วิถีชีวิตตามพิธีกรรมและความเชื่อของคนเลี้ยงวัวชน กรณีศึกษา ตำบลบ้านโพธิ์ อำเภอเมือง จังหวัดตรัง
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยมีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาวิถีชีวิตตามพิธีกรรมและความเชื่อการเลี้ยงวัวชนเพื่อ
การแข่งขัน 2) วิเคราะห์หาผลกระทบต่อวิถีชีวิตของคนและชุมชนจากการเล่นกีฬาวัวชน กรณีศึกษาตำบล
บ้านโพธิ์ อำเภอเมือง จังหวัดตรัง เป็นวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ ใช้เครื่องมือเป็นแบบสัมภาษณ์เชิงลึกและสนทนากลุ่ม จากกลุ่มผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ได้แก่ ผู้เลี้ยงวัวชน 21 คน หมอวัว 10 คน ผู้มีความเชื่อเรื่องวัวชน 21 คน โดยเลือกแบบเจาะจง วิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหาและสรุปภาพรวม ผลการวิจัยพบว่า 1) พิธีกรรมประกอบด้วยการดูฤกษ์ยาม ป้องกันเสนียดจัญไร บวงสรวงสิ่งศักดิ์สิทธิ์ และความเชื่อการเลี้ยงวัวชนมีลักษณะที่ประกอบด้วย หูตาเล็ก เขาใหญ่ หัวรก คิ้วหนา หน้าสั้น หน้าหัวแคบ คร่อมอก ท้องและกระดูกใหญ่ คอยาวใหญ่ ข้อเท้าสั้น ลำลึงค์ยาว ลูกอัณฑะยานตวัดไปข้างหน้า บั้นท้ายและหางเรียวเล็ก ขนละเอียด การตั้งชื่อ อาหาร พันธุกรรม การฝึกซ้อม การบำรุง อุปกรณ์ที่ใช้เลี้ยง ลักษณะอาการ คอกวัว การถ่ายภาพ เชือกวาง เทียนพราง คุณไสย 2) ผลกระทบต่อวิถีชีวิตของคนและชุมชน ด้านครอบครัวเป็นการเพิ่มรายได้ ด้านสังคมมีการแลกเปลี่ยนประสบการณ์ สร้างเครือข่ายทางสังคมและชุมชน นักสาธารณสุขมองว่าวิถีชีวิตคนเลี้ยงวัวชนไม่ถูกสุขลักษณะ นักศีลธรรมมองว่าเป็นการทรมานสัตว์ด้านการศึกษาเป็นศาสตร์ภูมิปัญญาท้องถิ่นภาคใต้ที่ได้จากบรรพบุรุษ ด้านศาสนาเป็นกิจกรรมที่ลดช่องว่างระหว่างศาสนา ด้านเศรษฐกิจสร้างสรรค์และ SDG ทำให้เกิดวิสาหกิจชุมชนกลุ่มเกษตรกรรมเพื่อยกระดับรายได้เศรษฐกิจฐานราก ด้านการเมืองการปกครองเป็นเครื่องบ่งชี้ถึงกฎระเบียบ ค่านิยม ขนบธรรมเนียมประเพณีสะท้อนความเป็นอยู่ของชุมชนและสังคม ด้านการอนุรักษ์พันธุ์วัวชน ด้านนันทนาการ
Article Details
เอกสารอ้างอิง
เผดิม จันลือชัย. (2561). ตะลึง วัวชนภาคใต้เม็ดเงินสะพัดปีละ 5 พันล้านธุรกิจคู่ขนานผุดเป็นดอกเห็ด หมดยุคเด็กเลี้ยงวัวจบ ป.4. เรียกใช้เมื่อ 13 กันยายน 2567 จาก https://www.sentangsedtee.com/today-news/article_82267
โสภิตา โสมมะเกิด. (2560). การตั้งชื่อวัวชนภาคใต้. ใน วิทยานิพนธ์อักษรศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาไทยคดีศึกษา. มหาวิทยาลัยศิลปากร.
กรมปศุสัตว์. (2565). การเลี้ยงวัวพื้นเมือง. กรุงเทพมหานคร: กรมปศุสัตว์ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์.
