ปล่อยนกกับสหายเก่า: ความจริงที่ผ่านการเจียระไนจากวรรณกรรมลาว ก่อนจินตนาการใหม่
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาความขัดแย้งระหว่างความจริงในโลกวรรณกรรมกับความจริงนอกโลกวรรณกรรมในลาวช่วงก่อนนโยบายจินตนาการใหม่ เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ วรรณกรรมลาว เรื่อง เพื่อนเก่าและปล่อยนก ของบุนทะนอง ซมไซผน เครื่องมือการวิจัย ได้แก่ กรอบแนวคิดประเด็น “ความจริงทางสังคม” ของปีเตอร์ เปตรอฟ ที่เสนอว่า แนวการเขียนวรรณกรรมแบบสัจทัศน์สังคมนิยมที่แพร่หลายในรัฐคอมมิวนิสต์ มีเนื้อหาที่ขัดแย้งกับสภาพจริงภายนอกวรรณกรรมอยู่เสมอ เพราะวรรณกรรมดังกล่าวจะผลิตความจริงชุดหนึ่งเพื่อทดสอบกับข้อโต้แย้งต่าง ๆ จนกว่าจะใกล้เคียงกับความเป็นจริงนอกโลกวรรณกรรมตามแนวทางวิภาษวิธีทางประวัติศาสตร์อันเป็นทฤษฎีสำคัญของขบวนการสังคมนิยมคอมมิวนิสต์ กระนั้น วรรณกรรมแบบสัจทัศน์สังคมนิยมกลับถือว่าความจริงในเรื่องเล่าแบบนี้ คือ สัจธรรมอันโต้แย้งมิได้ ทั้งนี้ การเก็บรวบรวมข้อมูลจากตัวบทวรรณกรรม ตัวบททางประวัติศาสตร์ และบริบทจากหลักฐานชั้นรองประเภทหนังสือวิชาการและบทความวิชาการ พร้อมทั้งการพรรณนาเชิงวิเคราะห์ ได้ทำให้พบว่า มีความขัดแย้งระหว่างความจริงในโลกวรรณกรรมกับความจริงนอกโลกวรรณกรรมในลาวช่วงก่อนนโยบายจินตนาการใหม่ โดยความจริงในโลกวรรณกรรมของเรื่องสั้นลาวทั้งสองที่ถูกเขียนขึ้นตามแนวสัจทัศน์สังคมนิยมนั้น ไม่เพียงขัดแย้งกับความจริงร่วมสมัยในลาวนอกโลกวรรณกรรมตามแนวคิดของเปตรอฟเท่านั้น เพราะเมื่อพิจารณาควบคู่ไปกับบริบททางประวัติศาสตร์ในช่วงเวลาที่เรื่องสั้นทั้ง 2 ถูกเขียนขึ้น ก็จะเห็นได้ว่า สิ่งที่ถูกวรรณกรรมกีดกันออกไปนั้นคือปัญหาในสังคมที่รัฐบาลยังจัดการไม่ได้และดำรงอยู่ในลาวก่อนนโยบายจินตนาการใหม่
Article Details
เอกสารอ้างอิง
จารุวรรณ ธรรมวัตร และคณะ. (2560). วาทกรรมเรื่องเล่าสงครามกู้ชาติลาว. วารสารมนุษย์กับสังคม คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 3(1), 25-47.
ปวงชน อุนจะนำ. (2563). จากจิตสู่วัตถุ?: พัฒนาการของปรัชญาประวัติศาสตร์จากเฮเกลสู่มาร์กซ์. ใน ชนิดา พรหมพยัคฆ์ และณัฏฐพงษ์ สกุลเลี่ยว (บรรณาธิการ), วิธีวิทยาในการศึกษาประวัติศาสตร์ (หน้า 183-240). กรุงเทพมหานคร: ศยาม.
ปียกนิษฐ์ สาธารณ์ และราชันย์ นิลวรรณาภา. (2563). วาทกรรมนิเวศสำนึกในรวมเรื่องสั้นลาวร่วมสมัยเรื่อง “วิญญาณสะอื้น.”. วารสารสังคมศาสตร์และมานุษยวิทยาเชิงพุทธ, 5(8), 297-315.
