การศึกษาองค์ประกอบของการรู้เท่าทันสื่อ สารสนเทศ และเทคโนโลยีดิจิทัล สำหรับครูและบุคลากรทางการศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา กรุงเทพมหานคร เขต 1
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) วิเคราะห์องค์ประกอบเชิงสำรวจของการรู้เท่าทันสื่อ สารสนเทศ และเทคโนโลยีดิจิทัลสำหรับครูและบุคลากรทางการศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา กรุงเทพมหานคร เขต 1 2) ตรวจสอบความกลมกลืนของโมเดลการวัดการรู้เท่าทันสื่อ สารสนเทศ และเทคโนโลยีดิจิทัลสำหรับครูและบุคลากรทางการศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา กรุงเทพมหานคร เขต 1 โดยใช้ระเบียบวิธีการวิจัยเชิงสำรวจ กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย คือ ครูและบุคลากรทางการศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา กรุงเทพมหานคร เขต 1 โดยแบ่งเป็นกลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงสำรวจ จำนวน 1,212 คน และวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยัน จำนวน 500 คน ซึ่งได้มาด้วยวิธีการสุ่มแบบแบ่งชั้นภูมิ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แบบวัดการรู้เท่าทันสื่อ สารสนเทศ และเทคโนโลยีดิจิทัล การเก็บรวบรวมข้อมูลเป็นการเก็บข้อมูลในเชิงปริมาณ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลเป็นการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงสำรวจ และการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยัน ค่าเฉลี่ย และค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการวิจัยพบว่า 1) การวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงสำรวจของการรู้เท่าทัน สารสนเทศ และเทคโนโลยีดิจิทัล สำหรับครูและบุคลากรทางการศึกษา มีค่าพิสัยของไอเกนอยู่ระหว่าง 4.892 - 52.882 และมีค่าความแปรปรวนสะสมได้ร้อยละ 65.608 ประกอบด้วย 3 องค์ประกอบ ดังนี้ องค์ประกอบที่ 1 การใช้งานสื่อ สารสนเทศ และเทคโนโลยีดิจิทัลเพื่อการจัดการศึกษา องค์ประกอบที่ 2 การเคารพหลักการสิทธิมนุษยชนบนโลกดิจิทัล และองค์ประกอบที่ 3 การเคารพกฎหมายบนโลกดิจิทัล และ 2) โมเดลการวัดการรู้เท่าทันสื่อ สารสนเทศ และเทคโนโลยีดิจิทัลสำหรับครูและบุคลากรทางการศึกษามีความสอดคล้องกับข้อมูลเชิงประจักษ์ (χ2 = 24.713, df = 17, p-value = 0.101, ค่า GFI = 0.989, ค่า AGFI = 0.972 และค่า RMSEA = 0.028)
Article Details
เอกสารอ้างอิง
ฉัตรเมือง เผ่ามานะเจริญ และคณะ. (2561). การวิเคราะห์องค์ประกอบการรู้เท่าทันสื่อสังคมออนไลน์ของนิสิตนักศึกษาสถาบันอุดมศึกษาในกำกับของรัฐในเขตกรุงเทพมหานคร. วารสารวิชาการนวัตกรรมสื่อสารสังคม, 6(2), 8-21.
นันทิยา ดวงภุมเมศ และนิธิดา แสงสิงแก้ว. (2563). การรู้เท่าทันสื่อ สารสนเทศ และดิจิทัล: “หลักการ” และ “เครื่องมือ” เพื่อเสริมสร้างเด็กและเยาวชนพลเมืองรู้เท่าทันสื่อ. วารสารนิเทศศาสตรปริทัศน์, 24(3), 54-67.
นิตยา วงศ์ใหญ่. (2560). แนวทางการพัฒนาทักษะการรู้ดิจิทัลของดิจิทัลเนทีฟ. Veridian E-Journal, Silpakorn University (Humanities, Social Sciences and arts), 10(2), 1630-1642.
บุญชม ศรีสะอาด. (2560). การวิจัยเบื้องต้น. (พิมพ์ครั้งที่ 10). กรุงเทพมหานคร: วีริยาสาส์น.
บุปผา บุญสมสุข. (2566). การวิเคราะห์ความเป็นพลเมืองดิจิทัลผ่านกิจกรรมการผลิตสื่อดิจิทัลเพื่อขับเคลื่อนสังคมในรายวิชา RSU160 รู้เท่าทันสื่อดิจิทัล. วารสารนิเทศศาสตรปริทัศน์, 27(1), 8-18.