กัญญารัตน์ เลียงผา. (2563). การพนันท้องถิ่น: พฤติกรรมการเล่นของเยาวชนและผลกระทบด้านการศึกษา. ใน วิทยานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต สาขาวิชาการวัดประเมินและวิจัยการศึกษา. มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
คอลัฟ ต่วนบูละ และคณะ. (2560). แรงสนับสนุนทางสังคม: กลไกป้องกันปัญหาการพนันของเยาวชนในพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้. เรียกใช้เมื่อ 1 เมษายน 2567 จาก http://www.gamblingstudy-th.org/imgadmins/research_file/ebook-60-02-Kohlaf.pdf
ทิพวรรณ หม้งห้อง และคณะ. (2562). โรงเรียนวัวชนและภูมิปัญญาการจัดการค่ายกีฬาวัวชนเพื่อการแข่งขันทางการค้า กรณีศึกษา สนามกีฬาชนวัวบ้านปากพล ตำบลนาปะขอ อำเภอบางแก้ว จังหวัดพัทลุง. วารสารสังคมศาสตร์และวัฒนธรรม, 3(1), 121-125.
รงค์ บุญสวยขวัญ. (2562). การยอมรับกิจกรรมการพนันของชุมชนที่มีลักษณะพิเศษแห่งหนึ่ง ของจังหวัดในภาคใต้ตอนบน. วารสารราชภัฎสุราษฏร์ธานี, 1(1), 191-216.
วรรณพงษ์ ดุรงคเวโรจน์. (2564). ส่องนโยบายการค้าการลงทุนประเทศคู่แข่งไทย ท่ามกลางสมรภูมิสงครามการค้าสหรัฐฯ กับจีน. เรียกใช้เมื่อ 1 เมษายน 2567 จาก https://www.the101.world/2024-nobel-prize-in-economics/
วีระยุทธ กาญจน์ชูฉัตร. (2563). เศรษฐกิจสามสี - เศรษฐกิจแห่งอนาคต. กรุงเทพมหานคร: บุ๊คสเคป.
ศศิธร บุญคงแก้ว และคณะ. (2561). การปรับตัวของกีฬาวัวชนเพื่อการท่องเที่ยว. ใน การประชุมวิชาการด้านมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ระดับชาติ ครั้งที่ 1. คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฎสงขลา.
ศูนย์ศึกษาปัญหาการพนัน. (2563). รายงานศูนย์ศึกษาปัญหาการพนัน ประจำปี 2563. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์เดือนตุลา.
สำนักข่าวอิศรา. (2560). ปัญหาถือครองที่ดิน: ความเหลื่อมล้ำสุดขั้ว ภาพสังคมไทยรวยกระจุก จนกระจาย. เรียกใช้เมื่อ 13 กันยายน 2567 จาก https://www.isranews.org/content-page/item/53793-land-61732.html
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2562). รายงานภาพรวมความเหลื่อมล้ำของไทยในศตวรรษที่ 21. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2566). แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับที่ 13 พ.ศ. 2566-2570. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.
สำนักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม (สมอ.). (2565). สมอ. การันตี “สนามวัวชน” รายแรกของไทย ได้มาตรฐาน มอก. เอส เตรียมยกระดับเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม หวังสร้างรายได้สู่ชุมชน. เรียกใช้เมื่อ 13 กันยายน 2567 จาก https://www.prd.go.th/th/content/category/detail/id/39/iid/67273
สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2562). ข้อมูลการสำรวจภาวะเศรษฐกิจและสังคมของครัวเรือน. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานสถิติแห่งชาติ.
สุจิตรา บุณยรัตพันธุ์. (2538). ระเบียบวิธีวิจัยสำหรับรัฐประศาสนศาสตร์. กรุงเทพมหานคร: คณะรัฐประศาสนศาสตร์ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์.
สุพิชฌาย์ วัฒนะ. (2566). ยกระดับชนวัวกีฬาพื้นบ้านเพื่อการท่องเที่ยว. เรียกใช้เมื่อ 13 กันยายน 2567 จาก https://www.nationtv.tv/news/378414282
อานันท์ กาญจนพันธ์. (2564). ขบวนการเคลื่อนไหวทางสังคม: ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับสังคมวิทยา. เชียงใหม่: ภาควิชาสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
อุบล สวัสดิ์ผล และคณะ. (2561). การพนันในมุมมองของเด็กและเยาวชนในพื้นที่ชุมชนท้องถิ่นชายแดนไทย-กัมพูชา กรณีศึกษาบ้านไพรพัฒนา ตำบลไพรพัฒนา อำเภอภูสิงห์ จังหวัดศรีสะเกษ. เรียกใช้เมื่อ 22 สิงหาคม 2567 จาก http://www.gamblingstudy-th.org/imgadmins/research_file/ebook-60-22-Ubon.pdf