ปียกนิษฐ์ สาธารณ์ และราชันย์ นิลวรรณาภา. (2564). วาทกรรมทางสังคมในวรรณกรรมลาวร่วมสมัยเรื่อง สายน้ำที่ไหลกลับ. วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร, 9(1), 44-58.
วิยะดา พรหมจิตต์. (2541). พัฒนาการเรื่องสั้นลาว: ความสัมพันธ์กับสังคมนิยม. ใน วิทยานิพนธ์อักษรศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวรรณคดีเปรียบเทียบ. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ศรายุทธ เจตรา และคณะ. (2567). วรรณกรรมลาว “สายเลือดเดียวกัน” : การศึกษาตามแนวคิดหลังอาณานิคม. วารสารศิลปะและวัฒนธรรมลุ่มแม่น้ำมูล, 13(1), 65-73.
สมัย วรรณอุดร และคณะ. (2566). เรื่องเล่าลาวพลัดถิ่นในวรรณกรรมลาวหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง. วารสารมนุษย์กับสังคม คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 8(2), 27-48.
อุมารินทร์ ตุลารักษ์. (2553). ภาพแทนผู้หญิงในวรรณกรรมในแบบเรียนลาวชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 เรื่อง “คนงาม.”. มนุษยศาสตร์ สังคมศาสตร์, 27(3), 22-33.
อุมารินทร์ ตุลารักษ์. (2558). แรงงานลาวข้ามพรมแดน คนไทยและเมืองไทยในเรื่องสั้นของบุนทะนอง ซมไซผน. วารสารศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตหาดใหญ่, 7(1), 56-74.
เออร์เนสต์ แมนเดล. (2566). เศรษฐศาสตร์การเมืองเบื้องต้น. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์ text.
Bedlington, S. S. (1980). Laos in 1980: The Portents are Ominous. Asian Survey, 21(1), 102-111.
Britannica, T. (2023). Twentieth Congress of the Communist Party of the Soviet Union. Encyclopedia Britannica. Retrieved March 15, 2024, from https://www.britannica.com/event/Twentieth-Congress-of-the-Communist-Party-of-the-Soviet-Union.
Brown, M. & Zasloff, J. J. (1976). New Stages of Revolution in Laos. Current History, 71(422), 218-229.
Hingley, R. F. (2023). Joseph Stalin. Encyclopedia Britannica. Retrieved March 15, 2024, from https://www.britannica.com/biography/Joseph-Stalin.
John, R. B. St. (2006). Revolution, Reform and Regionalism in Southeast Asia: Cambodia, Laos and Vietnam. London and New York: Routledge.
Marx, K. & Engels, F. (2004). Communist Manifesto. Peterborough: Broadview.
Mishra, P. P. (1996). Some Aspects of Laotian Culture. Proceedings of the Indian History Congress, 57(1996), 870-876.
Murray, M. J. (1980). The Development of Capitalism in Colonial Indochina (1870 - 1940). Berkeley: University of California Press.
Petrov, P. (2011). The Industry of Truing: Socialist Realism, Reality, Realization. Slavic Review, 70(4), 873-892.
Rato, M. (2007). The Decline of Socialist Realsim in Post-1975 Vietnamese Literature Manusya. Journal of Humanities, 10(2), 24-40.
Reid, A. (1988). Southeast Asia in the Age of Commerce 1450 - 1680 Volume I: The Lands below the Winds. London: Yale University Press.
Simms, P. & Simms, S. (2001). The Kingdoms of Laos: Six Hundred Years of History. London: Curzon.
Stuart-Fox, M. (1986). Laos: Politics, Economics and Society. London: Frances Pinter Limited.
Stuart-Fox, M. (1996). Buddhist Kingdom Marxist State: The Making of Modern Laos. Bangkok: White Lotus.
Stuart-Fox, M. (1997). A History of Laos. Cambridge: Cambridge University Press.
