สัปปายะวิถี: การสร้างแบบจำลองทางภูมิสถาปัตยกรรมเพื่อจัดการภูมิทัศน์วัดต้นแบบด้านการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมในจังหวัดนนทบุรี
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษารูปแบบของการจัดการพื้นที่วัดสำนักปฏิบัติธรรมในจังหวัดนนทบุรี 2) ศึกษาองค์ประกอบของการจัดการพื้นที่อนุรักษ์สิ่งแวดล้อมตามหลักภูมิสถาปัตยกรรมและหลัก
สัปปายะ 4 ของวัดในจังหวัดนนทบุรี และ 3) เสนอแนวทางการจัดการพื้นที่อนุรักษ์สิ่งแวดล้อมตามหลักภูมิสถาปัตยกรรมและหลักสัปปายะของวัดในจังหวัดนนทบุรี โดยเป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บรวบรวมข้อมูลผู้ให้ข้อมูลสำคัญด้านการสัมภาษณ์เชิงลึก คัดเลือกแบบเจาะจง 20 คน ผู้ร่วมสนทนากลุ่มเฉพาะ 10 คน โดยใช้แบบสัมภาษณ์ วิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า 1) รูปแบบของการจัดการพื้นที่วัดสำนักปฏิบัติธรรมประกอบด้วยหลักอาวาสสัปปายะ อาหารสัปปายะ บุคคลสัปปายะ และธรรมสัปปายะ 2) องค์ประกอบของการจัดการพื้นที่วัดด้านอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมตามหลักภูมิสถาปัตยกรรม ประกอบด้วยด้านบริหารการจัดการพื้นที่ให้เป็นระเบียบ มีความเรียบร้อย สะอาด ปลอดภัย มีป้ายบอกทางและแนะนำสถานที่ซึ่งเป็นระเบียบเรียบร้อย สอดคล้องกับหลักอาวาสสัปปายะ การจัดโซนอาหาร น้ำดื่มสะอาด และพื้นที่เรียนรู้ต่าง ๆ พื้นที่ธรรมชาติให้ได้สัมผัส สอดคล้องกับหลักอาหารสัปปายะ การต้อนรับปฏิสันถาร มีผู้ให้คำแนะนำให้บริการ มีผู้นำปฏิบัติศาสนกิจต่าง ๆ สอดคล้องกับหลักบุคคลสัปปายะ และการจัดให้มีพื้นที่สงบ พื้นที่สำหรับปฏิบัติธรรม มีคอร์สการปฏิบัติให้เหมาะสม สอดคล้องกับหลักธรรมสัปปายะ และ 3) แนวทางการจัดการพื้นที่อนุรักษ์สิ่งแวดล้อมตามหลักภูมิสถาปัตยกรรม และหลักสัปปายะ ประกอบด้วย การจัดการพื้นที่วัดอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมด้วยหลักอาวาสสัปปายะ การจัดการพื้นที่วัดอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมด้วยหลักอาหารสัปปายะ การจัดการพื้นที่วัดอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมด้วยหลักบุคคลสัปปายะ และการจัดการพื้นที่วัดอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมด้วยหลักธรรมสัปปายะ
Article Details
เอกสารอ้างอิง
ตระกูล เตชะเจริญสุขจีระ. (2567). การบริหารจัดการสิ่งแวดล้อมในวัดเพื่อตอบโจทย์ความต้องของชุมชนเมือง โดยใช้พลังบวรเป็นฐาน. วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร, 12(4), 1556-1569.
พระตะวัน ขนฺติพโล (เกิดมูล) และคณะ. (2566). การพัฒนาการบริหารจัดการของสำนักปฏิบัติธรรมประจำ จังหวัดลำปาง. วารสารบัณฑิตแสงโคมคำ, 8(1), 84-98.
พระนรินทร์ โชติปาโล และคณะ. (2566). การพัฒนาการบริหารจัดการสำนักปฏิบัติธรรมประจำจังหวัดสิงห์บุรี แห่งที่ 1 วัดอัมพวัน. วารสารพุทธนวัตกรรมและการจัดการ, 6(4), 1-14.
พระนิกร ขนฺติสมฺปนฺโน (พลธรรม) และคณะ. (2563). การบริหารสภาพแวดล้อมทางการศึกษาตามหลักสัปปายะ 4 สำหรับโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา จังหวัดขอนแก่น. วารสารบัณฑิตศึกษามหาจุฬาขอนแก่น, 7(4), 227-237.
พระปลัดเกื้อกูล สุภนนฺโท และคณะ. (2567). รูปแบบการบริหารจัดการศูนย์ปฏิบัติธรรมตามหลักสัปปายะ 7 ในเขตการปกครองคณะสงฆ์ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. วารสารครุศาสตร์ปริทรรศน์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, 11(2), 488-500.
พระปานเทพ เลิศรัตนพงศ์ศิลป์ และธานี สุวรรณประทีป. (2566). แนวทางการปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐานแบบสัปปายะ ปฏิบัติธรรม ณ ศูนย์ปฏิบัติธรรมวัดป่าเจริญราษฎร์ ปทุมธานี. วารสารธรรมวัตร, 4(1), 11-23.
พระราชรัตนมุนี (ชัยวัฒน์ ปญฺญาสิริ). (2538). การจัดสาธารณูปการและสาธารณะสงเคราะห์ของวัด. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์การศาสนา.
ศิรดา ยะโอษฐ์. (2562). การพัฒนาวัดให้เป็นสัปปายะ. วารสารครุศาสตร์ปริทรรศน์, 2(6), 200-208.
ศิริขวัญ แววนิลานนท์ และคณะ. (2567). การพัฒนาสัปปายะสถานที่เอื้อต่อการพัฒนายุวชนโดยพุทธสันติวิธี. วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร, 12(1), 233-243.
อัญชุลี รัตนพร และคณะ. (2562). แนวทางการจัดสภาพแวดล้อมตามหลักสัปปายะ 7 ของสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาปทุมธานี เขต 1. วารสารครุศาสตร์ปริทรรศน์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, 6(1), 94-104.