ปาหนัน เวฬุวัน. (2564). การนำเทคโนโลยีสารสนเทศมาใช้ในการปฏิบัติงานของฝ่ายการศึกษา สำนักงานเขตบางขุนเทียน กรุงเทพมหานคร ภายใต้สถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (Covid - 2019). ใน สารนิพนธ์รัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาศึกษาการบริหารงานภาครัฐ. มหาวิทยาลัยรามคำแหง.
วรพจน์ วงศ์กิจรุ่งเรือง. (2561). คู่มือพลเมืองดิจิทัล. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจดิจิทัล กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม.
วรศักดิ์ สีดามล. (2560). ปัญหาและแนวทางการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศของครูในโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชลบุรี เขต 1. ใน วิทยานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา. มหาวิทยาลัยบูรพา.
วัชรี มนัสสนิท และคณะ. (2562). การวิเคราะห์องค์ประกอบการรู้เท่าทันสื่อของเยาวชนไทยกรณีศึกษา: เยาวชนในจังหวัดเชียงราย. Veridian E-Journal, Silpakorn University (Humanities, Social Sciences and arts), 12(6), 279-299.
วิภาพรรณ พินลา และวิภาดา พินลา. (2564). การรู้เท่าทันสื่อและสารสนเทศในการสร้างพลเมืองตื่นรู้สำหรับครูสังคมศึกษา. วารสารอินทนิลทักษิณสาร, 16(1), 25-51.
ศิริชัย กาญจนวาสี และคณะ. (2559). การเลือกใช้สถิติที่เหมาะสมสำหรับการวิจัย. (พิมพ์ครั้งที่ 7). กรุงเทพมหานคร: บุญศิริการพิมพ์.
สรภัส น้ำสมบูรณ์. (2562). การศึกษาการรู้เท่าทันสื่อสารสนเทศและดิจิทัลของนักศึกษาครู. Veridian E-Journal, Silpakorn University (Humanities, Social Sciences and arts), 12(3), 978-997.
สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา กรุงเทพมหานคร เขต 1. (2566). ข้อมูลจากระบบสำนักงานอิเล็กทรอนิกส์ ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2566. เรียกใช้เมื่อ 24 มีนาคม 2566 จาก https://eoffice.sesao1.go.th/info/school-group
สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ. (2565). เอกสารเผยแพร่ผลสำรวจสถานการณ์รู้เท่าทันสื่อ สารสนเทศและดิจิทัลของประชาชนไทย ประจำปี พ.ศ. 2565. เรียกใช้เมื่อ 20 มีนาคม 2567 จาก https://resourcecenter.thaihealth.or.th/media/K3xx
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2565). แผนพัฒนาการศึกษาขั้นพื้นฐาน (พ.ศ. 2566 – 2570) ของสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. เรียกใช้เมื่อ 20 มีนาคม 2567 จาก https://www.obec.go.th/archives/813787
สุวิมล ติรกานันท์. (2555). การวิเคราะห์ตัวแปรพหุในงานวิจัยทางสังคมศาสตร์. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
อิทธิพัทธ์ สุวทันพรกูล. (2562). การวิจัยทางการศึกษา: แนวคิดและการประยุกต์ใช้. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
อุษา บิ๊กกิ้นส์. (2555). การรู้เท่าทันสื่อและสารสนเทศ. วารสารสุทธิปริทัศน์, 26(80), 147-162.
Arafah, B. & Hasyim, M. (2022). Social Media as a Gateway to Information: Digital Literacy on Current Issues in Social Media. Webology, 19(1), 2491-2503.
Choi, M. (2016). A Concept Analysis of Digital Citizenship for Democratic Citizenship Education in the Internet Age. Theory & Research in Social Education, 44(4), 565-607.
Hair, J. F. et al. (2010). Multivariate Data Analysis. (7th Edition). New York: Pearson.
Kaiser, H. F. (1958). The varimax criterion for analytic rotation in factor analysis. Psychometrika, 23(3), 187-200.
Leaning, M. (2019). An approach to digital literacy through the integration of media and information literacy. Journal of Media and Communication, 7(2), 4-13.
Park, H. et al. (2021). A scientometric study of digital literacy, ICT literacy, information literacy, and media literacy. Journal of Data and Information Science, 6(2), 116-138.
Wuyckens, G. et al. (2022). Untangling media literacy, information literacy, and digital literacy: A systematic meta-review of core concepts in media education. Journal of Media Literacy Education, 14(1), 168-182.
Yu, T. K. et al. (2017). Understanding factors influencing information communication technology adoption behavior: The moderators of information literacy and digital skills. Computers in Human Behavior, 71(1), 196-208.
