มาตรการทางกฎหมายเกี่ยวกับการจำกัดสิทธิการใช้สมาร์ทโฟนในโรงเรียน: แนวทางสำหรับประเทศไทย

Main Article Content

ญาตรี สมล่ำ
กันยนา ศรีพฤกษ์

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 2 ประการ 1) เพื่อศึกษาแนวทางและวิเคราะห์มาตรการทางกฎหมายเกี่ยวกับการจำกัดสิทธิการใช้สมาร์ทโฟนในโรงเรียนของสาธารณรัฐฝรั่งเศส สาธารณรัฐประชาชนจีน และราชอาณาจักรเนเธอร์แลนด์ และ 2) เพื่อศึกษาแนวทางมาตรการทางกฎหมายเกี่ยวกับการจำกัดสิทธิ การใช้สมาร์ทโฟน ในโรงเรียนของประเทศไทย โดยใช้วิธีวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) จากการวิจัยเชิงเอกสาร (Documentary Research) และการสัมภาษณ์เชิงลึก (In-depth Interview) กลุ่มเป้าหมาย จำนวน 35 คน ประกอบด้วย กลุ่มผู้เชี่ยวชาญด้านกฎหมาย 5 คน โดยการเลือกแบบสโนบอล (Snow Ball) กลุ่มผู้บริหารและบุคลากรทางการศึกษา จำนวน 20 คน โดยเลือกแบบเจาะจง (Purposive Selection) และกลุ่มผู้ปกครอง จำนวน 10 คน โดยเลือกแบบเจาะจง (Purposive Selection) เป็นการเก็บรวบรวมข้อมูลจากเอกสารและการสัมภาษณ์เชิงลึก แบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง (Semi-structured Interview) ใช้วิธีการวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis) ผลการวิจัยพบว่า สาธารณรัฐฝรั่งเศส สาธารณรัฐประชาชนจีน และราชอาณาจักรเนเธอร์แลนด์มีแนวทางในการแก้ไขปัญหาโดยออกกฎหมายจำกัดสิทธิการใช้สมาร์ทโฟนในโรงเรียนได้อย่างเป็นระบบและมีประสิทธิภาพ สำหรับประเทศไทย พบว่า การใช้สมาร์ทโฟนของเด็กและเยาวชนในโรงเรียนมีอัตราเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง       ส่งผลกระทบต่อพัฒนาการด้านสมอง สติปัญญา และการเรียนรู้ ทำให้เกิดปัญหาสมาธิสั้นและการเรียนรู้ที่ช้าลง และส่งผลกระทบด้านสุขภาพจิตของนักเรียน ทั้งนี้ ประเทศไทยไม่มีกฎหมายในการจำกัดสิทธิการใช้สมาร์ทโฟน ในโรงเรียน ผู้วิจัยจึงเสนอแนวทางการแก้ไขปัญหาโดยออกมาตรการทางกฎหมายเกี่ยวกับการจำกัดสิทธิการใช้สมาร์ทโฟนในโรงเรียน เพื่อแก้ไขปัญหาเช่นเดียวกับประเทศอื่น ๆ ซึ่งพัฒนาคุณภาพของเด็กทุกช่วงวัยให้เติบโตเต็มที่อย่างมีคุณภาพ อันเป็นรากฐานสำคัญในการพัฒนาประเทศในอนาคต

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
สมล่ำ ญ., & ศรีพฤกษ์ ก. (2024). มาตรการทางกฎหมายเกี่ยวกับการจำกัดสิทธิการใช้สมาร์ทโฟนในโรงเรียน: แนวทางสำหรับประเทศไทย. วารสารสังคมศาสตร์และวัฒนธรรม, 8(12), 119–132. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/JSC/article/view/278909
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กรุงเทพธุรกิจ. (2562). “มาตรการห้ามใช้โทรศัพท์มือถือในโรงเรียน”. เรียกใช้เมื่อ 12 กันยายน 2567 จาก https://www.bangkokbiznews.com/blogs/columnist/123148#google_vignette

กรุงเทพธุรกิจ. (2566). “โรงเรียนฝรั่งเศสห้ามใช้มือถือในห้องเรียน”. เรียกใช้เมื่อ 2 กันยายน 2567 จาก https://www.bangkokbiznews.com/world/1132367#google_vignette

จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. (2565). Procedure for the use of mobile phones in schools. เรียกใช้เมื่อ 22 กันยายน 2567 จาก https://satitm.chula.ac.th/images/pdf/procudure05.pdf

นิตยสาร ซีเคียวริตี้ ซิสเต็มส์. (2566). เมื่อสมาร์ตโฟนเป็น “ศัตรู” ในห้องเรียน UN จึงสนับสนุนให้ “แบน”. เรียกใช้เมื่อ 12 กันยายน 2567 จาก https://www.securitysystems.in.th/2023/08/un-encourage-to-ban-smartphone-in-classroom/

ปรียาภรณ์ ประยงค์กุล และสุภาวดี เจริญวานิช. (2567). พฤติกรรมการติดโทรศัพท์มือถือในเด็ก: ผลกระทบและการป้องกัน. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี, 32(4), 109-116.

