตกรรม นิด้า, 9(1), 87-115.

ชัยมงคล โฆษิตสุริยะพันธ์. (2565). การปฏิสัมพันธ์ทางสังคมและการเรียนรู้ของนักท่องเที่ยวกลุ่มครอบครัว กรณีศึกษา พื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ จังหวัดสุโขทัย. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม, 16(2), 549-559.

ประภัสสร ชโลธร. (2559). ความสัมพันธ์ระหว่างปฏิสัมพันธ์ของอาจารย์กับนักศึกษาและพฤติกรรมการเรียนของนักศึกษา ในระดับปริญญาตรี คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา. วารสารชุมชนวิจัย, 10(2), 7-16.

พระเมธาวินัยรส (สุเทพ พุทธจรรยา) และคณะ. (2566). พุทธศาสน์ศึกษาเพื่อการสร้างสังคมสันติสุข. วารสารสิรินธรปริทรรศน์, 24(2), 206-215.

พระใบฎีกากิตติพงษ์ สีลสุทฺโธ และรัชชานนท์ ศุภพงศ์พิเชฐ. (2558). จิตวิทยาสังคมกับการปรับพฤติกรรมการรับรู้ของบุคคลในการดำรงชีวิต. วารสาร มจร. มนุษยศาสตร์ปริทรรศน์, 1(2), 11-22.

พระธรรมปิฎก (ป.อ.ปยุตฺโต). (2546). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลศัพท์. (พิมพ์ครั้งที่ 10). กรุงเทพมหานคร: ด่านสุทธาการพิมพ์.

พระมหาปรีดา ขนฺติโสภโณ. (2559). พุทธธรรม: พลังขับเคลื่อนสู่สังคมสันติสุข. ใน รายงานการวิจัย. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระมหาหรรษา ธมฺมหาโส. (2554). พุทธสันติวิธี. กรุงเทพมหานคร: บริษัท 21 เซ็นจูรี่ จำกัด.

วิทิต บัวปรอท. (2564). ทิศ 6 ในพระพุทธศาสนากับการสร้างสัมพันธภาพระหว่างบุคคลในยุค วิถีปกติใหม่. วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์, 8(6), 208-221.

สมโภชน์ เอี่ยมสุภาษิต. (2536). ทฤษฎีและเทคนิคการปรับพฤติกรรม. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัย.

สุธิรา ชัยรักษา เงินถาวร. (2563). ปฏิสัมพันธ์ทางสังคมผ่านสังคมออนไลน์: กรณีศึกษานักศึกษามหาวิทยาลัยราชภัฏนครศรีธรรมราช. วารสารนาคบุตรปริทรรศน์, 12(1), 76-85.