พีพีทีวี ช่อง 36. (2566). สหประชาชาติหนุน ห้ามใช้สมาร์ทโฟน - แท็บเล็ตในห้องเรียน. เรียกใช้เมื่อ 24 กันยายน 2567 จาก https://www.pptvhd36.com/news/201965

ราชกิจจานุเบกษา. (2561). ประกาศ เรื่อง ยุทธศาสตร์ชาติ (พ.ศ. 2561 - 2580). เรียกใช้เมื่อ 22 กันยายน 2567 จาก https://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2561/A/082/T_0001.PDF

โรงเรียนท่าแพผดุงวิทย์. (2563). ระเบียบการใช้โทรศัพท์นักเรียน. เรียกใช้เมื่อ 22 กันยายน 2567 จาก http://www.tpd.ac.th/web/wp-content/uploads/2020/08/ระเบียบการใช้โทรศัพท์นักเรียนท่าแพผดุงวิทย์.pdf

วรรณคล เชื้อมงคล และคณะ. (2564). ผลของการติดสมาร์ทโฟนต่อสุขภาพและผลการเรียนของนักเรียนระดับมัธยมศึกษาในโรงเรียนแห่งหนึ่งใน อ.องครักษ์ จ.นครนายก. ศรีนครินทร์เวชสาร, 36(4), 474-481.

ศธ. 360 องศา. (2567). “เพิ่มพูน” ห่วงเด็กเล็กติดจอ ส่อพัฒนาการช้าลง ฝากถึงผู้ปกครองเป็นตัวอย่างที่ถูกต้อง ใช้เวลาในครอบครัวส่งเสริมให้เด็กสมบูรณ์ทั้งร่างกายและจิตใจ. เรียกใช้เมื่อ 23 กันยายน 2567 จาก https://moe360.blog/2024/08/17/screenaddiction/

สนุกดอทคอม. (2565). เมื่อสมาร์ตโฟนเป็น “ศัตรู” ในห้องเรียน UN จึงสนับสนุนให้ “แบน”. เรียกใช้เมื่อ 12 กันยายน 2567 จาก https://www.sanook.com/hitech/1585359/

สยามโฟนดอทคอม. (2561). ฝรั่งเศสออกกฎหมายห้ามใช้สมาร์ทโฟนในโรงเรียน. เรียกใช้เมื่อ 12 กันยายน 2567 จาก https://www.siamphone.com/contents/news-37225.html#google_vignette

สำนักข่าว The Coverage. (2567). “UNESCO หนุน ทั่วโลก ห้ามใช้ “สมาร์ทโฟน” ในห้องเรียน หลังพบส่งผลเสียต่อเด็ก ทั้ง “การเรียน - สมาธิ - อารมณ์”. เรียกใช้เมื่อ 17 พฤศจิกายน 2567 จาก https://www.thecoverage.info/news/content/5243

สำนักข่าวอิศรา. (2566). “ทำไมฝรั่งเศสต้องออกกฎหมายห้ามมือถือในห้องเรียน”. เรียกใช้เมื่อ 2 กันยายน 2567 จาก https://www.isranews.org/content-page/item/69253-france-69253.html

สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2567). สำรวจการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารในครัวเรือน พ.ศ. 2567. เรียกใช้เมื่อ 17 พฤศจิกายน 2567 จาก https://www.nso.go.th/nsoweb/storage/survey_detail/2024/20240731153627_28521.pdf

Rights Foundation. (2024). Smartphone policies in schools: What does the evidence say? 5Rights Foundation. Retrieved September 14, 2024, from https://5rightsfoundation.com/resource/smartphone-policies-in-schools-what-does-the-evidence-say/

Aboutmom. (2566). NEWS UPDATE: UN หนุน ห้ามใช้สมาร์ทโฟน - แท็บเล็ตในห้องเรียน. Retrieved กันยายน 22, 2567, from https://aboutmom.co/uncategorized/dont-use-smartphome-in-classroom/31710/#google_vignette

Smith, J. et al. (2020). The effects of mobile phone usage on academic performance: A study in the United States. Journal of Educational Psychology, 112(1), 123-136.

Snow, A. & Finlay, F. (2022). The impact of smartphone use on student engagement in secondary schools: Evidence from the UK. Journal of Educational Technology, 14(3), 45-60. https://doi.org/10.1000/jedt.2022.0143.